Tham vọng bá chủ của Trung Quốc bị hụt hơi vì thiếu tiền!
Tham vọng bá quyền, thách thức với phần còn lại của thế giới, chính vì vậy Trung Quốc đã chọn đối đầu với Mỹ và tranh chấp lãnh thổ với 12/14 quốc gia xung quanh Bắc Kinh. Tuy nhiên, do thiệt hại nặng nề từ chiến tranh thương mai Trung – Mỹ cộng với việc đầu tư quá nhiều vào quốc phòng để phục bành trướng biển Đông, thêm nạn đại dịch Covid -19 và cả thiên tai lũ lụt… khiến cho Bắc Kinh “hụt hơi” trước tham vọng “lãnh đạo” thế giới.
Năm 2019, GDP Trung Quốc chỉ đạt 6,1% đây được xem là kết quả rất đáng thất vọng so với những năm 2000 khi kinh tế liên tục tăng trưởng ở hai con số. Trong khi đó, chi tiêu chính phủ Trung Quốc tăng 8,1% trong năm 2019, dẫn đến thâm hụt 4,9% tổng GDP và dự báo sẽ là 11% trong năm 2020. Sự thâm hụt ấy là do, Trung Quốc tăng chi tiêu cho quốc phòng. Năm 2020 phân bổ 178 tỉ USD tăng 6,6% so với 2019.
Theo một báo cáo mới được Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đưa ra, Trung Quốc có thể bị tổn thất từ 1,1 nghìn tỷ tới 1,6 nghìn tỷ USD vì dịch Covid-19. Ngày 22/5 vừa qua, lần đầu tiên trong phiên khai mạc kỳ họp thường niên Quốc hội Trung Quốc, Thủ tướng Lý Khắc Cường không đề ra mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Ông mô tả rằng, “đất nước chúng ta đang phải đối đầu với những thách thức chưa từng có đối với sự phát triển và những thách thức này sẽ còn kéo dài”. Trong khi đó, theo thống kê chính thức được Trung Quốc công bố vào 17/4 vừa qua, tăng trưởng kinh tế quý 1 năm 2020 là -6,8%. Đây là lần đầu tiên kinh tế Trung Quốc giảm sút như vậy kể từ năm 1992. Tỷ lệ tăng trưởng thậm chí còn bị sụt giảm mạnh hơn so với dự báo là -6,5%. Trong quý 4-2019, tăng trưởng của Trung Quốc là 6%.
Để hỗ trợ nền kinh tế, Trung Quốc sẽ cho thâm thủng ngân sách năm nay tăng lên thành 3,6% GDP (so với mức 2,8% năm ngoái), tức tăng thêm 1.000 tỷ nhân dân tệ (NDT). Chính phủ cũng sẽ phát thành trái phiếu “Coronabonds”, huy động 1.000 tỷ NDT để khắc phục hậu quả kinh tế.
Trong bối cảnh đó, Bộ Quản lý khẩn cấp Trung Quốc cuối tuần trước cho biết đã có 19,3 triệu người ở 26 khu vực cấp tỉnh của Trung Quốc bị ảnh hưởng do mưa lũ. Tổng cộng 121 người đã thiệt mạng hoặc mất tích, thiệt hại kinh tế trực tiếp do mưa lũ gây ra cho nước này đến nay đã hơn 41,6 tỉ nhân dân tệ (5,89 tỉ USD).
Áp lực từ sáng kiến Một vành đai – một con đường (BRI) do Trung Quốc khởi xướng với hơn 1.000 tỷ USD rải dài hơn 130 nước cũng khiến Bắc Kinh điêu đứng. Khi nhiều dự án bị chậm tiến độ, thua lỗ đã tạo ra khối nợ xấu khổng lồ. Nhiều nước tham gia BRI đã vay tiền của Trung Quốc để đầu tư cho những dự án mới. Thế nhưng, theo nhận định của nhà phân tích Kaho Yu, chuyên gia về châu Á của Công ty tư vấn chiến lược và rủi ro Verisk Maplecroft, “Covid-19 làm xáo trộn mọi nền kinh tế và sẽ khiến các kế hoạch trả nợ trở nên phức tạp”.
Ngoài việc các dự án bị chậm tiến độ vì Covid-19, khả năng thanh toán các khoản nợ bằng USD cho các chủ nợ Trung Quốc của các nước này cũng bị tác động “vì đồng tiền quốc gia sẽ bị mất giá do thất thu từ xuất khẩu, nhưng lại phải tăng chi nội địa để tái thiết kinh tế”. Trong đó, đáng chú ý là đối với Pakistan và Sri Lanka, có lẽ Trung Quốc mất hy vọng thu về một số khoản nào đó trong năm 2020. Một nguồn nợ xấu khác đến từ các thỏa thuận cấp tín dụng đổi dầu lửa, được Trung Quốc áp dụng và luôn bị Ngân hàng Thế giới chỉ trích là thiếu minh bạch về số tiền vay. Đối với những nước ký thỏa thuận kiểu này với Bắc Kinh, trong đó có nhiều nước châu Phi (Angola, Nigeria), tình hình sẽ còn khó khăn hơn.
Nguy hiểm nhất, là hiện nay Trung Quốc đang phải gánh chịu làn sóng tẩy chay đe dọa nghiêm trọng đến nền kinh tế của Ấn Độ. Vừa qua, hàng hóa từ Trung Quốc ‘chết cứng’ tại biên giới – đây được xem là động thái cho Bắc Kinh ‘nếm mùi’ của Ấn Độ. Theo nhiều nguồn tin, cơ quan hải quan tại cảng Chennai, một trong những cảng lớn nhất của Ấn Độ, đã quyết định chưa thông quan cho các lô hàng xuất xứ từ Trung Quốc. Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) đưa tin, việc ách tắc các lô hàng Trung Quốc tại cảng Chennai – đầu mối vận chuyển nhiều loại hàng hóa khác nhau bao gồm xe hơi, linh kiện, phân bón và các sản phẩm dầu mỏ – có thể khiến chuỗi cung ứng bị gián đoạn.
Mới đây nhất, hàng loạt hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu sang Ấn Độ đã bị tẩy chay, đặc biệt là điện thoại di động. Đặc biệt, chính Thủ tướng Modi là người đầu tiên xóa tài khoản trên ứng dụng Weibo, điều này càng thổi bùng lên ngọn lửa tẩy chay các ứng dụng công nghệ và hàng hóa Trung Quốc ở Ấn Độ. Sau động thái đó, 59 ứng dụng điện thoại có nguồn gốc từ Trung Quốc đã bị xóa bỏ.
Trong một diễn biến khác, Hiệp hội thương nhân và chính trị gia kêu gọi tẩy chay tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc và yêu cầu xem xét hoặc dừng hẳn một số khoản Trung Quốc đang đầu tư tại Ấn Độ. Được biết, năm 2019 số hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu sang Ấn lên tới 74,83 tỷ USD. Trong khi đó, Trung Quốc nhập của Ấn Độ chỉ 17,98 tỷ USD. Chính vì vậy, nếu Ấn Độ xem xét cắt giảm nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc thì sẽ là một cú đánh mạnh vào nền kinh tế đang lao đao của Bắc Kinh.
Thu An (TH)
