“Thất bại” của nước Mỹ

Việc tự do mua bán, tàng trữ, sử dụng súng tại Mỹ được xem là quyền tự do và được luật pháp Mỹ công nhận. Tuy nhiên, trước tình trạng hàng loạt vụ xả súng xảy ra liên tiếp tại đây thì “tự do” dùng súng có đang trở thành “tự do” tàn sát khi kiểm soát súng đạn tại Mỹ vẫn chìm trong vô vọng.

Trang Guardian đưa tin, số lượng lớn người sở hữu súng, cùng với rào cản trong quá trình thông qua dự luật, khiến việc cải cách luật kiểm soát súng ở Mỹ gặp trở ngại.

Mới đây, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã gửi lời chia buồn tới cộng đồng Uvalde, Texas, nơi 19 trẻ em và hai người lớn đã thiệt mạng trong vụ xả súng tại trường tiểu học Robb hôm 24/5.

“Tại sao chúng ta phải sống chung với cuộc tàn sát này? Tại sao chúng ta cứ để chuyện này xảy ra? Đã đến lúc biến nỗi đau này thành hành động. Mọi bậc cha mẹ, mọi công dân trên đất nước này phải nói rõ với từng quan chức được bầu chọn rằng đã đến lúc phải hành động”, Tổng thống Joe Biden nói.

Nhưng bất chấp hàng trăm vụ xả súng hàng loạt xảy ra ở Mỹ mỗi năm, quốc hội đã nhiều lần không thể thông qua sửa đổi đáng chú ý nào trong luật kiểm soát súng vì hàng loạt rào cản. Tuy nhiên, các nhà hoạt động cho biết họ sẽ không từ bỏ cho đến khi có thay đổi, theo Guardian.

Chỉ tính riêng năm nay, 213 vụ xả súng đã nổ ra ở Mỹ, theo Cơ quan Lưu trữ Bạo lực Súng. Mỹ định nghĩa một vụ xả súng hàng loạt gồm ít nhất 4 người bị bắn.

Mỹ đã chứng kiến ​​những ví dụ kinh hoàng khác về các vụ xả súng hàng loạt trong tháng này. Chưa đầy hai tuần trước khi xảy ra vụ xả súng ở Uvalde, một cuộc thảm sát đã nổ ra tại một siêu thị ở Buffalo, New York, khiến 10 người chết, hầu hết là người Mỹ gốc Phi.

Để kiểm soát tình hình, những người ủng hộ kiểm soát súng đã vạch ra một kế hoạch sâu rộng và cụ thể để giảm số người chết do súng gây ra ở Mỹ. Các chính sách đó bao gồm bắt buộc kiểm tra lý lịch đối với tất cả giao dịch mua súng, bao gồm mua bán online và tại các buổi triển lãm; và áp dụng thời gian chờ nhận súng sau khi giao dịch được thực hiện.

Những người ủng hộ cũng đã kêu gọi tăng thêm yêu cầu về đối tượng có thể mua súng hợp pháp. Họ nói rằng những người có dấu hiệu hoặc tiền sử bạo hành người khác, phạm tội ác vì thù ghét, và bệnh tâm thần có nguy cơ gây mất an toàn… nên bị cấm mua vũ khí. Một số đề xuất yêu cầu nâng độ tuổi được phép mua súng lên 21 tuổi, thay vì 18.

Một số bang đã ban hành luật súng nghiêm ngặt hơn, nhưng luật liên bang sẽ tăng cường các hạn chế trên toàn quốc.

Tuy nhiên, theo kết quả từ một cuộc thăm dò vào tháng 11 do Gallup thực hiện cho thấy 52% người Mỹ ủng hộ việc kiểm soát súng chặt chẽ hơn. Đây là tỷ lệ thấp nhất về vấn đề này kể từ năm 2014. Không chỉ thế, sự ủng hộ đối với lệnh cấm súng ngắn cũng đạt mức thấp vào năm 2021, với chỉ 19% người Mỹ nói với Gallup rằng họ mong muốn một chính sách như vậy.

Việc còn nhiều người Mỹ do dự ủng hộ cải cách luật kiểm soát súng có thể xuất phát từ thực tế hàng chục triệu người Mỹ sở hữu súng. Cứ 10 người Mỹ thì có 4 người sống trong một hộ gia đình có súng, trong khi 30% nói rằng cá nhân họ sở hữu một khẩu súng, theo một cuộc khảo sát năm 2021 của Trung tâm Nghiên cứu Pew.

Thực chất, các đảng viên Dân chủ tại quốc hội đã nhiều lần thúc đẩy thắt chặt luật kiểm soát súng nhằm giảm số vụ xả súng hàng loạt ở Mỹ từ khi ông Barack Obama còn đương chức. Nhưng dự luật đó đã không được thông qua, vì hầu hết đảng viên Cộng hòa và một số đảng viên Dân chủ phản đối.

Trước đó, Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát cũng đã thông qua các dự luật để tăng thêm yêu cầu khi kiểm tra lý lịch đối với tất cả giao dịch mua bán hoặc chuyển nhượng vũ khí, cũng như loại bỏ “lỗ hổng Charleston” – cho phép một số giao dịch súng trước khi khâu kiểm tra lý lịch được hoàn thành.

Tuy nhiên, những dự luật được hạ viện thông qua hiện có rất ít cơ hội được chấp thuận tại thượng viện. Các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa có khả năng sẽ phản đối bất kỳ đề xuất mới nào về luật kiểm soát súng, và dự luật có thể không đạt đủ 60 phiếu tán thành cần thiết để được thông qua.

Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Joe Manchin hôm 24/5 cũng đã nói rõ rằng ông sẽ không ủng hộ việc sửa đổi điều khoản trong luật kiểm soát súng, có nghĩa là ngay cả trong nội bộ đảng Dân chủ cũng không có sự ủng hộ hoàn toàn.

Sau mỗi vụ xả súng, nước Mỹ sẽ xôn xao với những lời kêu gọi siết chặt kiểm soát súng đạn. Thế nhưng, diễn biến gần 10 năm qua cho thấy tình trạng “đâu lại hoàn đó” sẽ tiếp diễn.

Bảo Trâm (Theo Guardian, CNN)