Từ những ngày “mặt trời toả nắng”, để tránh những buổi “xấu trời”
Những ngày cuối năm 2019, những thông tin xử lý tiêu cực vẫn liên tục phủ các mặt báo. Từ chuyện “Chánh Văn phòng Thành uỷ Hà Nội Nguyễn Văn Tứ bị bắt” do liên quan đến vụ Nhật Cường cho đến việc nguyên Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Hữu Tín bị tuyên phạt 7 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí…
Có độc giả nhắn rằng, thôi thì “tống cựu, nghinh tân”, chúng ta nên dành một ngày nói chuyện gì đó vui vui, nhẹ nhàng để không khí bớt nặng nề.
Thực tế là “tin vui đầu năm mới” cũng đã được nhà báo Bùi Hoàng Tám đề cập đến ngay trong BLOG ngày 31/12/2019. Người viết bài này xin phép không nêu lại số liệu, song nhìn chung, chúng ta vừa bước qua một năm 2019 rất thành công trên bình diện kinh tế: GDP tăng trưởng thuộc hàng cao nhất thế giới, nền tảng kinh tế vĩ mô (lạm phát, mặt bằng lãi suất, tỉ giá) vẫn duy trì ổn định.
Như nhận xét của Ngân hàng Thế giới (World Bank), sau đó được Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhắc lại tại Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương vừa diễn ra trong hai ngày 30-31/12/2019: “Mây đen phủ lên toàn cầu nhưng mặt trời vẫn đang toả nắng ở Việt Nam”.
Ví von giàu tính hình tượng đó của chuyên gia World Bank tiếp thêm cho chúng ta niềm tin vào năm 2020 cũng như tự hào về những gì đã làm được trong năm 2019. Điều này hoàn toàn không mang ý nghĩa để để “vui với nhau” mà để thấy rằng, trong nhiều vấn đề chính sách, chúng ta đã đi đúng hướng.
Bản thân người viết, vốn là phóng viên kinh tế, từng cảm thấy rất lo ngại, thậm chí là hoài nghi về những kết quả có thể đạt được trong năm 2019 này, bởi rằng, rõ ràng nền kinh tế chúng ta trong năm qua đã phải đối mặt với rất nhiều thách thức.
Chẳng nói đâu xa, từ cuối năm 2018 khi dịch tả lợn châu Phi bùng phát đã tác động trực tiếp đến ngành chăn nuôi. Hàng triệu con buộc phải tiêu huỷ gây thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng, nguồn cung thịt lợn đối mặt tình trạng thiếu hụt, nhiều hộ chăn nuôi lao đao.
Ngay ở Trung Quốc, dịch tả lợn đã tạo nên một cuộc khủng hoảng về tiêu dùng và đẩy CPI tháng 10 của nước này tăng cao kỷ lục kể từ tháng 1/2012.
Tuy nhiên, tại nước ta, nhờ vào các biện pháp kịp thời, áp lực tăng giá của mặt hàng thịt lợn vẫn không thể đe doạ đến lạm phát. Thậm chí, với mức tăng 2,73%, lạm phát năm 2019 thấp nhất 3 năm trở lại đây và nằm dưới cả mức dự báo của Ban chỉ đạo điều hành giá từ đầu năm là 3,3%-3,9%.
Lạm phát thấp càng khiến mức tăng trưởng cao trở nên ý nghĩa, vì sẽ có nhiều hơn đối tượng người dân được hưởng lợi từ sự tăng trưởng chung. Từ đó để thấy rằng, những thành tích có được trong năm qua hoàn toàn không phải nhờ may mắn, bỗng dưng mà có, mà cần phải có sự tính toán trong điều hành và phối hợp triển khai thống nhất.
Dù vậy, vẫn phải nói đến rủi ro của “những ngày xấu trời”. Cho dù năm 2019, với quy mô xuất nhập khẩu đạt hơn 517 tỷ USD, cán cân thương mại hàng hóa đạt thặng dư kỷ lục gần 10 tỷ USD, dự trữ ngoại hối gần 80 tỷ USD – những con số mà như Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết là “10 năm trước không thể hình dung được” thì đây vẫn là chỉ tiêu đáng lưu tâm cho năm 2020 này.
Bởi theo chuyên gia World Bank thì Việt Nam đang tập trung quá mạnh và nhiều vào thị trường Mỹ, cho thấy sự chuyển hướng thương mại rõ ràng từ Trung Quốc sang Việt Nam. Nói cách khác, rủi ro tình trạng gian lận nguồn gốc xuất xứ, đội lốt “made in Vietnam” là hiện hữu.
Ngoài ra, những vấn đề về sự khó khăn của khối doanh nghiệp tư nhân trong huy động vốn, về cải cách doanh nghiệp nhà nước, tốc độ cổ phần hoá, thoái vốn chậm cũng được đặt ra.
Hơn cả, để thành tựu tăng trưởng đến được với tất cả người dân, thì buộc công cuộc chống tham nhũng, tiêu cực vẫn phải quyết liệt.
Như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh, toàn hệ thống chính trị cần chấn chỉnh, đấu tranh loại bỏ tư tưởng bàn lùi lo ngại rằng, đấu tranh phòng chống tham nhũng sẽ cản trở sự phát triển; làm cầm chừng, phòng thủ, che chắn, giữ an toàn trong bộ phận công chức nào đó, nhất là cán bộ quản lý các cấp. “Rõ ràng vừa qua làm, kinh tế phát triển đi lên chứ có tụt xuống đâu, nhụt ý chí gì đâu!” – trích lời Tổng bí thư, Chủ tịch nước.
Bích Diệp/DT
