Thủ tướng Phạm Minh Chính: “VinFuture tôn vinh giá trị khoa học nhân loại”
Tại lễ trao giải thưởng VinFuture lần thứ I diễn ra vào tối ngày 20/1/2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có bài phát biểu nêu bật tầm quan trọng của khoa học công nghệ đối với loài người nói chung và Việt Nam nói riêng.
Có mặt tại lễ trao giải, Thủ tướng Phạm Minh Chính gửi lời chào mừng các nhà khoa học từ khắp nơi trên thế giới đã đến Việt Nam, với thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến.
“Hai năm qua, nhất là trong thời khắc khó khăn nhất của dịch bệnh, cả nhân loại đã đặt niềm tin, hy vọng và trông chờ vào các nhà khoa học để tìm ra vắc-xin, thuốc chữa, phòng chống Covid-19. Vắc-xin được ví như là lá chắn thép của nhân loại để vượt qua đại dịch Covid-19. Cả thế giới biết ơn, ngưỡng mộ các nhà khoa học – những người đã thực hiện sứ mệnh cao cả của mình. Chúng ta có mặt ở đây hôm nay bình yên, an toàn cũng chính nhờ các nhà khoa học, nhờ vắc-xin và thuốc đặc trị”, Thủ tướng chia sẻ.
“Trong lịch sử phát triển của loài người, phát minh của những nhà khoa học đã làm thay đổi thế giới. Trong hành trình gian nan đam mê nghiên cứu, khát vọng cống hiến cho nhân loại đã có nhiều nhà khoa học phải gánh chịu những hậu quả nặng nề trong khi tiến hành các thử nghiệm khoa học”.
Thủ tướng nhấn mạnh, hầu hết các quốc gia trên thế giới chú trọng phát triển khoa học công nghệ, đặc biệt là khoa học công nghệ có ứng dụng cao. Việt Nam coi phát triển khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu nhằm phát triển kinh tế xã hội, phát triển nhanh bền vững.
Sứ mệnh của Giải VinFuture chính là cổ vũ và tôn vinh những nhà khoa học có công trình nghiên cứu xuất sắc mang tính ứng dụng cao, kiến tạo môi trường sống bền vững cho các thế hệ tương lai. Tôi rất vui mừng được biết, ngay trong mùa giải đầu tiên, VinFuture ghi nhận sự tham gia từ 60 quốc gia với gần 600 dự án tranh giải, trong đó gần 100 dự án đến từ top 2% các nhà khoa học được trích dẫn nhiều nhất thế giới và hơn 1/3 ứng viên là nhà khoa học nữ. Nhiều người trong số họ từng nhận được các giải thưởng khoa học cao quý của thế giới. Giải thưởng Vinfuture được xét duyệt nghiêm túc, trách nhiệm bởi 2 Hội đồng độc lập với thành viên là các nhà khoa học, nhà phát minh, chuyên gia uy tín ở nhiều lĩnh vực trên thế giới. Đây thực sự là tín hiệu tích cực của một giải thưởng lớn và uy tín.
Thủ tướng cũng hoan nghênh, đánh giá tập đoàn Vingroup đã nỗ lực xây dựng quỹ phi lợi nhuận, tôn vinh giá tri khoa học công nghệ trên toàn cầu:
“Tôi hoan nghênh, đánh giá cao và ghi nhận tập đoàn Vingroup đã nỗ lực trong việc xây dựng và phát triển Quỹ VinFuture – Quỹ hoạt động phi lợi nhuận được sáng lập bởi Chủ tịch Tập đoàn Vingroup và phu nhân nhằm tôn vinh giá trị của khoa học công nghệ trên phạm vi toàn cầu”.
Omar M.Yaghi nhận giải Đặc biệt thứ nhất
Giải đặc biệt đầu tiên dành cho nhà khoa học nghiên cứu về lĩnh vực mới được trao cho Giáo sư Omar M.Yaghi – nhà khoa học người Mỹ gốc Jordan. Công trình nghiên cứu của ông mang đến câu trả lời cho câu hỏi về nước và những tiến bộ về khoa học vật liệu liệu có thể đạt được gì. Nước có thể tạo ra từ không khí có thể tách CO2 từ không khí và từ đó tạo ra nhiên liêu đốt.
Trong khoa học hiện đại, vật liệu mới với tính năng cao và đa năng trở thành trọng tâm nghiên cứu khoa học. Đây cũng là thước đo tiến bộ khoa học kỹ thuật và sức mạnh tổng hợp của thế giới. Công trình nghiên cứu về vật liệu khung cơ kim (Metal-Organic Frameworks hay MOFs) là nhóm vật liệu mới được làm từ kim loại và các hợp chất hữu cơ, mang lại bước tiến mới trong cuộc cách mạng trong hóa học, viên chất rắn xốp và các ứng dụng của chúng. Các nguyên liệu này có rất nhiều ứng dụng tiềm năng trong việc hỗ trợ quá trình chuyển đổi khí phát thải carbon, lọc nước, lọc không khí công tác và cảm biến.
Trong khi thế giới đang ngày càng khan hiếm nước sạch và ô nhiễm môi trường, MOFs khi đưa vào ứng dụng thực tế có thể hấp thu, loại bỏ CO2 ngay tại ống khói của các nhà máy điện nhằm giảm khí thải ra môi trường. MOFs còn có thể thu hoạch nước từ không khí, từ đó, cung cấp nguồn nước sạch mới cho con người. Có thể nói, MOFs là công nghệ của tương lai và là chìa khóa mở ra một hướng mới cho sự phát triển của nhân loại.
Giáo sư Omar M.Yaghi cho biết xúc động và vinh dự khi nhận được giải thưởng này, đồng thời, gửi lời cảm ơn tới các thành viên hội đồng giải thường. VinFuture là một ý tưởng tuyệt vời với thông điệp mạnh mẽ, thể hiện tầm nhìn hào phóng của người sáng lập và Việt Nam. Ông chia sẻ bản thân xuất thân từ gia đình người tị nạn thấy cơ hội thành công ít ỏi. Cách vượt qua không chỉ chăm chỉ mà còn biết nói không với người nói rằng ý tưởng của chúng ta không ổn. Biết quan sát xung quanh dù cơ hội rất nhỏ cũng vẫn có thể thành công.
Giáo sư Zhenan Bao nhận giải đặc biệt dành cho nhà khoa học nữ
Với nghiên cứu “Sự phát triển của thiết bị điện tử hữu cơ dẻo linh hoạt được ứng dụng trong các ứng dụng bề mặt sinh học và cảm biến”, Giáo sư Zhenan Bao nhận giải thưởng đầu tiên dành cho phát minh mới.
Nhà khoa học người Mỹ gốc Trung quốc đã cùng các cộng sự phát triển da điện tử tự lành, siêu co giãn và có thể cảm nhận như da thật. Da điện tử được phát triển từ các lớp nhựa bán dẫn công nghệ cao, có thể co giãn, bắt chước khả năng uốn cong và chữa lành như da thật, đồng thời có cảm biến nhiệt độ, có cảm giác đau, cũng có khả năng phân huỷ sinh học và thân thiện với môi trường. Phát minh mở ra cơ hội cho hàng triệu người đc phục hồi chức năng hiệu quả.
Giáo sư chia sẻ rất vinh dự khi nhận giải dành cho các nhà khoa học nữ. “Trong suốt qua trình học thuật, tôi đã nỗ lực với các phát kiến khoa học để góp phần cho cuộc sống thay đổi theo hướng tích cực hơn”, bà nói.
Với giải thưởng này, giáo sư gửi lời cảm ơn đặc biệt tới các sinh viên và khẳng định giải thưởng này dành cho tất cả chúng ta. Ngoài ra, bà cho hay sự xuất hiện của bà ngày hôm nay tại giải thưởng này cũng nhờ các thành viên trong gia đình, chồng…
“Xin cảm ơn tình yêu vô điều kiện, cảm ơn hội đồng giải thưởng. Đã có những thách thức về biến đổi khí hậu, thiếu hụt năng lượng, nước, mong xã hội hãy đặc biệt quan tâm và hỗ trợ thêm các nhà khoa học nữ. Cảm ơn giải thưởng VinFuture đã thúc đẩy nghiên cứu của các nhà khoa học”, giáo sư Zhenan Bao nói.
Giải cho nhà khoa học từ nước đang phát triển
Giải thưởng cho Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển trao cho hai vợ chồng nhà khoa học từ Nam Phi, bà Salim Abdool Karim và ông Quarraisha Abdool Karim, với phát minh gel có chứa dược chất tenofovir – sản phẩm dành cho phụ nữ có tác dụng kháng virus HIV. Thử nghiệm lâm sàng đã mang lại kết quả đột phá. Thuốc kháng virus có chứa dược chất như gel tenofovir giúp ngăn ngừa lây nhiễm HIV qua đường tình dục. Nghiên cứu này đã mang lại bằng chứng đầu tiên cho phương pháp mới trong việc ngăn ngừa HIV, dự phòng trước phơi nhiễm.
Chia sẻ cảm nhận khi nhận giải thưởng, ông Quarraisha Abdool Karim nói lời “Cảm ơn, chào buổi tối” bằng tiếng Việt Nam. “HIV là thách thức hằng ngày trong cuộc sống của chúng tôi. Đây không chỉ là giải thưởng cho hai vợ chồng, mà là tia sáng chi cho hi vọng của các nhà khoa học từ các nước đang phát triển, đang làm việc miệt mài tạo nên điều khác biệt cho thế giới”, ông chia sẻ.
Bà Salim Abdool Karim đặc biệt gửi lời cảm ơn tới hội đồng giải thưởng khi đã ghi nhận cam kết, cố gắng của hai nhà khoa học trong công tác nghiên cứu, cùng 260 thành viên từ 5 châu lục, hàng nghìn tình nguyện viên đã thực hiện nghiên cứu trong suốt 3 thập niên vừa qua.
Ba nhà khoa học sáng chế vaccine mRNA nhận giải thưởng chính
Giải thưởng chính của VinFuture lần đầu tiên trị giá 3 triệu USD, trao cho nghiên cứu mang tính đột phá, được chứng minh khả năng làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn, mang lại môi trường bền vững. Chung cuộc, giải thưởng cao nhất được trao cho ba nhà khoa học: Katalin Kariko, Drew Weissman và Pieter Cullis với công trình “Vaccine mRNA: Công nghệ đột phá để cứu sống con người”.
Hàng tỷ người trên thế giới đã được thụ hưởng thành quả của nghiên cứu này, được bảo vệ an toàn và nền kinh tế của hàng loạt quốc gia nhờ đó không chìm sâu trong khủng hoảng. Hai thành tố chính tạo nên vaccine MRNA là lõi mRNA biến đổi và vỏ bọc nano liquid hiệu quả đều ổn định và tăng hoạt tính của mRNA.
Thủ tướng Phạm Minh Chính trao giải thưởng cho ba nhà khoa học. Bà Katalin Kariko cho biết, bà cảm ơn các nhà sáng lập Vinfuture và hội đồng giải thưởng. Đây cũng là điểm sáng về mặt khoa học công nghệ và hợp tác quốc tế.
Ông Drew Weissman cảm ơn Thủ tướng. Ông cho rằng công nghệ mới mở ra những vaccine mới cho nhiều bệnh tật khác nhau, đồng thời khởi đầu cho sự hợp tác giữa nhiều quốc gia. “Tôi không phải người nhận giải thưởng này mà hàng nghìn nhà khoa học đi trước và đi sau tôi sẽ tiếp bước những nghiên cứu này, tạo ra nhiều phương pháp chữa bệnh mới”, ông nói.
Ông Pieter gửi lời cảm ơn đến người đã cộng tác với ông suốt nhiều năm, những nghiên cứu cơ bản sẽ thúc đẩy nghiên cứu sáng tạo, quyết định hướng đi của nghiên cứu về sau. Ông muốn chia sẻ câu chuyện vì sao có vaccine Covid-19, đây là điều có thể làm được.
Đình Toàn
