Việt Nam, quốc gia dẫn đầu về kinh tế số tại ASEAN
Với mức tăng 28% năm 2022, Việt Nam được đánh giá là quốc gia có mức tăng trưởng kinh tế số cao nhất khu vực Đông Nam Á, trong đó thương mại điện tử đó đóng góp lớn với tốc độ phát triển nhanh nhất khu vực mặc dù tăng trưởng nền kinh tế internet của Đông Nam Á đang chậm lại sau nhiều năm mở rộng, do người tiêu dùng hạn chế chi tiêu.
Việt Nam dẫn đầu về tăng trưởng kinh tế số
Nền kinh tế kỹ thuật số của Đông Nam Á có thể vượt mốc 200 tỷ đô la theo Tổng giá trị hàng hóa (GMV) trong năm nay, sớm hơn 3 năm so với dự kiến, theo báo cáo e-Conomy năm 2022 của Google, Temasek và Bain & Co. Báo cáo đầu tiên của The e-Conomy SEA là vào năm 2016, đã dự đoán điều này sẽ xảy ra vào năm 2025. Tuy nhiên báo cáo đã cắt giảm dự báo cho năm 2025 từ 363 tỷ USD trong báo cáo năm ngoái.
Bộ ba cho biết trong một thông cáo chung: “Giữa những khó khăn kinh tế vĩ mô toàn cầu, thu nhập khả dụng giảm, giá cả tăng vọt và sản phẩm sẵn có thấp hơn, nhu cầu từ người tiêu dùng Đông Nam Á đang giảm dần”.
Tuy nhiên, báo cáo bao gồm Indonesia, Thái Lan, Việt Nam, Singapore, Malaysia và Philippines, vẫn lạc quan trong năm nay và cho thấy nền kinh tế internet tăng trưởng 20% lên 200 tỷ USD, sớm hơn ba năm so với dự đoán trong báo cáo đầu tiên vào năm 2016.
Tất cả sáu quốc gia dự kiến sẽ đạt mức tăng trưởng hai con số từ nay đến năm 2025, trong đó Việt Nam có nền kinh tế kỹ thuật số tăng trưởng nhanh nhất trong năm nay ở mức 28%.
Việt Nam đang dẫn đầu và dự kiến tăng trưởng 31% GMV từ 23 tỷ USD năm 2022 lên 49 tỷ USD năm 2025, báo cáo cho thấy. Philippines đứng ngay sau với mức tăng trưởng GMV dự kiến 20%, từ 20 tỷ USD năm 2022 lên 35 tỷ USD năm 2025.
Thương mại điện tử sẽ chậm lại
Đông Nam Á tiếp tục chứng kiến sự tăng trưởng về số lượng người dùng Internet – với 20 triệu người dùng mới được thêm vào năm 2022, nâng tổng số người dùng lên 460 triệu người.
Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng đó đang bắt đầu chậm lại và chỉ là 4% vào năm 2022 so với một năm trước. Con số này so với mức tăng 10% hàng năm vào năm 2021 và 11% vào năm 2020, ở đỉnh điểm của đại dịch coronavirus.
Thương mại điện tử tiếp tục thúc đẩy sự tăng trưởng trong khu vực mặc dù hoạt động mua sắm ngoại tuyến tiếp tục được khôi phục khi các đợt đóng cửa đại dịch được dỡ bỏ. GMV trong lĩnh vực này đã tăng 16% lên 131 tỷ USD vào năm 2022.
Tuy nhiên, báo cáo cho biết, trong ba năm tới có thể chứng kiến sự chậm lại, dự báo tăng trưởng trong lĩnh vực thương mại điện tử sẽ tăng trưởng với tốc độ CAGR 17% từ năm 2022 đến năm 2025.
“Thương mại điện tử tiếp tục tăng tốc, giao hàng thực phẩm và phương tiện truyền thông trực tuyến đang trở lại mức tăng trưởng trước đại dịch, trong khi việc phục hồi việc đi lại và vận chuyển về mức trước COVID sẽ mất nhiều thời gian”, báo cáo cho biết.
Một động lực tăng trưởng khác, các dịch vụ tài chính kỹ thuật số, bao gồm thanh toán, chuyển tiền, cho vay, đầu tư và bảo hiểm, đã có mức tăng trưởng lành mạnh từ năm 2021 đến năm 2022, nhờ hành vi từ ngoại tuyến sang trực tuyến thay đổi sau đại dịch, báo cáo viết.
Trong số các dịch vụ này, bảo hiểm ghi nhận mức cao nhất, tăng 31% theo năm trong khi cho vay tăng 25% theo năm.
Sau nhiều năm tăng tốc, tốc độ tăng trưởng áp dụng kỹ thuật số đang bình thường hóa, báo cáo tương tự viết. Điều này xảy ra khi các nền kinh tế Đông Nam Á mở cửa trở lại biên giới của họ vào năm 2022 sau thời gian ngừng hoạt động kéo dài và người tiêu dùng tiếp tục mua sắm ngoại tuyến.
Ngoài ra, các điều kiện kinh tế vĩ mô hiện nay như tỷ lệ lạm phát tăng cao đã tác động đến người tiêu dùng Đông Nam Á và nền kinh tế kỹ thuật số. Báo cáo cho biết giá cả tăng, thu nhập khả dụng giảm do suy thoái kinh tế, cũng như người tiêu dùng ít tiếp cận sản phẩm hơn do chuỗi cung ứng bị gián đoạn trong khi tình trạng tồn đọng sản xuất tăng lên, một phần do chính sách zero-Covid của Trung Quốc.
Tuy nhiên theo báo cáo, nền kinh tế trực tuyến của Đông Nam Á vẫn đang trên đà đạt 1 nghìn tỷ USD vào năm 2030 khi mua sắm trực tuyến trở thành tiêu chuẩn.
Tiềm năng thu hút FDI của Việt Nam
Nhìn chung, nền kinh tế internet ở sáu quốc gia được dự đoán sẽ đạt 330 tỷ đô la vào năm 2025 nếu các công ty tập trung nhiều hơn vào lợi nhuận trong ba năm tới. Một số kỳ lân lớn nhất Đông Nam Á như Grab và Sea Limited vẫn chưa ghi nhận lợi nhuận, với khoản lỗ hàng tỷ đồng vào năm 2021.
Đông Nam Á – bao gồm 600 triệu dân trên khắp Singapore, Indonesia, Philippines, Việt Nam, Thái Lan và Malaysia – tiếp tục là điểm nóng cho các công ty đầu tư tài khoản, ngay cả khi các nhà đầu tư trở nên quan trọng hơn trước tiên cảnh giá cả tăng trưởng và nền kinh tế toàn cầu suy yếu.
Điều đó cho thấy lĩnh vực dịch vụ tài chính kỹ thuật số dự kiến sẽ vượt qua thương mại điện tử để trở thành lĩnh vực đầu tư hàng đầu của khu vực, với các khoản thanh toán chiếm phần lớn trong các giao dịch.
Trong nửa đầu năm 2022, lĩnh vực này đã chứng kiến mức tài trợ kỷ lục khoảng 4 tỷ đô la.
Trong khi đó, Việt Nam, Indonesia và Philippines có khả năng thu hút nhiều nhà đầu tư hơn trong dài hạn, báo cáo cho biết.
“Indonesia, Việt Nam và Philippines là những điểm nóng rõ ràng về tăng trưởng và đầu tư trong những năm tới, được thúc đẩy bởi sự hiểu biết và giàu có về kỹ thuật số”, theo một VC (vốn liên doanh) được khảo sát cho báo cáo.
Fock Wai Hoong, Phó Giám đốc Công nghệ & Người tiêu dùng và Đông Nam Á tại Temasek cho biết: “Các nhà đầu tư thường kỳ vọng hoạt động giao dịch sẽ phục hồi từ năm 2024 trở đi.
Các nhà đầu tư mạo hiểm vẫn cung cấp cho khu vực 15 tỷ đô la để duy trì các giao dịch. Họ cho biết: “Chúng tôi nhận thấy sự quan tâm ngày càng tăng đối với các thị trường mới nổi, như Philippines và Việt Nam, nhất là trong các lĩnh vực mới, như SaaS và Web3”.
Báo cáo lưu ý rằng nền kinh tế kỹ thuật số Đông Nam Á có thể đạt tới 1 tỷ đô la GMV vào năm 2030, “miễn là nó có thể theo đuổi tiềm năng này một cách vững chắc”.
Tuệ Ngô
