Việt Nam vẫn còn trong biên chế số lượng lớn xe tăng T-54/55 đã có phần xuống cấp. Trước tình hình đó, Bộ quốc phòng Việt Nam đặt ra mục tiêu bên cạnh mua thêm xe tăng mới, nâng cấp các xe tăng cũ để tăng thêm sức mạnh. Và phiên bản nâng cấp T-54M ra đời!
Ngoài những chiếc xe tăng T-90S/SK hiện đại vừa nhập khẩu cách đây không lâu, cùng với số lượng xe tăng T-62 ít ỏi, thì loại xe tăng chủ lực chiếm số lượng đông đảo nhất trong biên chế binh chủng tăng thiết giáp vẫn là các xe tăng T-54/55 do Liên Xô sản xuất từ những năm 1950 và biến thể sản xuất bởi Trung Quốc của nó là Type-59. Ảnh: Xe tăng T-54B của bộ đội tăng thiết giáp Việt Nam. Nguồn: Tư liệu Nhận thấy đã qua thời gian dài sử dụng, loại xe tăng T-54 không còn đáp ứng được nhu cầu của chiến tranh hiện đại, dần lạc hậu so với các loại xe tăng trong khu vực. Quân đội Việt Nam đã lên kế hoạch để nâng sức mạnh cho loại tăng này, và thế là bản nâng cấp T-54M3 ra đời, đây là phiên bản nâng cấp do Israel thực hiện, lần đầu tiên công chúng được thấy nó là vào năm 2011. Ảnh: Xe tăng T-54M3 số hiệu 153 của Việt Nam. Ảnh: Tư liệu Tuy nhiên, phiên bản T-54M3 này có chi phí nâng cấp quá cao, mà lại không quá nổi trội đồng thời nó lại được thay pháo D-10T 100mm trên T-54B nguyên bản bằng pháo 105mm chuẩn NATO. Điều này sẽ gây ra khó khăn rất lớn cho hệ thống hậu cần cũng như thao tác của chiến sĩ. Và thế là phiên bản xe tăng T-54M ra đời nhằm khắc phục các bất cập của phiên bản M3, phù hợp hơn với Việt Nam. Ảnh: Xe tăng T-54M được nâng cấp tại nhà máy Z175 tổng cục công nghiệp quốc phòng.
Phiên bản T-54M vẫn giữ nguyên pháo chính D-10T nguyên bản đồng thời được bọc thêm ốp cách nhiệt nòng pháo, giúp pháo ổn định, bớt cong vênh sau nhiều phát bắn. Ảnh: Xe tăng T-54M huấn luyện trên thao trường. Nguồn: VTV1
Xe còn được tăng cường thêm giáp bảo vệ khi sử dụng giáp hộp phản ứng nổ phía trước tháp pháo, phía sau tháp pháo trang bị thêm giáp lồng và giáp lưới để chống đạn RPG. Phía trước thân xe được tăng cường các tấm gạch phản ứng nổ ERA, giúp cho khả năng bảo vệ của xe tăng cao rõ rệt. Ảnh: Xe tăng T-54M trong buổi triển lãm vũ khí tại trụ sở Bộ quốc phòng. Nguồn: Tiền Phong.
Đặc biệt, hệ thống điện tử của xe được hiện đại hóa mạnh mẽ, có thể sánh ngang với các xe tăng hiện đại như tăng cường hệ thống đo xa Laser, hệ thống cảm biến thời tiết, kính ngắm ảnh nhiệt, hệ thống kiểm soát hỏa lực vượt trội tính toán cho phép xe có thể vừa hành tiến vừa khai hỏa với độ chính xác cao. Ảnh: Kính ngắm trưởng xe trên xe tăng T-54M của Việt Nam. Nguồn: QPVN.
Kính ngắm trưởng xe do Viện khoa học và công nghệ quân sự thiết kế, giúp hỗ trợ quan sát ngày đêm và ảnh nhiệt, tạo điều kiện quan sát tốt hơn nhiều cho chiến sĩ so với xe tăng T-54B nguyên bản Ảnh: Cận cảnh hệ thống kính ngắm trưởng xe do Việt Nam tự chế tạo. Nguồn: Tư liệu. Hệ thống lái xe cũng được nâng cấp với sự hỗ trợ của hệ thống thủy lực, giúp cho phanh, cần lái, chân côn nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Ảnh: Xe tăng T-54B khai hỏa.
Với những cải tiến ưu việt và hợp lý của mình, xe tăng T-54M có thể nói là có sức mạnh tiệm cận với những chiếc xe tăng T-72 sau này. Nó đã chính thức được đưa vào nâng cấp loạt tại nhà máy Z175, đến nay số lượng cũng đã tích góp được nhất định.
Hi vọng trong thời gian tới, bên cạnh các hợp đồng mua mới xe tăng thì số lượng xe tăng T-54M nâng cấp cũng được tăng lên đáng kể, góp phần tăng cường sức mạnh cho binh chủng tăng thiết giáp Việt Nam, hỗ trợ đắc lực cho những chiếc xe tăng T-90 S/SK trên chiến trường.
Hùng Dũng/KT