Thấy gì từ 3 vấn đề cốt lõi Thủ tướng nêu trước các nước ASEAN?
Tham gia Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 42 tại Labuan Bajo, Indonesia, với chủ đề : Hướng đến “Một ASEAN Tầm vóc: Tâm điểm của Tăng trưởng”. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự và đã có bài phát biểu nêu bật ba vấn đề cốt lõi quyết định bản sắc, giá trị, sức sống và uy tín của ASEAN trước tình hình mới.
Theo đó, phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính bày tỏ vui mừng khi ASEAN vẫn là điểm sáng kinh tế. Song vẫn còn đó thách thức cả từ bên trong và bên ngoài.
Thế nên Thủ tướng đã đề cập đến ba vấn đề cốt lõi có thể quyết định bản sắc, giá trị, sức sống và uy tín của ASEAN trên trường quốc tế: Đó là giữ vững độc lập, tự chủ chiến lược, vươn mình bứt phá thành tâm điểm của tăng trưởng, và thích ứng ngày càng tốt hơn trước những biến động bên ngoài.
Ở đây quan trọng nhất là giữ vững độc lập, tự chủ chiến lược. Xu hướng mới trên toàn cầu là đa cực, do đó giữ vững được sự tự chủ chiến lược chính là yếu tố tiên quyết để ASEAN có thể vươn lên mạnh mẽ trong tình hình mới, vì chỉ như thế các thành viên ASEAN mới mở ra các mối liên kết/hợp tác với nhiều bên. Đây là xu thế không thể đảo ngược của thế giới. Chỉ khi độc lập tự chủ các nước mới xây dựng được hệ giá trị riêng, bản sắc riêng, từ đó mới tạo dựng được sự tin tưởng lâu dài với nhiều nước, nhiều khu vực khác.
Tuy nhiên đây thực sự không phải là điều dễ dàng thế nên được Thủ tướng đặc biệt đề cập đến đầu tiên. Lý do là vì muốn độc lập, tự chủ, trước hết nội tại quốc gia phải mạnh, mạnh không chỉ về quân sự quốc phòng mà còn phải mạnh về kinh tế, có sức chống chọi với các yếu tố từ bên ngoài lẫn bên trong. Điển hình như việc các nước ASEAN không chỉ nên đơn thuần tập trung tăng trưởng, mà còn cần tính đến tăng trưởng bền vững. Vì trong quá trình phát triển, việc nóng nóng vội chắc chắn sẽ không thể tránh khỏi những sai lầm. Nhưng có những sai lầm dễ dàng khắc phục thì cũng sẽ có những sai lầm mang tính chiến lược, để lại hậu quả lâu dài. Ví dụ một trong số đó là mất khả năng trả nợ cấp quốc gia, đã từng là ám ảnh với một số nước Malaysia, Myanmar.
Mạnh về nội tại là nền tảng để không bị mất tính độc lập và tự chủ chiến lược phát triển vào tay nước ngoài. Cũng chỉ khi mạnh về nội tại, giữ được độc lập rồi thì mới có thể tính đến chuyện vươn mình bứt phá thành tâm điểm của tăng trưởng.
Do đó trước khi vươn mình trở thành điểm sáng, các nước ASEAN cần chú trọng đến nguy cơ tiềm ẩn, sao cho chính mình có thể thích ứng với những đổi thay khó lường từ bên ngoài, để từ đó giữ vững độc lập, tự chủ trong chiến lược phát triển. Cả ba điều cốt lõi Thủ tướng nêu tại Hội nghị đều cho thấy những yêu cầu mới tương ứng với tình hình mới, cả ba điều bổ sung cho nhau mà cả ASEAN cần phải cùng đạt được nếu muốn khu vực phát triển bền vững.
Cuối bài phát biểu, Thủ tướng Phạm Minh Chính một lần nữa khẳng định lại rằng tinh thần cốt lõi của ASEAN chính là lấy người dân làm trung tâm, mục tiêu và động lực của xây dựng Cộng đồng. Thủ tướng nêu rõ ASEAN cần chung tay thu hẹp khoảng cách phát triển, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, các tiểu vùng. Hợp tác tiểu vùng cần gắn kết với các chương trình hợp tác ASEAN trên tất cả các lĩnh vực, mở ra không gian rộng lớn hơn và bảo đảm cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân.
Nói một cách khác, để ASEAN luôn có thể đi đúng hướng, mỗi nước cần lấy người dân làm cốt lõi. Chỉ như thế mới không bị những lợi ích trước mắt làm lệch khỏi đường ray.
Huy Hoàng
