Từ 1/7: Công chức, viên chức không được góp vốn, thành lập, quản lý doanh nghiệp

Hà Nội, 17/6/2025 – Tại kỳ họp gần đây, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp với tỷ lệ tán thành rất cao. Trong đó, điểm nhấn đáng chú ý là quy định rõ: công chức, viên chức không được phép thành lập, góp vốn hoặc tham gia quản lý doanh nghiệp, trừ một số trường hợp đặc biệt phục vụ mục tiêu khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Rõ ràng hóa ranh giới giữa công vụ và kinh doanh

Theo quy định mới, cán bộ, công chức, viên chức – những người đang đảm nhận vai trò thực thi chính sách công – sẽ không còn được phép đứng tên, thành lập hoặc điều hành doanh nghiệp tư nhân. Việc “vừa làm quản lý Nhà nước, vừa làm chủ doanh nghiệp” bị đánh giá là xung đột lợi ích, có nguy cơ dẫn tới lạm dụng quyền lực, tạo lợi thế không công bằng trong môi trường kinh doanh.

Đại diện cơ quan soạn thảo – Bộ Tài chính – nhấn mạnh, quy định này nhằm đồng bộ với Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức, đồng thời loại bỏ triệt để “vùng xám” trong hoạt động đầu tư kinh doanh.

Loại trừ “lá chắn ẩn danh” cho doanh nghiệp sân sau

Thực tế thời gian qua, không ít vụ việc cho thấy có tình trạng cán bộ, công chức núp bóng doanh nghiệp “người nhà”, “bạn thân”, thao túng chính sách hoặc chi phối hoạt động đấu thầu, mua sắm công. Điều này không chỉ làm méo mó thị trường mà còn làm mất niềm tin vào tính công bằng trong hoạt động kinh tế.

Vì thế, việc quy định rõ ràng giới hạn tham gia của công chức, viên chức là bước đi quan trọng trong cải cách thể chế, bảo vệ thị trường minh bạch và tạo sân chơi công bằng cho doanh nghiệp tử tế.

Tuy nhiên, Luật vẫn mở một cánh cửa linh hoạt khi cho phép cán bộ, công chức, viên chức tham gia thành lập, góp vốn, quản lý doanh nghiệp trong trường hợp theo nhiệm vụ được giao, phục vụ các chương trình khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo hoặc chuyển đổi số quốc gia. Điều này phù hợp với tinh thần thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, tận dụng nguồn lực chất xám từ khu vực công.

Cùng với quy định về công chức, viên chức, Luật Doanh nghiệp sửa đổi còn bổ sung quy định liên quan đến hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Theo đó, doanh nghiệp không chào bán cổ phần ra công chúng sẽ bị giới hạn tỷ lệ nợ không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu. Đây là bước đi nhằm kiểm soát rủi ro, ngăn chặn các “bom nợ” tiềm ẩn gây mất ổn định thị trường tài chính.

Bảo vệ người làm ăn tử tế, dọn sạch thị trường

Tinh thần bao trùm của Luật sửa đổi lần này là tạo hành lang pháp lý lành mạnh, công bằng cho doanh nghiệp chân chính phát triển. Khi không còn tình trạng cán bộ “vừa đá bóng, vừa thổi còi”, thị trường sẽ vận hành theo đúng quy luật cạnh tranh, minh bạch và hiệu quả.

Việc siết lại kỷ cương không đồng nghĩa với “thắt lại thị trường”, mà chính là mở ra không gian phát triển lành mạnh hơn cho khu vực tư nhân – một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân.

Luật sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Đây là cột mốc quan trọng trong tiến trình xây dựng nền kinh tế minh bạch, hiệu quả và bền vững mà Việt Nam đang theo đuổi.

Ngọc Lâm