Xin hãy giải quyết vấn đề ở bãi rác Nam Sơn
Mấy ngày hôm nay Hà Nội lại ngập ngụa rác. Đi đâu người ta cũng thấy rác, rác có mặt khắp các phố chính, các ngõ ngách, đến các chung cư, trường học, bệnh viện. Đâu đâu người ta cũng thấy mùi sú uế từ rác bốc lên.
Đã không ít lần xảy ra tình trạng như vậy song cứ mấy tháng yên ắng, vấn đề rác lại nổi lên làm cả thành phố bị ô nhiễm. Đã bao nhiêu lần, dân xung quanh bãi rác Nam Sơn chặn xe rác thì từng đó lần chính quyền thành phố xuống gặp gỡ thuyết phục và hứa hẹn giải quyết. Sau mỗi lần như thế dân lại ngồi chờ kết quả giải quyết khiếu nại từ chính quyền. Cứ như thế mỗi lần giải quyết khiếu nại chậm hay chưa có kết quả thỏa đáng là dân thành phố sẽ lập tức nhận biết qua sự ùn tắc của rác.
Ai cũng biết rác ùn ứ dù chỉ một ngày cũng sẽ gây ra cảm giá hết sức khó chịu. Mùi sú uế bốc lên nồng nặc, môi trường bị ô nhiễm, ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt cộng đồng. Nói vậy để mọi người dân thành phố có sự đồng cảm với dân đang phải sinh sống xung quanh bãi rác Nam Sơn. Họ phải hàng ngày,nhiều tháng, thậm chí hàng năm phải sống chung với nơi tập kết rác của cả thành phố. Đủ các thứ mùi hàng ngày bốc lên, theo gió len lỏi vào từng gia đình ảnh hưởng vô cùng lớn đến sinh hoạt của nhân dân. Mặt khác bãi rác hàng ngày còn bị xới tung lên bởi đội ngũ đông đảo những ngày sàng lọc rác và kiếm sống từ rác. Đây không phải là lần đầu tiên dân khiếu nại và chặn xe rác gây ra tình trạng ách tắc, ùn ứ rác trên khắp thành phố.
Vậy nạn ùn tắc tắc rác có nguyên nhân từ đâu? Làm thế nào để khắc phục tình trạng trên.
Nguyên nhân được đưa ra từ phía người dân vấn lại là vấn đề quá cũ là thành phố chậm chi trả tiền đền bù giải phóng mặt bằng bán kính 500 m khu vực quanh bãi rác. Chính quyền huyện Sóc Sơn cũng xác nhận sở dĩ người dân chặn đường vào bãi rác là do vấn đề chưa nhận được tiền đền bù. Về phía chính quyền cũng đã gặp gỡ, đối thoại vận động nhân dân giải tán để không gây ảnh hưởng đến việc vận chuyển rác vào khu xử lý và có các phương án dự phòng chuyển hướng tập kết rác đi nơi khác. Song theo ý kiến của người dân là tình trạng chặn xe rác chỉ chấm dứt khi người dân được đền bù sớm và đúng quy định.
Được biết bãi rác Nam Sơn được xây dựng từ năm 1999, nằm trên địa bàn 3 xã Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ (huyện Sóc Sơn), có quy mô hơn 157 ha, trong đó có một số ô chôn lấp đã đầy tải. Liên quan đến vấn đề xử lý môi trường ở bãi rác Nam Sơn, UBND thành phố Hà Nội đã quyết định di dân ra khỏi vùng ảnh hưởng môi trường bán kính 500 mét tính từ chân tường bãi rác; kết hợp trồng cây xanh tạo hành lang cách ly. Thời gian thực hiện dự án trong năm 2020 – 2021. Kế hoạch là vậy song công tác triển khai luôn bị chậm trễ. Đến hết quý II/2020 người dân mới chỉ nhận được tiền đền bù diện tích đất nông nghiệp, chưa nhận được tiền đất ở, đất ao vườn vì thế chưa chịu di dời. Việc giữa người dân và chính quyền chưa đạt được thỏa thuận trong qua trình vận động thương thảo nên hàng trăm xe rác vẫn chưa vào được bãi rác và buộc phải quay đầu đỗ cách xa bãi rác. Một nguyên nhân khác là Trạm xử lý của Liên danh Phú Điền – SFC dừng vận hành xử lý nước rác dẫn đến ứ đọng gây phát tán mùi ra môi trường xung quanh. Lý do khác là hiện nay, Khu LHXLCT Sóc Sơn đang thực hiện đào hố chứa nước rác trên ô chôn lấp để bơm nước rỉ rác chưa xử lý, làm phát tán mùi khó chịu ảnh hưởng đến cuộc sống và sức khỏe của người dân. Ngoài ra do tiến độ giải phóng mặt bằng dự án di dân vùng ảnh hưởng môi trường của khu xử lý rác thải Sóc Sơn (vùng bán kính 0 – 500m) quá chậm. Trên thực tế giữa dân và chính quyền dù đối thoại rất nhiều lần song chưa đạt được thỏa thuận về nguyên tắc đền bù.
Như vậy để sớm đạt được thỏa thuận với nhân dân trên cơ sở các quy định của thành phố, UBND huyện Sóc Sơn, UBND thành phố Hà Nội ngoài việc tăng cường công tác tổ chức nắm tình hình, bảo đảm an ninh trật tự, cũng cần khẩn trương nghiên cứu đề xuất trên cơ sở lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của nhân dân để giải quyết ổn thỏa mọi vấn đề phát sinh. Vấn đề là Huyện Sóc Sơn trên tinh thần chỉ đạo của UBND thành phố Hà Nội cần đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng dự án di dân vùng ảnh hưởng môi trường 0-500m. Để nhân dân sớm chấp thuận và đồng ý với các chủ trương của nhà nước thì các phương án bồi thường, hỗ trợ đất theo các chính sách hiện hành phải được công khai để dân biết. Trong quá trình giải quyết các vấn đề phát sinh yêu cầu cán bộ có trách nhiệm phải đặt mình vào hoàn cảnh của người dân hàng ngày phải chịu đựng không khí ô nhiễm ở những bãi rác để xử lý, bảo đảm mọi vấn đề phải được giải quyết có lý, có tình tránh dùng quyền lực để ép dân phải thực hiện theo ý kiến chủ quan của cán bộ nhà nước.
Một vấn đề khác, rác là loại vật chất đặc biệt rất mất vệ sinh và là nguồn gây nhiễm các loại bệnh nguy hiểm cho xã hội. Vì vậy việc để dân phải chịu đựng thêm ngày nào thì khổ thêm ngày ấy. Sự bức xúc của dân Sóc Sơn không những làm ảnh hưởng đến tình hình tình hình an ninh trật tự tại địa phương mà còn là tác nhân gây ảnh hưởng lớn đến toàn bộ đời sống của nhân dân thủ đô Hà Nội.
Vì vậy để giải quyết tận gốc những vấn đề ngay hôm nay và cho tương lai dài hơi hơn, đề nghị UBND thành phố Hà Nội sớm xây dựng quy hoạch các bãi rác quy mô hiện đại , có quy trình xử lý thông minh. Để tránh những hiện tương người dân bức xúc chặn không cho xe vào bãi rác như đã xẩy ra ở bãi rác Nam Sơn Sóc Sơn và bảo đảm môi trường lãnh mạnh không ảnh hưởng đến đời sống và sức khỏe của nhân dân vùng xung quanh. Thì công tác giải phóng mặt bằng tại các khu dự kiến xây bãi rác cần phải tiến hành càng sớm càng tốt. Mọi quy hoạch, quy mô, nguyên tắc đề bù đất nông nghiệp, đất ở cần phải niêm yết công khai để cho người dân có thời gian chuẩn bị và chủ động sắp xếp di dời trước khi những bãi rác được xây dựng. Tránh tuyệt đối những trường hợp khi dân chưa di dời bãi rác đã bắt đầu hoạt động gây ảnh hưởng xấu đến đời sống và sức khỏe của nhân dân.
Thành phố càng ngày càng phát triển, dân số càng ngày càng đông đương nhiên sau 10-15 năm nữa không phải hàng ngày chỉ có 4000 tấn rác thải mà có thể tăng lên đến 15-20 ngàn tấn ngày tỷ lệ thuận với quy mô phát triển của thành phố là điều tất yếu. Vì vậy việc quy hoạch các khu xử lý rác thải của thành phố cần phải sớm phê duyệt và công khai cho dân biết càng sớm càng tốt.
Đề nghị các Sở, Ban ngành, chính quyền thành phố Hà Nội hãy đặt mình vào vị trí của những người dân sống xung quanh bãi rác Nam Sơn để thấu hiểu và đưa ra những chính sách hợp lòng dân. Để thành phố Hà Nội luôn xanh tươi sạch đẹp và cuộc sống nhân dân ấm no hạnh phúc xứng đáng với tên thành phố văn hóa có lịch sử ngàn năm văn hiến.
Đỗ Mạnh
* Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả
