Thủ đoạn trốn thuế của nguyên Chủ tịch Tập đoàn Asanzo
Công ty cổ phần Asanzo được thành lập vào tháng 10/2016 với vốn điều lệ 100 tỷ đồng. Chủ đầu tư lớn nhất của Tập đoàn Asanzo là ông Phạm Văn Tam, người sở hữu 90 tỷ đồng, tương đương 90% vốn điều lệ, trong khi 10% còn lại chia đều cho 5 chủ đầu tư khác, bao gồm cả ông Phạm Xuân Tình, Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn Asanzo.
Năm 2019, Tập đoàn Asanzo vướng vào loạt thông tin tiêu cực khi báo chí phản ánh về việc một số sản phẩm của công ty này “đội lốt” thương hiệu Việt Nam để lừa dối người tiêu dùng. Thực chất, Asanzo nhập hàng từ Trung Quốc, sau đó cho công nhân bóc tem “Made in China” và thay thế bằng tem “Made in Vietnam”. Để biện minh, ông Phạm Văn Tam tuyên bố rằng doanh nghiệp chỉ nhập khoảng 70-80% phần cứng của các thiết bị điện tử từ Trung Quốc, còn 30% còn lại được nhập từ các công ty phụ trợ Việt Nam.
Theo ông Tam giải thích rằng Asanzo đã không thể cạnh tranh nổi khi các doanh nghiệp nước ngoài được hưởng những chính sách thuế ưu đãi theo các hiệp định thương mại. Vì vậy, công ty chuyển từ lắp ráp sản phẩm sang vai trò đối tác thương mại. Theo đó, sản phẩm của Asanzo được gia công ở nước ngoài, sau đó nhập về Việt Nam thông qua các công ty phụ trợ và bán lại dưới thương hiệu Asanzo.
Sau khi vụ việc được báo chí đưa tin, Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao đã tước danh hiệu Hàng Việt Nam chất lượng cao của Asanzo. Đây là một cú đòn mạnh vào uy tín của công ty, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh và niềm tin của người tiêu dùng đối với thương hiệu này.
Theo đại diện Cục Thuế TP.HCM, nhiều doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa bán cho Công ty Asanzo lại do chính người lao động của doanh nghiệp này đứng tên để “bùa phép” hóa đơn, nhằm trốn thuế. Cụ thể, các công ty chủ yếu do người lao động của Công ty Asanzo và các công ty thuộc hệ thống Tập đoàn Asanzo làm đại diện pháp luật để nhập khẩu hàng hóa, linh kiện sản phẩm điện tử, điện gia dụng, sau đó xuất bán cho Asanzo và các công ty thuộc hệ thống của tập đoàn này. Hóa đơn được lập với giá trị cao hơn giá trị thực tế nhằm trốn thuế GTGT và thuế thu nhập doanh nghiệp.
Qua quá trình thanh tra tại hơn chục doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa bán cho Asanzo, Cục Thuế TP.HCM phát hiện nhiều dấu hiệu sai phạm. Tháng 10/2019, cơ quan này đã xử phạt và truy thu 68 tỷ đồng đối với Công ty Asanzo. Mức phạt chính là 26,3 tỷ đồng, bao gồm phạt về hành vi khai sai là 4,9 tỷ đồng, phạt 1,5 lần về hành vi không xuất hóa đơn là 6,3 tỷ đồng, và phạt 1,5 lần thuế tiêu thụ đặc biệt là gần 14,7 tỷ đồng.
Sau khi phát hiện nhiều sai phạm nghiêm trọng, Cục Thuế TP.HCM đã chuyển hồ sơ vụ việc cho Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM để làm rõ. Kết quả điều tra cho thấy ông Phạm Văn Tam đã chỉ đạo ông Phạm Xuân Tình ký kết các hợp đồng nguyên tắc với một số công ty khác, sau đó không xuất hóa đơn và để ngoài sổ sách kế toán doanh thu bán hàng.
Theo đó, ông Tam và ông Tình đã sử dụng hóa đơn không hợp pháp để hạch toán hàng hóa, nguyên liệu đầu vào nhằm mục đích trốn thuế. Cụ thể, trong thời gian từ năm 2017 đến quý 2-2019, Asanzo có hành vi trốn thuế với tổng số tiền 15,7 tỷ đồng, bao gồm thuế giá trị gia tăng là gần 4,2 tỷ đồng và thuế tiêu thụ đặc biệt là 11,5 tỷ đồng.
Sau khi bị khởi tố, ông Phạm Văn Tam và ông Phạm Xuân Tình đã bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú. Sau đó, hai bị can này bị thay đổi biện pháp ngăn chặn thành tạm giam.
Từ việc bóc tem “Made in China” và gắn tem “Made in Vietnam” đến việc sử dụng hóa đơn không hợp pháp để trốn thuế, những hành vi sai phạm của Công ty Asanzo và ông Phạm Văn Tam đã bị phơi bày rõ ràng. Vụ việc này là một bài học đắt giá cho các doanh nghiệp khác, đồng thời cũng là lời cảnh tỉnh về sự minh bạch và trung thực trong kinh doanh. Các cơ quan chức năng cần tiếp tục tăng cường kiểm tra, giám sát để đảm bảo môi trường kinh doanh lành mạnh và công bằng cho tất cả các doanh nghiệp.
Bích Ngân
