Ông Trump công bố áp thuế từ 25 đến 40% lên hàng loạt quốc gia từ 1/8
Ngày 7/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức phát đi loạt thư cảnh báo áp thuế đối ứng lên tới 25–40% đối với hàng hóa nhập khẩu từ 14 quốc gia, bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Nam Phi và một số nước nhỏ khác như Lào, Tunisia hay Myanmar.
Theo thông báo, các mức thuế này sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8 tới nếu không có tiến triển trong đàm phán. Diễn biến này là động thái mới nhất trong chuỗi các bước đi cứng rắn của ông Trump nhằm điều chỉnh cán cân thương mại và bảo vệ sản xuất nội địa Mỹ.
Đây không đơn thuần là một quyết định về thuế, mà là sự phô diễn chiến lược thương mại mang tính áp đặt nhằm gia tăng sức ép lên các nền kinh tế phụ thuộc xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Nhiều quốc gia, trong đó có các đồng minh truyền thống như Nhật và Hàn, đang bị đặt trước bài toán thương lượng cấp tốc hoặc đối mặt với thiệt hại kinh tế nặng nề. Thị trường chứng khoán toàn cầu lập tức phản ứng: S&P 500 giảm gần 0,8%, Dow Jones mất hơn 400 điểm, nhóm cổ phiếu công nghiệp và xuất khẩu chao đảo. Các nước bị nêu tên buộc phải gấp rút đàm phán song phương nhằm trì hoãn hoặc đàm phán lại các điều khoản thương mại.
Trong khi đó, Việt Nam – không nằm trong danh sách 14 quốc gia nhận thư áp thuế lần này – đã có bước đi chủ động và đầy tính chiến lược. Ngay từ trước thời hạn chốt ngày 9/7, Việt Nam đã đạt được thỏa thuận thương mại song phương với Mỹ, trong đó mức thuế với hàng hóa Việt Nam được ấn định ở 20% – thấp hơn nhiều so với con số 46% từng được Mỹ cảnh báo vào tháng 4. Đồng thời, Việt Nam cam kết sẽ áp mức thuế cao hơn (40%) đối với hàng hóa nghi là trung chuyển từ nước thứ ba, thể hiện sự minh bạch trong chuỗi cung ứng và thiện chí trong quan hệ song phương.
Giới chuyên gia đánh giá cao sự chủ động và mềm dẻo trong ứng xử của Việt Nam. Theo ông Quản Trọng Thành – Giám đốc phân tích của MSVN – phản ứng thị trường thủy sản hay một số ngành xuất khẩu tại Việt Nam là “thái quá”, bởi mức thuế 20% vẫn đủ để duy trì lợi thế cạnh tranh nhờ chi phí sản xuất, nhân công và nguyên liệu thấp hơn so với nhiều quốc gia khác. Việc đạt thỏa thuận sớm không chỉ loại bỏ rủi ro thuế quan, mà còn mở ra kịch bản tích cực cho nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu bất ổn.
Đặc biệt, Việt Nam được đánh giá là một trong ba quốc gia đầu tiên (cùng Anh và Trung Quốc) đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ, khẳng định vị thế đối tác chiến lược toàn diện, cũng như khả năng đàm phán linh hoạt và kịp thời trong một môi trường thương mại quốc tế đầy biến động.
Về lâu dài, mức thuế 40% với hàng trung chuyển được xem là cơ hội để Việt Nam tái cấu trúc chuỗi cung ứng, thúc đẩy nội địa hóa và xây dựng vai trò là trung tâm sản xuất, thay vì chỉ là điểm trung chuyển. Trong các ngành điện tử và dệt may – vốn có tỷ lệ nội địa hóa cao – đây là động lực để tăng năng lực nội sinh và thu hút FDI chất lượng cao.
Có thể nói, trong khi nhiều nền kinh tế còn đang loay hoay với áp lực thuế quan từ Mỹ, Việt Nam không chỉ giữ được thế chủ động, mà còn chuyển hóa được khủng hoảng thành cơ hội. Đây là minh chứng rõ nét cho sự nhạy bén trong điều hành đối ngoại – kinh tế của lãnh đạo Việt Nam, cũng như tiềm năng của nền kinh tế đang từng bước khẳng định vai trò trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Như Phương
