“Siêu tàu xây đảo” mới của Trung Quốc chuẩn bị khuấy đảo Biển Đông
Mới đây, trang South China Morning Post đưa tin, Trung Quốc đã tiết lộ kế hoạch đóng một tàu nạo vét cát siêu lớn trong tuần này, một dấu hiệu báo trước về việc gia tăng chiến tranh vùng xám chống lại Đài Loan và hoạt động xây dựng đảo được quân sự hóa nhiều hơn ở Biển Đông.
“Siêu tàu xây đảo”
Tuần này, SCMP cho biết Trung Quốc đang phát triển một loại “siêu tàu hút bùn” mạnh hơn 50% so với loại “siêu tàu xây đảo” hiện nay.
Theo nguồn tin, tàu cuốc là một con tàu có thể xé toạc lòng sông hoặc đáy biển bằng một thiết bị khoan giống như mũi khoan, hút cát và đá rồi bơm chúng qua một đường ống trên một khoảng cách xa. Những con tàu như vậy rất hữu ích trong việc khai thông các tuyến đường thủy và xây dựng các đảo nhân tạo.
SCMP cho biết tàu hút bùn mới sẽ có mũi khoan 10.000 kilowatt, được cho là lớn nhất thế giới, vượt qua công suất 6.600 kilowatt của tàu Thiên Côn (Tian Kun), được đưa vào vận hành năm 2019 và 4.400 kilowatt của tàu Thiên Kinh (Tian Jing). Đây là con tàu cuốc chính tham gia vào hoạt động xây dựng đảo gây tranh cãi của Trung Quốc ở Biển Đông đang tranh chấp trong năm 2013 và 2014.
Theo kỹ sư trưởng Tần Bân, của công ty Đường thủy Thiên Tân (Tianjin Waterway Bureau), một chi nhánh của Tập đoàn Xây dựng Giao thông Trung Quốc (CCCC), cho biết: “Việc phát triển loại tàu mới không chỉ đơn giản là mở rộng về công suất mũi khoan, kích thước thân tàu, v.v., mà là một bước nhảy vọt về chất lượng”.
Cả Thiên Kinh và Thiên Côn đều thuộc đội tàu nạo vét mạnh nhất thế giới do Công ty đường thủy Thiên Tân điều hành. Được hoàn thành vào năm 2017, Thiên Côn hiện là tàu mạnh nhất, có khả năng vận chuyển vật tư từ khoảng cách 15 km và khoan sâu 35 mét dưới đáy biển.
Tàu Thiên Kinh được biết là tham gia vào hoạt động cải tạo trái phép ở Biển Đông và xây đảo nhân tạo. Con tàu đã hoạt động trong 193 ngày quanh 5 rạn san hô ở quần đảo Trường Sa từ tháng 9/2013 đến tháng 6/2014, điều hướng Biển Đá Chữ Thập, Vành Khăn và Subirox từ các rạn san hô ngập nước đến một sân bay, hệ thống radar và các vị trí tên lửa. Sau khi hoàn thành việc xây dựng trái phép “Vạn Lý Trường Thành bằng cát” trên biển Baltic, tàu Thiên Kinh đã giành giải thưởng Tiến bộ Khoa học và Công nghệ 2019.
Việc ra mắt tàu hút cát siêu lớn của Trung Quốc có thể báo trước sự leo thang các hoạt động xây dựng đảo của nước này trong các hoạt động vùng xám đối với Đài Loan và Biển Đông.
Trong một bài viết về Chính sách đối ngoại vào tháng 7/2022, bà Elizabeth Braw, Thành viên cấp cao thường trú tại Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ (AEI) đề cập rằng Trung Quốc sử dụng các hoạt động nạo vét cát để gây ra những chi phí khổng lồ cho Đài Loan, buộc hòn đảo tự trị phải chuyển nhiều nguồn lực hơn cho Cảnh sát biển thay vì quân đội.
Bà Braw lưu ý rằng Cảnh sát biển Đài Loan đã trục xuất 4.000 tàu hút cát và tàu vận chuyển cát của Trung Quốc khỏi vùng biển của họ vào năm 2020, tăng 560% so với các vụ xâm nhập so với năm 2019. Bà cũng mô tả động thái này là một ví dụ về chiến tranh vùng xám của Trung Quốc, mang tính phi quân sự và không đủ lớn để kích động một phản ứng quân sự mặc dù cũng đã gây thiệt hại.
Trong khi đó, một báo cáo của Reuters vào tháng 2/2021 đề cập rằng các hoạt động nạo vét cát đang diễn ra của Trung Quốc xung quanh Đài Loan đã buộc Lực lượng Bảo vệ Bờ biển của Đài Loan phải tuần tra suốt ngày đêm để xua đuổi các tàu của Đài Loan. Báo cáo cho biết các tàu này có khả năng làm hỏng cáp internet dưới biển, đe dọa người dân và khách du lịch, đồng thời gây thiệt hại cho môi trường biển bao gồm cả sinh kế của ngư dân.
Báo cáo cũng đề cập rằng hoạt động nạo vét cát, như một phần trong chiến lược vùng xám trên biển của Trung Quốc, nhằm mục đích làm suy yếu ý chí kháng cự của Đài Loan, làm cạn kiệt nguồn tài nguyên hạn chế của họ và bình thường hóa các hoạt động như vậy trong cộng đồng quốc tế. Nó cũng nói rằng hoạt động nạo vét cát của Trung Quốc là một phần trong chiến tranh tâm lý chống lại Đài Loan, tương tự như việc máy bay chiến đấu thường xuyên xâm phạm không phận của Đài Loan.
“Vạn lý trường thành bằng cát”
Ở Biển Đông, các hoạt động nạo vét cát của Trung Quốc gắn bó chặt chẽ với các hoạt động xây dựng đảo nhằm đạt được lợi thế chiến lược.
Trong một luận án năm 2021 cho Đại học Nam Maine, Tiến sĩ Steven Roy nói rằng hoạt động xây dựng đảo của Trung Quốc nhằm tăng cường lợi thế quân sự và thương mại quốc tế để kiểm soát Biển Đông.
Ông Roy đề cập rằng các đảo nhân tạo của Trung Quốc có khả năng bố trí các cơ sở quân sự cho phép nước này triển khai lực lượng khắp khu vực. Ông nói rằng Trung Quốc có sáu thực thể là nơi trú ngụ hoặc có thể đồn trú các nhân viên và cơ sở quân sự, cụ thể là ở Đá Chữ Thập, Đá Châu Viên, Đá Gạc Ma, Đá Vành Khăn, Đá Xu Bi và Đá Ga Ven.
Ngoài ra, các hoạt động xây dựng đảo của Trung Quốc ở Biển Đông đã được Cựu Đô đốc Hải quân Hoa Kỳ, Harry Harris Jr gọi là “Vạn lý trường thành bằng cát”. Trong một bài phát biểu năm 2015, ông Harris nói rằng Trung Quốc đang tiến hành “cải tạo đất chưa từng có… bơm cát lên các rạn san hô sống — một số trong số chúng bị ngập nước — và lấp chúng bằng bê tông”.
Tuy nhiên, bà McLean-Dreyfus, cựu thực tập sinh Đông Á tại Viện Lowy hiện đang học tập tại Đài Loan, đề cập rằng mặc dù các hoạt động xây dựng đảo của Trung Quốc thể hiện sức mạnh kinh tế và quân sự to lớn của nước này, nhưng nó cũng có thể là triệu chứng của tình trạng mất an ninh nội bộ. Bà lưu ý rằng việc xây dựng đảo có thể là một giải pháp thay thế tốn kém hơn nhiều so với các giải pháp khác để ngăn chặn các mối đe dọa từ bên ngoài, chẳng hạn như thương mại và can dự ngoại giao.
Bà McLean-Dreyfus nhấn mạnh rằng “Vạn Lý Trường Thành bằng cát” có thể phản tác dụng, khiến các quốc gia trong khu vực hung hăng hơn trong việc thúc đẩy các yêu sách lãnh thổ của họ, dẫn đến một cuộc chạy đua vũ trang ở châu Á.
Tuệ Ngô
