Số phận đặc biệt của tử tù Hồ Duy Hải
Hồ Duy Hải – ngụ huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An – đã bị tòa phúc thẩm TAND tối cao (nay là TAND cấp cao) tại TP.HCM tuyên mức án tử hình bởi cho rằng Hải là hung thủ gây ra cái chết của hai nữ nhân viên Bưu điện Cầu Voi – Long An vào năm 2008
Được tạm đình chỉ thi hành án vào “thời khắc đặc biệt”
Hải bị 2 bản án sơ thẩm và phúc thẩm cùng tuyên mức án tử hình. Đầu tháng 12-2014, Hội đồng thi hành án tỉnh Long An đã có quyết định thi hành án đối với Hồ Duy Hải. Lúc này, Luật thi hành án hình sự đã có thay đổi: Cơ quan thi hành án sẽ thông báo cho gia đình tử tù biết việc thi hành án để gia đình có thể nhận xác tử tù về để mai táng.
Nếu trước đây, việc thi hành án tử hình đối với tử tù thường được thực hiện xong rồi mới báo cho thân nhân tử tù được biết thì ngày 4-12-2014 mẹ ruột của Hải đã nhận được thông tin sẽ tử hình Hải vào ngày 5-12-2014.
Với tấm lòng của một người mẹ thương con, và tin rằng con mình không giết người, bà đã cấp tốc tìm gặp những người có tiếng nói để nhờ người ta kêu oan giúp con mình. Và, như chưa từng có tiền lệ, Chủ tịch nước đang tiếp xúc cử tri tại TP.HCM đã nhận được đơn kêu oan của mẹ Hải cùng hồ sơ.
Bởi thận trọng trước thân phận một con người, bởi những khuất tất còn trong vụ án, Chủ tịch nước đã đưa ra yêu cầu chưa từng có tiền lệ với TAND Tối cao: Tạm dừng thi hành bản án tử hình đối với Hồ Duy Hải.
Sau đó, hồ sơ của vụ việc được lật lại thông qua sự giám sát của Uỷ ban tư pháp Quốc hội. Lúc đó, cùng vụ án Huỳnh Văn Nén đang gây sự chú ý của cộng động về các sai phạm của các cơ quan tố tụng vụ án Hồ Duy Hải cũng gây chú ý không kém.
Bà Lê Thị Nga – Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội lúc bấy giờ – là người đã trực tiếp gặp cả Huỳnh Văn Nén lẫn Hồ Duy Hải. Bà Nga có thời gian trò chuyện và hỏi về vụ án. Sau cuộc gặp gỡ, bà Nga đã có báo cáo dài 10 trang phân tích những sai phạm, thiếu sót trong tố tụng cùng các điểm chưa rõ trong vụ án. Cá nhân bà Nga cho rằng, khi chưa rõ ràng thì cần phải làm rõ. Theo bà Nga, cần kháng nghị giám đốc thẩm hủy 2 bản án để điều tra lại.
Tuy nhiên, trải qua rất nhiều thời gian, kể từ khi quyết định tạm hoãn thi hành án với tử tù Hồ Duy Hải được ban hành, số phận của Hải cứ “treo” lơ lửng như vậy. Không có quyết định kháng nghị giám đốc thẩm cũng không có quyết định thi hành án tử hình được đưa ra.
Cho đến ngày 28-11-2019, gần 5 năm sau khi quyết định tạm đình chỉ thi hành án được đưa ra thì Viện KSND Tối cao đã ra quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND Tối cao xử giám đốc thẩm theo hướng hủy 2 bản án để điều tra lại.
Phải làm rõ tất cả các điểm “mờ”
Sở dĩ vụ án Hồ Duy Hải bị kết tội giết 2 nhân viên bưu điện Cầu Voi dù đã có 2 bản án khẳng định Hải là hung thủ giết người nhưng các luật sư lại chỉ ra hàng chục điểm mâu thuẫn, vô lý, vi phạm tố tụng thể hiện trong hồ sơ vụ án. Chính những điểm “bất thường” này khiến các luật sư và gia đình Hồ Duy Hải tin rằng căn cứ để buộc tội Hải giết người là chưa chắc chắn. Còn người thân của Hải thì không tin rằng Hải giết người.
Thời gian 10 năm ròng kêu oan cho con, bà Nguyễn Thị Loan (mẹ ruột của Hải) không còn nơi nào không tới, không còn cánh cửa nào mà bà không gõ. Bà tin rằng con bà không có tội.
Đồng thời với việc khẳng định con mình không liên quan đến vụ án, mẹ của Hồ Duy Hải đã có đơn tố cáo người khác mới là hung thủ giết người. Luật sư hỗ trợ pháp lý cho gia đình Hồ Duy Hải cũng có đơn tố các cán bộ tố tụng đã rút bớt hồ sơ ra khỏi vụ án khiến cho việc kết tội Hồ Duy Hải mang tính chủ quan và không được xem xét chứng cứ một cách công bằng.
“Để gia đình Hải tâm phục khẩu phục và các luật sư cũng đã làm hết trách nhiệm của mình thì cơ quan tố tụng cần phải làm rõ những vấn đề mâu thuẫn, chưa được làm rõ mà luật sư đã nêu. Hải không có trách nhiệm chứng minh mình vô tội, việc chứng minh Hải có tội là thuộc thẩm quyền của các cơ quan tiến hành tố tụng. Do đó, không chứng minh được, mà chỉ dựa vào lời khai thì không thể buộc tội Hải”, Luật sư Trần Hồng Phong nói.
Hai nhân viên bưu điện bị giết dã man
Theo hồ sơ, ngày 13-1-2008 tại Bưu điện Cầu Voi (huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An) đã xảy ra một vụ giết người. Nạn nhân là hai nữ nhân viên Nguyễn Thị Ánh Hồng (22 tuổi) và Nguyễn Thị Thu Vân (21 tuổi) bị giết hại dã man (cắt cổ) ở khu vực cầu thang phía sau.
Tại hiện trường vương lại nhiều dấu vân tay nhưng không có dấu vân tay của Hải. Hơn hai tháng sau, ngày 21-3-2008, Hồ Duy Hải – nam thanh niên tại địa phương, nhà cách Bưu điện Cầu Voi khoảng 2km – bị bắt giữ. Hồ sơ thể hiện Hồ Duy Hải là hung thủ duy nhất, thực hiện hành vi giết người tại Bưu điện Cầu Voi.
Tại hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, Hồ Duy Hải đều kêu oan.
Xem thêm: Điều tra lại vụ án Hồ Duy Hải
HOÀNG ĐIỆP
(Theo Tuổi Trẻ)
