Tinh thần tuần lễ vàng tháng 9/1945 bài học về thu phục lòng người của Đảng ta
Những ngày đầu mới giành lại độc lập, Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa do chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu gặp muôn vàn khó khăn thử thách. Nạn đói hoành hành, lũ lụt, hạn hán, Công thương nghiệp đình đốn, giá cả sinh hoạt đắt đỏ. Trong khi đó 90 % dân số không biết chữ, tệ nạn xã hôi như mê tín dị doan, rượu chè, cờ bạc tràn làn trong mọi ngõ ngách xã hội, ngân sách quốc gia cạn kiệt, trong khi đó hệ thống ngân hàng quốc gia vẫn bị phát xít Nhật kiểm soát, quân Tưởng đưa vào lưu hành đồng “Quốc tệ “, “Quan kim” làm rối loạn nền tài chính nước ta. Trong khi đó từ vĩ tuyến 16 (Đà Nẵng) trở ra Bắc, 20 vạn quân Tưởng ồ ạt vào Hà Nội. Từ vĩ tuyến 16 (Đà Nẵng) trở vào Nam, quân Anh mở đường cho thực dân Pháp trở lại xâm lược.
Trước vận mệnh đất nước như ngàn cân treo sợi tóc, để vượt qua những thử thách vô vàn khó khăn đó và có nguồn tài chính nhằm duy trì và bảo vệ chính quyền non trẻ vừa được thành lập, ngày 4-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh số 04 thành lập Quỹ độc lập. Từ ngày 17-9 đến ngày 24-9-1945, Chính phủ lâm thời tổ chức Tuần lễ vàng, kêu gọi mọi người dân tự nguyện đóng góp ủng hộ việc xây dựng và bảo vệ nền độc lập non trẻ của nước nhà. Ngay sau khi lời hiệu triệu được phát ra, lập tức được các giới chức, các nhà tư sản yêu nước nhiệt liệt hưởng ứng và có những đóng góp tích cực cho ngân khố quốc gia. Chỉ sau một tuần được phát động, ngân khố quốc gia đã thu được một lượng, tiền vàng rất đáng kể. Sự đóng góp đó không những làm giảm những khó khăn cho ngân khố quốc gia mà còn là nguồn tài chính chủ lực giúp duy trì những hoạt động của chính phủ lâm thời và củng cố lực lượng vũ trang.
Không chỉ dừng lại ở việc quyên góp cho Tuần lễ vàng và Quỹ độc lập, phong trào còn lan rộng trong cộng đồng, cụ thể các đoàn thể cứu quốc còn thường xuyên tổ chức phong trào lạc quyên ủng hộ bộ đội, ủng hộ Nam Bộ kháng chiến. Điều đặc biệt nữa là các nhà công thương, tư sản yêu nước còn đóng góp nhiều tiền của giúp Chính phủ thành lập Việt Nam công thương ngân hàng với số vốn huy động được khoảng 1.800.000 đồng. Số tiền này thực sự đã trở thành nguồn tài chính quan trọng giúp Chính phủ có thể mua vũ khí, quân trang, quân dụng trang bị cho quân đội đủ điều kiện để bảo vệ chính quyền non trẻ của chúng ta.
Xuyên suốt chiều dài cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, chống Mỹ sau này, tinh thần của Tuần lễ vàng và Quỹ độc lập luôn ngự trị trong lòng mỗi người dân Việt Nam yêu nước. Để mỗi khi đất nước bị xâm lăng hay gặp khó khăn, tinh thần ấy lại bùng lên một cách đầy khí phách, mỗi công dân tùy theo điều kiện hoàn cảnh ai có ít góp ít, ai có nhiều góp nhiều, những hành động đó đã làm nên một Việt Nam thống nhất và ngày một hùng cường. Sức mạnh nội lực của dân tộc Việt Nam chính là sức mạnh của nhân dân. Tinh thần ấy luôn luôn được Đảng và Chính phủ nâng niu quý trọng và biết quy tụ, kết nối biến nó thành sức mạnh vô cùng mạnh mẽ, bừng lên đúng vào những thời điểm lịch sử của dân tộc để làm nên những chiến công vô cùng hiển hách.
Trong kháng chiến chống Pháp, với ý chí quyết tâm sắt đá: “Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ…” và sự đồng lòng của toàn dân tộc: “Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc… ” đã phát huy cao độ sức mạnh đại đoàn kết toàn dân vừa kháng chiến, vừa kiến quốc trong suốt 9 năm chống thực dân Pháp gian khổ, để cuối cùng làm nên thắng lợi Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Đặc biệt trong công cuộc chống Mỹ, cứu nước trường kỳ, gian khổ với khát vọng cháy bỏng của toàn thể dân tộc Việt Nam: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”, tư tưởng đại đoàn kết toàn dân tộc của lãnh tụ Hồ Chí Minh “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công” đã được vận dụng một cách sáng tạo, phát huy tới đỉnh cao với nhiều hình thức phong phú trong điều kiện lịch sử mới. Trong khói lửa ác liệt của chiến tranh, nhiều phong trào thi đua sôi nổi trên tất cả các lĩnh vực ở cả miền Nam và miền Bắc với khẩu hiệu hành động: “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ, xâm lược”, “Tìm Mỹ mà đánh, tìm nguỵ mà diệt”, “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, “Thanh niên ba sẵn sàng”, “Phụ nữ ba đảm đang”, “Tay cày, tay súng”, “Tay búa, tay súng”, “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”… đã lôi cuốn đông đảo mọi tầng lớp nhân dân, từ thành thị đến nông thôn, từ miền xuôi đến miền núi, từ biên giới đến hải đảo hăng hái thi đua vừa chiến đấu vừa lao động sản xuất. Tất cả những hành động đó đã biểu thị tinh thần đoàn kết của toàn thể 31 triệu người dân Việt Nam xung quanh Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Nhờ đó, dân tộc Việt Nam đã huy động cao độ sức mạnh chính trị tinh thần và nhân tài, vật lực to lớn lần lượt đánh bại các chiến lược chiến tranh của đế quốc Mỹ, để cuối cùng dốc sức cho thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975, kết thúc vẻ vang sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước, giải phóng hoàn toàn Miền nam thống nhất đất nước.
Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước ngày nay, dù đất nước còn bộn bề khó khăn sau chiến tranh nhưng tinh thần Việt Nam hơn lúc nào hết lại hừng hực những dòng máu nóng cuồn cuộn chảy trong huyết quản của mỗi người dân Việt Nam với quyết tâm xây dựng đất nước Việt Nam đàng hoàng hơn to đẹp hơn như Bác Hồ từng mong muốn.
Những lúc thiên tai dịch bệnh, tinh thần lá lành đùm lá rách, sẻ chia miếng cơm, manh áo lại trỗi dậy trong mỗi chúng ta. ATM gạo, ATM khẩu trang và các hàng hóa nhu yếu phẩm thiết yếu khác được người dân cả nước sẻ chia cùng Miền trung. Lớp lớp những bác sĩ giỏi nhất, những điều dưỡng viên xuất sắc nhất từ các địa phương như Hà Nội, Phú Thọ, Hải Phòng, Bình Định , TP HCM …lại một lần hừng hực khí thế, chẳng ngại khó khăn nguy hiểm lại khoác ba lô lên đường vì miền trung thân yêu. Tinh thần ấy của người Việt Nam không phải ngẫu nhiên mà có được, nó được hun đúc và rèn luyện trong suốt lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc của đất nước ta, đặc biệt là tinh thần của Cách mạng tháng Tám bất diệt.
Thế mới biết sức mạnh của một dân tộc luôn tiềm ẩn và nằm sâu trong lòng dân. Tinh thần ấy sẽ được thức tỉnh khi chúng ta có một Đảng trong sạch vững mạnh lãnh đạo. Nhà nước có một Chính phủ kiến tạo luôn hoạt động vì dân và lo cho hạnh phúc nhân dân. Đất nước chỉ hùng cường khi Đảng lãnh đạo và quy tụ được sức mạnh của nhân dân, khi Đảng và nhân dân là một khối thống nhất thì chẳng có khó khăn nào chúng ta không vượt qua và chẳng có kẻ thù nào mà chúng ta không thể chiến thắng, giống như những gì chúng ta đã làm được trong Cách mạng tháng tám năm 1945, Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 và chiến thắng năm 1975 giải phóng miền Nam thống nhất đất nước và những thành tựu vang dội chúng ta đã giành được trong hơn 30 năm đổi mới xây dựng đất nước.
Đỗ Mạnh
* Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả
