Syria rút quân khỏi Sweida: Tránh chiến tranh trực diện với Israel
Damascus, Syria – Trong một tuyên bố được phát sóng trực tiếp trên truyền hình quốc gia ngày 17/7, Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa cho biết ông đã ra lệnh rút toàn bộ lực lượng quân đội khỏi thành phố Sweida, miền nam Syria, nhằm tránh nguy cơ chiến tranh toàn diện với Israel, trong bối cảnh căng thẳng khu vực leo thang nghiêm trọng.
“Chúng ta không sợ chiến tranh. Nhưng chúng ta đã chọn đặt lợi ích của người dân Syria lên trên viễn cảnh hỗn loạn và hủy diệt,” ông Sharaa tuyên bố.
Quyết định được đưa ra chỉ một ngày sau khi Israel không kích dữ dội vào trung tâm thủ đô Damascus, nhắm vào trụ sở Bộ Quốc phòng và khu vực gần Dinh Tổng thống. Đây là hành động quân sự nghiêm trọng nhất của Israel trên lãnh thổ Syria kể từ đầu năm, khiến tình hình khu vực Trung Đông trở nên cực kỳ nguy hiểm.
Mỹ và một số quốc gia phương Tây đã khẩn cấp can thiệp ngoại giao, thuyết phục chính quyền Syria rút quân khỏi Sweida và tìm kiếm giải pháp ngừng bắn với lực lượng dân quân Druze – lực lượng địa phương hiện đang kiểm soát phần lớn thành phố.
Thành phố Sweida là nơi sinh sống của phần lớn cộng đồng người Druze tại Syria – một nhóm sắc tộc-tôn giáo có quan hệ sâu sắc với người Druze tại Israel. Những ngày gần đây, các vụ đụng độ đẫm máu giữa quân chính phủ Syria, các tay súng Bedouin và dân quân Druze đã khiến hơn 350 người thiệt mạng, trong đó có 27 người bị hành quyết tại chỗ, theo Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR).
Israel viện dẫn việc “bảo vệ người Druze” để không kích Syria, tuy nhiên, các nhà phân tích quốc tế cho rằng Tel Aviv đang lợi dụng xung đột sắc tộc để can thiệp quân sự, qua đó mở rộng ảnh hưởng ở vùng biên giới, đồng thời đe dọa hiện diện quân sự của Iran và chính phủ Syria tại miền nam.
Tổng thống lâm thời Sharaa cáo buộc Israel “lợi dụng những nhóm ngoài vòng pháp luật để chia rẽ đất nước”, đồng thời cảnh báo Tel Aviv đang biến Syria thành chiến trường chiến lược mới trong cuộc đối đầu lâu dài giữa các cường quốc Trung Đông.
Mặc dù rút quân khỏi Sweida, ông Sharaa khẳng định chính phủ không từ bỏ cộng đồng Druze và sẽ tiếp tục bảo vệ họ qua con đường chính trị. Theo thỏa thuận ngừng bắn vừa đạt được, lực lượng địa phương Druze sẽ đảm nhận nhiệm vụ giữ an ninh tại thành phố, thay cho quân chính phủ.
“Chúng tôi sẽ xử lý những kẻ làm tổn hại đến cộng đồng Druze – một phần của quốc gia Syria và được nhà nước bảo vệ”, ông nói.
Quyết định rút quân, theo giới phân tích, là bước đi chiến lược của Damascus nhằm tránh một cuộc đối đầu quân sự toàn diện với Israel – điều có thể khiến Syria rơi vào thế lưỡng đầu thọ địch trong bối cảnh nội bộ vẫn còn bất ổn, kinh tế suy kiệt, và các lực lượng đối lập chưa bị xóa sổ hoàn toàn.
Việc Israel không kích Syria và tuyên bố sẵn sàng can thiệp “để bảo vệ người Druze” là dấu hiệu rõ ràng về sự dịch chuyển chiến lược của Tel Aviv: từ phòng ngự tại biên giới sang tấn công phủ đầu nhằm duy trì vùng an toàn địa chính trị.
Cùng thời điểm, khu vực Lebanon – Israel, Dải Gaza, và biên giới Iran–Iraq đều ghi nhận những dấu hiệu bất ổn, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến đa mặt trận tại Trung Đông, đặc biệt trong bối cảnh Mỹ đang phân tán nguồn lực cho các cuộc xung đột khác như Ukraine và Biển Đông.
Bằng việc rút quân khỏi Sweida, Tổng thống lâm thời Syria đã chọn giải pháp khôn ngoan và thực tế, tránh cho đất nước chìm sâu hơn vào hỗn loạn. Tuy nhiên, quyết định này cũng đặt ra những thách thức mới: liệu thỏa thuận ngừng bắn có được duy trì, và liệu Israel có ngừng các động thái quân sự, hay sẽ tiếp tục tận dụng bất ổn nội bộ để gia tăng ảnh hưởng?
Trong ngắn hạn, Syria đã thoát khỏi viễn cảnh “trực diện chiến tranh với Israel”. Nhưng về dài hạn, Trung Đông vẫn đang tiến gần đến điểm sôi, khi các bên đều theo đuổi lợi ích chiến lược bằng mọi giá – kể cả là đánh đổi sinh mạng dân thường.
Thảo Nguyên
