“Viên đạn bọc đường” trị giá 5 tỉ đồng khiến cựu Bí thư Nguyễn Văn Vịnh ‘ngã ngựa’
Vụ án khai thác trái phép hàng triệu tấn quặng apatit ở Lào Cai là một trong những vụ án tham nhũng nghiêm trọng, liên quan đến nhiều cán bộ, lãnh đạo tỉnh Lào Cai, trong đó có cựu Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Vịnh.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lào Cai đã hoàn tất kết luận điều tra vụ án khai thác “chui” hàng triệu tấn quặng apatit, xảy ra trên địa bàn. Trong quá trình điều tra, Công an tỉnh đã tìm ra được bằng chứng vững chắc để đề nghị truy tố 15 bị can liên quan đến vụ án, tiếp tục củng cố nỗ lực trong việc phòng chống tham nhũng ở mọi cấp độ.
Ông Nguyễn Văn Vịnh, cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai, và ông Nguyễn Mạnh Thừa, Giám đốc Công ty Lilama, là hai trong số những cá nhân chịu trách nhiệm lớn nhất trong vụ án. Đặc biệt, ông Vịnh được đề nghị truy tố tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, trong khi ông Thừa bị truy tố hai tội rửa tiền và vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên.
Theo hồ sơ vụ án, Công ty Lilama do ông Nguyễn Mạnh Thừa làm giám đốc đã khai thác quặng apatit trên khu đất 3,77 ha ở xã Đồng Tuyển, TP.Lào Cai mà không có giấy phép. Quặng khai thác được, công ty bán lại cho Công ty Apatit Việt Nam và một số công ty hóa chất. Chỉ trong gần 3 năm, tính đến 2015, số quặng apatit mà Công ty Lilama khai thác lên tới hơn 1,5 triệu tấn, trị giá hơn 610 tỉ đồng. Công ty Lilama thu về hơn 484 tỉ đồng, Công ty Apatit Việt Nam cũng hưởng lợi hơn 184 tỉ đồng.
Cơ quan điều tra xác định, lãnh đạo Công ty Lilama và Công ty Apatit Việt Nam biết rõ việc khai thác quặng apatit phải có giấy phép, nhưng thực tế dù chưa được cơ quan thẩm quyền nào cấp phép, nhóm này đã chỉ đạo khai thác trái phép hàng triệu tấn quặng.
Với số tiền hưởng lợi bất chính, Giám đốc Công ty Lilama hợp thức hóa hơn 177 tỉ đồng bằng cách nâng khống giá cước vận chuyển quặng, đất đá, khối lượng vận chuyển rồi dùng tiền này để mua đất, mua cổ phần, mở sổ tiết kiệm…
Vẫn theo kết quả điều tra, để hành vi sai phạm của Nguyễn Mạnh Thừa xảy ra trong thời gian dài, trách nhiệm liên đới thuộc về hàng loạt cựu lãnh đạo, cán bộ tỉnh Lào Cai, trong đó có cựu Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Vịnh.
Khi còn là Phó chủ tịch và Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, ông Vịnh chịu trách nhiệm chính về công tác quản lý và bảo vệ tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh, biết rõ diện tích 3,77 ha thuộc khai trường 18 đã được Bộ Công thương phê duyệt quy hoạch quặng apatit, thẩm quyền cấp phép khai thác thuộc Bộ TN-MT.
Tuy nhiên, ông Vịnh đã ký giấy chứng nhận đầu tư cùng nhiều văn bản và tài liệu khác có liên quan không đúng thẩm quyền, trái quy định của pháp luật, dẫn tới Công ty Lilama và Công ty Apatit Việt Nam khai thác và tiêu thụ trái phép số lượng quặng apatit cực lớn.
Cơ quan điều tra đánh giá, hành vi sai phạm của ông Vịnh mang tính hệ thống, chỉ đạo xuyên suốt , bởi cùng dự án này bị can ký giấy chứng nhận đầu tư xây dựng khách sạn, khi biết có trữ lượng quặng lớn thì ký quyết định thu hồi, sau đó cấp lại chính diện tích đất đã thu hồi cho Công ty Lilama đầu tư xây dựng khách sạn và cho tận thu khoáng sản.
Dù Công ty Apatit Việt Nam rất nhiều lần kiến nghị không cấp diện tích đất 3,77 ha cho Công ty Lilama, nhưng khi được cấp dưới trình các văn bản không đúng quy định pháp luật, bị can Vịnh đã không ngăn chặn, không chỉ đạo các sở, ngành có biện pháp quản lý và bảo vệ tài nguyên khoáng sản theo đúng quy định của pháp luật.
Ông Vịnh bị xác định vì động cơ vụ lợi đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái công vụ, ký các văn bản trái pháp luật như đã nêu, qua đó tạo điều kiện cho Công ty Lilama và Công ty Apatit Việt Nam khai thác và tiêu thụ quặng trái phép. Đặc biệt, vào giáp tết Nguyên đán năm 2015, ông Nguyễn Mạnh Thừa mang 5 tỉ đồng đến biếu ông Nguyễn Văn Vịnh để cảm ơn. Số tiền này, cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai đã chi tiêu cá nhân hết nên cơ quan điều tra không thu giữ được.
Cơ quan tố tụng đã phê chuẩn các quyết định và lệnh của cơ quan điều tra, đồng thời đề nghị truy tố các bị can theo quy định của pháp luật. Vụ án cũng cho thấy sự quyết liệt của Đảng và Nhà nước trong việc xử lý nghiêm các cán bộ, lãnh đạo có sai phạm, không để kẻ xấu lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, an sinh xã hội và sự phát triển bền vững của đất nước.
Hồng Anh
