Thủ tướng yêu cầu khẩn trương giải ngân 250.000 tỷ đầu tư công đến hết năm

Thủ tướng “thúc” giải ngân 250.000 tỷ đồng còn lại trong năm 2021, ông cũng phê bình nghiêm khắc những nơi đạt dưới 40%.

Khẳng định trên được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ tại hội nghị trực tuyến toàn quốc với các bộ ngành, địa phương về công tác giải ngân vốn đầu tư công năm 2021 ngày 28/9.

Báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, 8 tháng đầu năm giải ngân vốn đầu tư công đạt 183.320 tỷ đồng, tương đương 39,74% kế hoạch. Dự kiến số vốn giải ngân đến hết tháng 9 đạt 47,38%, tương đương 218.550 tỷ đồng. So với kế hoạch Thủ tướng giao vốn đầu tư công năm nay là 461.300 tỷ đồng thì vẫn còn khoảng 242.750 tỷ đồng chưa giải ngân.

Trong khi đó theo Bộ Kế hoạch & Đầu tư, hiện mới có 4 bộ, 11 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 60%. 76/114 ban, bộ, cơ quan trung ương, địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới mức trung bình cả nước (47%), có cơ quan chưa giải ngân được đồng nào.

Nguyên nhân giải ngân vốn đầu tư công chậm được Bộ Kế hoạch & Đầu tư nhận định chủ yếu do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, khó lường, ngoài dự báo và nhiều địa phương thực hiện giãn cách xã hội kéo dài. Các dự án ODA cũng chịu tác động nặng nề của dịch bệnh do hầu hết đều gắn với yếu tố nước ngoài, từ khâu nhập máy móc, thiết bị, chuyên gia… Tuy nhiên, trong điều kiện chung, vẫn có cơ quan, địa phương giải ngân tốt, cho nên vấn đề vẫn là khâu tổ chức thực hiện.

Thủ tướng nhấn mạnh, việc giải ngân vốn đầu tư công cho đến hết năm nay cần thúc đẩy để đạt tỷ lệ cao nhất có thể, vừa bảo đảm tiến độ, vừa nâng cao chất lượng, siết chặt kỷ luật kỷ cương, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí. Đồng thời, người đứng đầu Chính phủ biểu dương những nơi đạt giải ngân cao, phê bình nghiêm khắc những nơi có tỷ lệ giải ngân dưới 40%.

Nhắc lại mục tiêu giải ngân trong năm nay là 95% vốn kế hoạch, Thủ tướng nêu rõ, từ nay đến cuối năm chỉ còn 3 tháng nữa nhưng còn hơn 50% nguồn vốn đầu tư công phải giải ngân. Đây là thách thức rất lớn, đòi hỏi nỗ lực, quyết tâm rất cao mới làm được.

Nguyên nhân vì sao chậm?

Điển hình là việc, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 63 về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công và xuất khẩu bền vững những tháng cuối năm 2021 và đầu năm 2022, đặt mục tiêu tới hết quý III giải ngân được 60%, đến hết năm đạt 90-95%. Thủ tướng đã ban hành Công điện số 1082 tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra việc giải ngân. Ngoài ra, các nghị quyết, văn bản khác của Chính phủ, Thủ tướng cũng đề cập rất nhiều tới nội dung này.

Thế nhưng, Thủ tướng chỉ rõ, tới nay, tổ chức thực hiện vẫn là khâu yếu và thiếu thông suốt, thiếu đồng bộ. Từ đó, dẫn tới việc giải ngân chậm, kết quả chưa được như mong muốn và việc khắc phục những hạn chế, yếu kém chưa được kịp thời. Chỉ có 4 bộ và 11 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt hơn 60%. Có 76/114 ban, bộ, cơ quan Trung ương, địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước (47%), có cơ quan chưa giải ngân được đồng nào. “Phải thẳng thắn nhìn thẳng vào sự thật, tập trung cao hơn, quyết liệt hơn, giải pháp cụ thể hơn”, Thủ tướng yêu cầu.

Dịch bệnh diễn biến khó lường nhưng Thủ tướng cho rằng, trong điều kiện chung vẫn có cơ quan, địa phương giải ngân tốt, vì thế vấn đề vẫn là khâu tổ chức thực hiện.

Nguyên nhân chủ quan, theo Thủ tướng, biểu hiện ở một số điểm như xây dựng các dự án, chuẩn bị đầu tư tính toán không kỹ càng, dàn trải. Dàn trải dẫn tới thiếu tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và không đúng bản chất đầu tư công là đầu tư cho phát triển. Sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp để tổ chức thực hiện có những nơi, những lúc thiếu tập trung, thiếu quyết liệt. Đặc biệt, kiểm tra, giám sát chưa nghiêm túc. Công tác giải phóng mặt bằng còn vướng mắc, có nơi thiếu minh bạch, không làm tốt công tác tuyên truyền, vận động người dân.

“Công tác giải phóng mặt bằng liên quan tới người dân, nên cả hệ thống chính trị phải vào cuộc, phải vận động để “dân biết, dân hiểu, dân tin, dân theo, dân làm”. Có nơi Bí thư Tỉnh ủy trực tiếp chỉ đạo nên làm rất tốt”, Thủ tướng thông tin tới các địa phương.

Về giải pháp

Trước thực tế này, Thủ tướng yêu cầu việc giao vốn phải chuẩn bị kỹ càng, lựa chọn đúng các công trình trọng tâm, trọng điểm. Trong điều kiện nguồn vốn nhà nước có hạn, phải theo đúng tinh thần kết luận của Trung ương: đầu tư công phải dẫn dắt và kích hoạt đầu tư của mọi thành phần kinh tế, huy động mọi nguồn lực trong xã hội cho đầu tư phát triển.

Bộ trưởng, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố được yêu cầu sớm hoàn thành giao kế hoạch vốn chi tiết cho các chương trình, dự án khởi công mới; rà soát kỹ, chủ động điều chỉnh vốn từ dự án chậm giải ngân sang dự án giải ngân tốt, từ cơ quan, địa phương này sang cơ quan, địa phương khác theo quy định.

Bộ Kế hoạch & Đầu tư rà soát lại, cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính. Thủ tướng yêu cầu các địa phương, bộ ngành tăng cường trao đổi, làm việc trực tuyến, hồ sơ giấy tờ gửi theo đường công văn, “các địa phương không phải cầm hồ sơ trực tiếp chạy lên các bộ ngành Trung ương” để tiết kiệm thời gian, chi phí, tránh phiền hà.

Với các vướng mắc về thể chế, Thủ tướng đề nghị tiếp tục rà soát, những vấn đề thuộc thẩm quyền bộ, ngành, địa phương thì phối hợp để giải quyết. Nội dung nào thuộc thẩm quyền của Chính phủ, cơ quan chịu trách nhiệm tổng hợp, trình Chính phủ giải quyết nhanh nhất; nếu vượt thẩm quyền thì chuẩn bị hồ sơ để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Sơn Ca