TP.HCM sẽ cấm xe xăng công nghệ từ 2029: Giao hàng, chạy Grab chuyển hẳn sang xe điện
TP.HCM đang tiến gần tới một trong những nỗ lực chuyển đổi xanh quy mô lớn nhất cả nước, khi đề án chuyển 400.000 xe máy công nghệ từ xăng sang điện sắp được trình lên UBND thành phố. Nếu được thông qua, thành phố sẽ trở thành địa phương đầu tiên ở Việt Nam đặt mục tiêu điện hóa hoàn toàn xe máy kinh doanh vận tải vào cuối năm 2029.
Theo Thạc sĩ Lê Thanh Hải – Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế (thuộc Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM), dự thảo cuối cùng của đề án “Chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện cho tài xế công nghệ và giao hàng” đã hoàn tất, chuẩn bị trình UBND thành phố trong tuần này.
Mục tiêu của đề án là đến tháng 12/2029, TP.HCM đạt tỷ lệ 100% xe máy dùng để chở khách và giao hàng qua nền tảng công nghệ sẽ chuyển sang chạy điện. Hiện nay, TP.HCM mới mở rộng (gồm TP.HCM, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu) có khoảng 400.000 xe máy công nghệ chạy xăng hoạt động hàng ngày.
Khác với xe cá nhân, nhóm xe công nghệ thường di chuyển với tần suất lớn — khoảng 80 đến 120 km mỗi ngày, gây phát thải cao, đặc biệt là bụi mịn và khí nhà kính. Đây là tác nhân lớn dẫn đến ô nhiễm không khí đô thị.
Đồng thời, nhờ hoạt động thông qua các nền tảng số như Grab, Be, Ahamove, Shopee Food…, chính quyền có thể dễ dàng định danh, giám sát và truyền thông quá trình chuyển đổi. Điều này giúp việc triển khai đề án hiệu quả hơn nhiều so với nhóm phương tiện không kết nối dữ liệu.
Một trong những lợi ích rõ rệt mà đề án mang lại là giảm chi phí vận hành cho tài xế. Cụ thể, điện rẻ hơn xăng khoảng 80% mỗi km vận hành, trong khi xe điện không cần thay nhớt, bảo trì động cơ đốt trong hay lọc gió thường xuyên như xe xăng.
Theo tính toán của nhóm nghiên cứu, một tài xế có thể tiết kiệm từ 1 đến 1,3 triệu đồng mỗi tháng sau khi chuyển sang xe điện — con số đáng kể đối với lao động thu nhập trung bình.
Đề án chia quá trình chuyển đổi thành 4 giai đoạn:
– Giai đoạn 1 (đến 12/2026): đạt 30% chuyển đổi (120.000 xe)
– Giai đoạn 2 (đến 12/2027): đạt 50%
– Giai đoạn 3 (đến 12/2028): đạt 80%
– Giai đoạn 4 (đến 12/2029): hoàn tất 100%
Từ tháng 1/2026, các nền tảng công nghệ sẽ ngừng ký hợp đồng mới với xe máy chạy xăng. Đến cuối 2029, thành phố sẽ cấm hoàn toàn xe xăng phục vụ vận tải và giao hàng.
Lộ trình này được đánh giá là linh hoạt và nhân văn, tạo đủ thời gian cho các doanh nghiệp, tài xế và hệ sinh thái xe điện phát triển đồng bộ.
Bên cạnh những lợi ích rõ rệt, nhóm nghiên cứu cũng chỉ ra nhiều thách thức cần giải quyết:
– Chi phí đầu tư xe điện vẫn cao so với khả năng tài chính của nhiều tài xế.
– Hạ tầng trạm sạc, lưới điện còn hạn chế, nhất là trong nội đô đông đúc.
– Tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn xe điện còn thiếu đồng bộ, tiềm ẩn rủi ro về cháy nổ nếu không kiểm soát tốt.
Để khắc phục, đề án đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ: ưu đãi tín dụng, trợ giá mua xe, phát triển trạm sạc nhanh, xây dựng cơ chế tín chỉ carbon cho doanh nghiệp đầu tư vào chuyển đổi xanh.
TP.HCM, với vai trò là đô thị lớn nhất cả nước, đang thực hiện một bước chuyển mình đáng chú ý trong mục tiêu phát triển giao thông bền vững và đô thị xanh. Nếu thành công, mô hình này có thể mở rộng ra Hà Nội, Đà Nẵng và các tỉnh thành khác, tạo ra một làn sóng điện hóa phương tiện trên toàn quốc.
Không chỉ là một đề án chuyển đổi giao thông, kế hoạch này còn phản ánh tư duy chính sách tiến bộ, linh hoạt, khai thác tốt sức mạnh của nền kinh tế số và dữ liệu lớn trong quản lý đô thị hiện đại.
Chuyển đổi 400.000 xe máy công nghệ từ xăng sang điện không chỉ là giải pháp giao thông, mà còn là thông điệp mạnh mẽ của TP.HCM: phát triển không đánh đổi môi trường, và giao thông không nhất thiết phải gây ô nhiễm.
Đây là bước khởi đầu cần thiết cho một đô thị thông minh, xanh và nhân văn – nơi mà công nghệ, môi trường và lợi ích người dân được đặt ở vị trí trung tâm của mọi quyết sách.
Thảo Nguyên
