Trung Quốc cúi đầu trước Mỹ vì kinh tế trong nước lao đao?
Cuộc khủng hoảng giá thịt lợn buộc Trung Quốc phải hủy đánh thuế trừng phạt lên đậu nành, thịt lợn và một số loại nông sản Mỹ. Phải chăng Bắc Kinh “lùi bước” trước Washington?
Ngày 13/9, Tân Hoa Xã đưa tin chính quyền Trung Quốc hủy đánh thuế lên thịt lợn, đậu nành (thức ăn chăn nuôi quan trọng) và nhiều mặt hàng nông sản khác của Mỹ. “Chính phủ khuyến khích các công ty Trung Quốc mua nông sản Mỹ”, Tổng biên tập Global Times Hu Xijin viết trên Twitter.
Theo Fox Business, nhiều nhà quan sát mô tả đây là động thái nhượng bộ rõ rệt của Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại chống Mỹ. Nguyên nhân không hẳn là chuyện “bôi trơn” đàm phán vào tháng 10 tới, mà xuất phát từ những áp lực đang đè nặng lên nền kinh tế nước này.
Giá thịt lợn tại Trung Quốc tăng 27% trong tháng 7 và 47% trong tháng 8, buộc chính quyền 4 tỉnh thành xả kho dự trữ thịt lợn đông lạnh để ổn định giá cả và trấn an tâm lý người tiêu dùng trong thời điểm nhu cầu tiêu thụ gia tăng dịp Trung thu và Quốc khánh Trung Quốc.
Giá cả leo thang
Giá thịt lợn hiện tại tại Trung Quốc đang dao động ở mức 30-33 NDT (4,2-4,6 USD)/kg. Dịch tả lợn châu Phi bùng phát buộc Trung Quốc phải tiêu hủy 100 triệu con lợn hồi năm 2018. Sản lượng thịt lợn có thể sẽ giảm tới 10 triệu tấn, tương đương 20%, trong năm 2019.
Trung Quốc là nước tiêu thụ thịt lợn nhiều nhất thế giới, gần 50% tổng tiêu thụ toàn cầu. Citigroup ước tính thịt lợn chiếm tới 75,4% tổng lượng thịt được tiêu thụ tại Trung Quốc.
“Thịt lợn có ý nghĩa quan trọng cả về phương diện lạm phát và ổn định xã hội tại Trung Quốc, do đó chính phủ phải can thiệp”, các chuyên gia Citigroup đánh giá.
Ngoài thịt lợn, giá cả nhiều mặt hàng tại Trung Quốc cũng đang leo thang. CNBC cho biết trong tháng 8, giá thịt bò, cừu và gà tăng 11,6-12,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá trái cây tăng tới 24% sau khi đã vọt lên 39% hồi tháng 7.
Nhà kinh tế Julian Evans-Pritchard của Capital Economics (Singapore) dự báo chỉ số giá tiêu dùng Trung Quốc sẽ vượt qua mức 4% vào năm 2020, cao hơn mục tiêu 3% do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đặt ra.
Forbes dẫn lời nhà kinh tế Daniel Ahn thuộc BNP Paribas (New York, Mỹ) dự báo GDP Trung Quốc sẽ chỉ đạt 5,9% trong năm 2019 và 5,6% năm 2020. Nomura và Barclays thậm chí còn bi quan hơn khi cho rằng tăng trưởng Trung Quốc sẽ chỉ ở mức 5-5,5% trong năm 2020.
Áp lực nhượng bộ Mỹ
Mà GDP dưới 6% sẽ là địa chấn khiến cả nền kinh tế Trung Quốc rung chuyển. Đầu tháng 9, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc tuyên bố bơm 900 tỷ NDT – tương đương 126 tỷ USD – vào hệ thống ngân hàng để kích thích tăng trưởng kinh tế.
Giới quan sát cho biết với việc giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc ở các ngân hàng và quyết định cho phép các chính quyền địa phương vay tiền để đầu tư vào hạ tầng, Bắc Kinh quyết định tạm hoãn chiến dịch giảm nợ để bảo vệ nền kinh tế.
Nhưng với nước cờ này, Trung Quốc phải chấp nhận rủi ro bom nợ 34.000 tỷ USD tiếp tục phình to. Bắc Kinh đang mắc kẹt trong thế lưỡng nan, khi bị cả “thiên nga đen” (nguy cơ kinh tế suy giảm) và “tê giác xám” (nợ phình to) vây hãm.
Do đó, áp lực “nhượng bộ” càng đè nặng lên chính quyền Trung Quốc. Tuy nhiên, theo giáo sư Xiangfeng Yang thuộc Đại học Kinh doanh và Kinh tế Quốc tế (Bắc Kinh, Trung Quốc), dù Trung Quốc có thực sự nhượng bộ và hai bên tiếp tục đàm phán, hiện tượng kinh tế Mỹ và Trung Quốc “phân ly” trên thực tế vẫn đang xảy ra.
“Bất kỳ một thỏa thuận nào cũng chỉ là thỏa thuận ngừng bắn tạm thời, và chiến tranh kinh tế sẽ kéo dài. Kể cả nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump không tái đắc cử năm 2020, căng thẳng cũng sẽ không hạ nhiệt”, giáo sư Yang dự báo. Nhà kinh tế Ahn cũng đưa ra quan điểm tương tự.
Ngọc Hoàng
