Rất tiếc, thủy điện “không biết nói năng”!

Mùa thu năm 1971, miền Bắc trải qua trận đại hồng thủy “250 năm mới gặp một lần”. 400 km đê vỡ, 500.000 ha lúa mất trắng. Nước sông Hồng dâng xấp xỉ mặt cầu Long Biên. Ngành giao thông phải điều một đoàn tàu chở đá hộc lên trấn giữ mặt cầu để không bị lũ cuốn phăng.

Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Văn Đồng khi đó đưa đoàn đại biểu cấp cao Liên Xô đi thị sát lụt ở Hà Bắc. Đứng trên triền đê nhìn ra mênh mông nước, ông mong muốn Liên Xô giúp Việt Nam xây dựng một công trình để cắt lũ cho đồng bằng sông Hồng.

“Xây dựng thủy điện”, Chủ tịch Hội đồng Xô viết Tối cao Nikolai Podgorny khi ấy trả lời. Chuyến thăm diễn ra vào tháng 8, chỉ hai tháng sau, đoàn chuyên gia Liên Xô cùng thiết bị đã sang Việt Nam chuẩn bị khảo sát. Đó là nhà máy thủy điện Hòa Bình, từ đó đến nay đồng bằng sông Hồng không còn thấy lũ về.

Trận lụt vào ngày 6/10/1964 dọc hai bờ sông Thu Bồn, Vu Gia (tỉnh Quảng Nam). Đây là trận lụt kinh hoàng nhất lịch sử, cướp đi 6.000 mạng người. Lúc đó tỉnh Quảng Nam vẫn thuộc quyền quản lý của chế độ cũ Việt Nam Cộng hòa, chắc lúc đó VNCH xây nhiều thủy điện nên mới bị lũ lụt kinh hoàng như vậy phải không các chuyên gia?

Không xây thủy điện, đến mùa khô thiếu điện hoặc dùng điện khí, điện than mua của Trung Quốc với giá cao hơn gấp đôi, các bạn không có sự lựa chọn vì mùa hè không có điện thì chỉ có ngậm ngùi chịu đựng thôi. Hoặc ở tình huống đến mức đắt mà cũng không có mà dùng, giữa mùa hè nóng 38-41 độ thì thôi mua cục đá về mà ôm cho qua 3 tháng ác mộng.

Có thủy điện hay không thì mưa lũ nó cũng thế cũng đổ về, vì lượng nước từ trên trời rơi xuống không đổi. Có thủy điện nó chỉ giữ không cho lượng nước đổ về hạ lưu gây lũ lụt bất ngờ, cùng lắm xả bể từ từ, vẫn trong tầm kiểm soát mà chạy. Tóm lại, “thủy điện không tạo ra nước mà làm lũ”.

Ngoài ra, thủy điện còn có tác dụng tích nước phục vụ nông nghiệp mùa hè. Miền Trung không có nước thủy điện tích sẵn thì chỉ có đi “trồng cần mà chill qua mùa hè”.

Nhờ thủy điện mà có nước tưới tiêu, có điện nằm điều hòa phè phởn, giờ quay ra chửi nó là sao? Thủy điện mà biết nói năng, thì “chuyên gia lều báo” cái răng không còn!

Nếu không có nó thì thiệt hại về lũ còn kinh hoàng hơn thế này nhiều, khi sắp tới miền Trung phải đón thêm 1-2 cơn bão lớn kéo thẳng vào. Và không có thủy điện thì yên tâm không chỉ thương về miền Trung thôi đâu, mà thương hết về Bắc Trung Bộ!

TH