Thái gọi, nhưng Việt Nam không trả lời
Vào ngày 4 tháng 9 năm nay, tờ Bangkok Post đưa tin Việt Nam đã đồng ý cùng với Thái định giá gạo trên thị trường. Theo phía Thái, giá lúa gạo thấp gây khó khăn cho người nông dân trồng lúa. Do đó, Thái đề nghị Việt Nam kết hợp để thao túng giá trên thị trường. Thông tin hợp tác này gây quan ngại cho các nước nhập khẩu gạo như Malaysia hay Philippines.
Theo Bangkok Post, tin về Việt Nam đồng ý được Bộ Trưởng Bộ Nông Nghiệp Thái xác nhận. Tuy nhiên vào ngày 5 tháng 9, Bộ Trưởng Bộ Nông Nghiệp Việt Nam Lê Minh Hoan đã khẳng định rằng, “Việt Nam tuân theo quy luật thị trường về giá lúa gạo”. Nguyên nhân phía Thái đề xuất việc thao túng giá là do tình hình chiến sự Ukraine và Nga dẫn đến giá phân bón tăng cao, ăn mòn lợi nhuận của người nông dân, một vấn đề mà cả Việt Nam và Thái Lan đều gặp khó khăn.
Tuy nhiên, khác với phía Thái, Việt Nam tập trung vào việc cải tiến phương thức trồng trọt để giảm việc dùng phân bón. Theo Bộ Trưởng Lê Minh Hoan, mô hình sản xuất lúa ở Ninh Bình mà ông đã đi thăm, nông dân tại đây khi gieo sạ chỉ dùng 2,7 kg giống/sào, trong khi nông dân Đồng bằng sông Cửu Long gieo sạ dùng 15-20/kg, thậm chí trên 20 kg giống/công. Bà con miền Tây quen tư duy “chắc ăn”, vì sợ rủi ro nên sạ dày cho chắc ăn, dẫn đến phân thêm cho chắc ăn, thuốc thêm cho chắc ăn, thành ra chi phí sản xuất lúa của chúng ta gấp đổi so với chi phí sản xuất lúa ở Đồng bằng sông Hồng. Với việc đổi phương thực canh tác, người nông dân có thể giảm đến 40% chi phí đầu vào.
Theo phía Thái, hiện nay chi phí sản xuất lúa gạo phía Việt Nam thấp hơn phía Thái … 50%. Chủ tịch Hiệp hội Nông dân Thái Lan Pramot Charoensin cho biết, so với 2 năm trước, chi phí sản xuất trồng lúa ở Thái Lan hiện đã tăng gần gấp đôi, từ mức 4.500-5.000 baht/tấn lên mức 7.500-8.000 baht/tấn. Trong khi đó, chi phí sản xuất lúa gạo của Việt Nam hiện đang ở trong tình trạng tốt hơn Thái Lan do chi phí lao động trong lĩnh vực trồng lúa thấp hơn. Chi phí sản xuất của Việt Nam thấp hơn khoảng 100 USD/tấn gạo so với Thái Lan. Do đó nếu áp dụng phương thức canh tác mới có nghĩa là Việt Nam có khả năng sản xuất lúa gạo với chi phí thấp hơn Thái … 70%.
Giá gạo của Việt Nam hiện nay thường xuyên cao hơn so với Thái hay Ấn Độ, do Việt Nam đã chuyển tự xuất các loại lúa gạo phẩm cấp thấp, sang lúa gạo chất lượng cao như ST-25. Lúa gạo chất lượng cao chiếm 89% giá trị xuất khẩu năm 2021. Bên cạnh đó, Việt Nam tham gia nhiều FTA. Trong đó có những FTA cho hạng ngạch để nhập khẩu gạo giá cao vào thị trường họ như FTA của EU hay Nhật Bản, việc thao túng giá là vi phạm cam kết của Việt Nam với các đối tác. Do đó, Việt Nam tuyên bố tự tin cạnh tranh với gạo Thái bằng các nguyên tắc thị trường.
Châu Nam Kỳ Nguyên
