Việt Nam có thể học hỏi được gì từ chiến lược “sống chung với Covid-19” của các nước Châu Á?
Tại Châu Âu, việc sống chung với dịch đã trở thành điều hiển nhiên bởi những tác động tiêu cực của dịch Covid-19 lên nền kinh tế cũng như đời sống sinh hoạt của người dân. Giờ đây, các quốc gia Châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan,… đều đã nhận ra vấn đề, từng bước thu hẹp giãn cách, lên kế hoạch chậm rãi cho việc sống chung với dịch.
Với mục tiêu sống chung với Covid-19, Chính phủ mỗi nước sẽ đặt ra những quy định, điều kiện khác nhau để quyết định có hay không việc giãn cách xã hội khi phát hiện ra ca nhiễm mới. Đương nhiên, Việt Nam cũng không ngoại lệ bởi hầu hết mọi người đều nhận thức rõ Covid-19 không thể biến mất hoàn toàn để chúng ta có thể sống những ngày bình thường trong quá khứ. Vậy Việt Nam có thể học hỏi được gì từ kinh nghiệm của các quốc gia đi trước?
Tại Nhật Bản, Chính phủ phân chia các vùng dịch thành 3 nhóm chính: nhóm tuyên bố tình trạng khấn cấp; nhóm có áp dụng các biện pháp hạn chế lây lan; và nhóm không áp dụng các biện pháp hạn chế lây lan và tình trạng khẩn cấp.
Theo trang Japan Times, nhóm khu vực tuyên bố tình trạng khẩn cấp được xếp dựa trên tiêu chí: Độ bao phủ giường bệnh do bệnh nhân Covid-19 từ 50% trở lên; trong số 100.000 người sẽ có hơn 25 người bị nhiễm bệnh; tỉ lệ ca mắc mới trung bình một tuần từ 10% trở lên; và số lượng ca nhiễm không rõ nguồn gốc nằm ở mức 50% hoặc hơn.
Nhóm có áp dụng các biện pháp hạn chế lây lan được xếp dựa trên tiêu chí: Tỷ lệ lấp đầy giường bệnh từ 20% trở lên; trong số 100.000 người sẽ có hơn 15 người bị nhiễm bệnh; tỷ lệ ca mắc mới trung bình bảy ngày từ 10% trở lên; và số lượng ca nhiễm không rõ nguồn gốc nằm ở mức 50% hoặc hơn.
Các trường hợp còn lại sẽ được xếp vào nhóm không áp dụng các biện pháp hạn chế lây lan và tình trạng khẩn cấp.
Tại Indonesia, chính sách giãn cách xã hội theo khu vực được chia làm 4 cấp độ: Bình thường mới, mức độ rủi ro thấp, mức độ rủi ro trung bình và mức độ rủi ro cao. Cơ sở để phân loại mức độ giãn cách được Chính phủ Indonesia dựa trên số ca nhiễm, số ca đang điều trị trên 100.000 dân số trong một tuần và tỷ lệ lấp đầy giường bệnh trung bình trong cùng khoảng thời gian.
Trong thời gian giãn cách, siêu thị, chợ truyền thống và cửa hàng tạp hóa luôn luôn được hoạt động nhưng công suất hoạt động sẽ bị giới hạn ở mức 50%, 75%, 100% tương ứng với mức độ rủi ro từ cao đến thấp. Riêng những vùng có mức độ rủi ro trung bình và cao, siêu thị và chợ cũng sẽ bị giới hạn về thời gian mở cửa song song với việc giới hạn công suất hoạt động.
Thái Lan đang trong quá trình chuẩn bị “sống chung với Covid-19”, với các kế hoạch nới một số hạn chế và mở cửa biên giới cho du khách đã tiêm phòng.
Đề xuất sơ bộ bao gồm nới lỏng một số quy định hạn chế trong tháng tới như các trung tâm mua sắm, tiệm cắt tóc, làm đẹp, massage và các câu lạc bộ thể thao ở 29 tỉnh có nguy cơ cao sẽ được phép hoạt động trở lại, trong khi các nhà hàng có thể mở cửa đón thực khách. Ngoài ra, nước này sẽ nhân rộng mô hình mở cửa du lịch vào tháng 10, trước đó được áp dụng thí điểm với Phuket.
Tuần trước, chính phủ nêu kế hoạch cấp “Thai Covid Pass” (hộ chiếu Covid-19 Thái Lan) cho người đã tiêm chủng. Đây sẽ là giấy thông hành tại một số địa điểm như nhà hàng.
Hàn Quốc lên kế hoạch “sống chung” với virus SARS-CoV-2, khi nước này đang dần đi tới mục tiêu tiêm chủng cho 80% người trưởng thành vào cuối tháng 10 tới.
Dự kiến chiến lược sống chung với virus SARS-CoV-2 tại Hàn Quốc sẽ được thực hiện theo từng giai đoạn, cho phép nới lỏng hạn chế từng bước. Chính quyền kỳ vọng sẽ bắt tay triển khai trên thực tế vào cuối tháng 10 tới, thời điểm khoảng 80% người trưởng thành Hàn Quốc dự kiến được tiêm đủ liều vaccine. Hiện tại, có 70,9% người trưởng thành đã được tiêm ít nhất một mũi, trong đó 42,6% đã tiêm đủ hai liều.
Còn ở Việt Nam, trong Hội nghị đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ (KH&CN) Việt Nam triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, GS. Nguyễn Anh Trí cho rằng không thể yêu cầu giãn cách quá dài, không thể đình đốn sản xuất của nhân dân mãi. Vì vậy, ông cho rằng cần cân nhắc thật thận trọng để đưa ra quy định hạn chế việc yêu cầu giãn cách.
Trong khuôn khổ buổi họp, Thủ tướng cũng cho rằng khi phát hiện 1 ca F0 thì chỉ nên phong tỏa ở diện hẹp nhất, hạn chế việc có một khu phố có ca nhiễm mà phong tỏa luôn cả xã cả phường. “Xã có một ca nhiễm mà phong tỏa luôn cả huyện”.
Để hướng đến mục tiêu sống chung với Covid-19, Bộ Y tế hiện đang xây dựng lộ trình để TP.HCM và các tỉnh, thành phố giãn cách trở lại trạng thái bình thường mới. Dự thảo Hướng dẫn của Bộ Y tế gồm cả tiêu chí tĩnh và tiêu chí động, gồm: Tiêu chí kiểm soát dịch, tỉ lệ giường ICU, tỉ lệ tiêm vaccine, mức độ nguy cơ.
Bên cạnh đó, theo chỉ đạo mới nhất của Thường trực Thành ủy thành phố Hà Nội, việc cách ly y tế sẽ không còn ở diện rộng là cả 1 quận, 1 huyện, 1 xã hay 1 phường nữa mà chỉ áp dụng tại 63 điểm dịch và phải bám sát chỉ đạo của Thủ tướng và hướng dẫn của Bộ Y tế.
Bảo Trâm (Theo Reuters, Japan Times, Bangkok Post)
