Vai trò “trung tâm” của Việt Nam trong chính sách Hành động hướng Đông của Ấn Độ
Mới đây, trên trang đầu của hãng tin The Sunday Guardian đã có bài viết nhận định về vị thế của Việt Nam trong chính sách đối ngoại quan trọng của Ấn Độ khi cho rằng Việt Nam là trung tâm trong chính sách Hành động hướng Đông của Ấn Độ…
Ấn Độ là một trong những nước đi đầu trong việc thực hiện các cải cách từ lâu đời, đặc biệt là trong chính sách đối ngoại. Trong đó, Chính sách Hướng Đông (LEP) được công bố vào năm 1991 dưới thời Thủ tướng PV Narasimha Rao được xem là chính sách đối ngoại hiệu quả nhất trong thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh.
Sách lược này liên quan đến sự tham gia sâu rộng và liên tục với các nước Đông Nam Á trong lĩnh vực kết nối, thương mại, văn hóa, quốc phòng và giao lưu nhân dân ở cấp độ song phương, khu vực và đa phương, trong giai đoạn đầu. Điều này đã được mở rộng về mặt địa lý đến Nhật Bản và New Zealand, bao gồm Đông Á và Nam Thái Bình Dương trong giai đoạn thứ hai.
Chính phủ Narendra Modi đã nâng cấp LEP thành Chính sách Hành động hướng Đông (AEP) vào tháng 11/2014, điều này phản ánh ý định tăng cường can dự của Ấn Độ trong khu vực bằng “hành động” thay vì “tìm kiếm”. Tất nhiên, Ấn Độ đã hoàn thành tất cả các thủ tục (Đối tác chuyên ngành của ASEAN, 1992; Đối tác đối thoại, 1996; Đối tác cấp cao, 2002; và Đối tác chiến lược, 2012) để nổi lên như một trong những “người chơi” chính của khu vực.
Mặc dù Myanmar được xem là cửa ngõ của Ấn Độ vào Đông Nam Á về giá trị địa lý nhưng Việt Nam mới là Cửa ngõ của Ấn Độ và đáp ứng các nhu cầu về địa chính trị, an ninh, thương mại, văn hóa, năng lượng, quốc phòng,…
Như Thủ tướng Modi đã chỉ ra trong chuyến thăm Việt Nam năm 2014, Việt Nam đã đi đầu trong việc can dự của Ấn Độ vào khu vực. Hai nước cam kết chia sẻ những mối quan tâm chung về an ninh, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và duy trì trật tự dựa trên luật lệ, đặc biệt ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Trên cơ sở hiểu biết chung và cùng có lợi, Ấn Độ và Việt Nam đã ký kết “Đối tác Chiến lược Toàn diện trong chuyến thăm mang tính bước ngoặt của Thủ tướng Modi tới Việt Nam vào tháng 9/2016.
Đáng chú ý, Thủ tướng Modi nhiều lần khẳng định Việt Nam là một trụ cột quan trọng trong Chính sách Hành động hướng Đông của Ấn Độ và là một đối tác quan trọng trong tầm nhìn Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Ấn Độ.
Khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương nổi lên như một trong những cam kết chiến lược của Ấn Độ và Việt Nam. Việt Nam, với tư cách là Chủ tịch ASEAN, đã nỗ lực hết sức để đưa ra “Tầm nhìn của ASEAN về Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”. Ngược lại, Ấn Độ đã đưa ra ‘Sáng kiến Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương’ để bổ sung cho nhau. Cựu Đặc phái viên Việt Nam tại Ấn Độ, Phạm Sanh Châu, nhấn mạnh Việt Nam luôn ủng hộ mạnh mẽ Chính sách Hành động hướng Đông của Ấn Độ và là cầu nối giữa Ấn Độ và ASEAN.
Theo The Sunday Guardian, quan hệ Việt Nam – Ấn Độ đã có những bước phát triển ổn định trong những năm qua, đặc biệt kể từ khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2016. Các nỗ lực song phương Việt Nam – Ấn Độ đã mang lại nhiều kết quả thú vị và hiệu quả hơn kể từ năm 2014 trong lĩnh vực khác nhau của lợi ích chung.
Thương mại song phương lần đầu tiên vượt 14,0 tỷ USD so với thương mại năm 2013-2014 chỉ là 8,0 tỷ USD. Ngành du lịch đã ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc về lượng khách hàng năm đến Việt Nam và các nước khác. Số lượng du khách Ấn Độ đến Việt Nam đã tăng từ 82.000 vào năm 2016 lên 1.69.000 vào năm 2019. Lần đầu tiên có các chuyến bay thẳng kết nối các thành phố lớn của Ấn Độ và Việt Nam.
Tuệ Ngô (Theo The Sunday Guardian)
