Những cuộc tầm nã và trục xuất tội phạm ngoại của Công an vùng biên
“Đối tượng Hồ Diệc Phẩm được truy bắt thành công ở thành phố Đà Nẵng và được trục xuất cho phía chúng tôi vào lúc 22h tối 24-4 qua cửa khẩu Lào Cai. Hiện nay, tình hình dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp, ảnh hưởng tới việc quí tỉnh khắc phục dịch bệnh, nhưng vẫn phối hợp chặt chẽ với phía chúng tôi truy bắt thành công đối tượng Hồ Diệc Phẩm về quy án, xin chân thành cảm ơn”.
Đó là đoạn trích trong thư khen của Cục Công an châu Hồng Hà, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc gửi đến Công an tỉnh Lào Cai vì đã phối hợp với Công an Trung Quốc thực hiện có hiệu quả trong công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm. Trong số đó có việc bắt giữ các đối tượng phạm tội ở Trung Quốc sang Việt Nam lẩn trốn.
Ngày 17-3, tổ công tác của Cục Công an thành phố Ôn Châu, tỉnh Triết Giang, Trung Quốc đến liên hệ với Cục Công an Châu Hồng Hà và Cục Công an huyện Hà Khẩu đề nghị phối hợp giúp đỡ, điều tra truy bắt đối tượng phạm tội người Trung Quốc đã trốn sang Việt Nam tên Hồ Diệc Phẩm. Hồ Diệc Phẩm bị Cục Công an thành phố Ôn Châu lập án điều tra về hành vi lợi dụng chức vụ để chiếm đoạt tài sản.
Đây là một vụ án lớn, được Bộ Công an Trung Quốc, Công an tỉnh Vân Nam, Cục Công an châu Hồng Hà đặc biệt quan tâm. Ngày 20-3, Cục Công an Châu Hồng Hà đã gửi Công văn đề nghị Công an tỉnh Lào Cao tổ chức lực lượng phối hợp giúp đỡ điều tra, xác minh và truy bắt đối tượng Hồ Diệc Phẩm. Ngày 27-3, Interpol phát lệnh truy nã đỏ trên phạm vi toàn cầu đối với đối tượng Hồ Diệc Phẩm.
Thông tin chuyển đến Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai xác định: Hồ Diệc Phẩm (SN 22-12-1986, trú tại: số 31, đường Hưng Hồ, thôn Hoàng Phán Kiều, thị trấn Tiền Khố, huyện Thương Nam, tỉnh Triết Giang) có hành vi lợi dụng chức vụ để chiếm đoạt tài sản trong thời gian làm nhân viên tín dụng của chi nhánh khu Cao Tân, phân chi nhánh Ôn Châu ngân hàng Giao Thông.
Lợi dụng danh nghĩa của bản thân, đối tượng đã làm giả giấy tờ bất động sản để thế chấp, đồng thời lại do chính anh ta xét duyệt khoản tiền cho vay sau đó rút của ngân hàng Giao Thông số tiền lớn. Sau khi gây án, đối tượng đã lẩn trốn ra Hà Khẩu mua 1 sim điện thoại Trung Quốc mới liên lạc với 2 đối tượng người Việt Nam và đi đò trốn sang Việt Nam ngày 12-3.
Sau khi nhận được công văn của Cục Công an huyện Hà Khẩu, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai đã tiến hành tổ chức xác minh, truy bắt đối tượng. Các trinh sát Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai nhớ lại: Hồ Diệc Phẩm là đối tượng rất cảnh giác. Ngay sau khi nhập cảnh vào Lào Cai, đối tượng đã nhanh chóng di chuyển về Hà Nội. Khi các trinh sát và điều tra viên tiếp nhận thông tin từ Công an Trung Quốc tiến hành điều tra thì đối tượng đã nhanh chóng thuê xe taxi di chuyển khỏi địa bàn.
Trên chặn đường hơn 300 km từ Lào Cai về Hà Nội, đối tượng đã 3 lần thay đổi xe taxi; không biết tiếng Việt, Phẩm sử dụng phần mềm dịch thuật google để giao tiếp. Vào thời điểm này, cả nước đang tiến hành việc thực hiện Chỉ thị 16 về phòng, chống dịch bệnh nên việc di chuyển của các trinh sát Phòng Cảnh sát hình sự gặp không ít khó khăn. Song đến ngày 26-4, xác định đối tượng Hồ Diệc Phẩm đã thuê xe taxi trốn vào phường Phước Mỹ, quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng.
Quá trình rà soát, bằng các biện pháp nghiệp vụ, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai phối hợp với Cục Cảnh sát hình sự đã dựng được mối quan hệ của đối tượng với một người Trung Quốc đang sinh sống và làm việc tại Việt Nam tên là Trịnh Sâm. Nhưng lúc này, họ lại phải đối mặt với một khó khăn khác đó là người này sinh sống tại một căn nhà dành cho người nước ngoài, Trịnh Sâm muốn gặp trinh sát hay không là quyền của anh ta…
Sau hai ngày ăn trực, nằm chờ và bằng sự thuyết phục, Trịnh Sâm đã đồng ý gặp mặt các trinh sát và điều tra viên của Công an tỉnh Lào Cai nhưng trong quá trình làm việc một mực khai rằng không biết gì về hành trình di chuyển của Phẩm. Nhưng khó khăn không làm trinh sát nản lòng, họ vẫn kiên quyết rà soát. Qua nhiều mối quan hệ, các trinh sát xác định Hồ Diệc Phẩm lẩn trốn tại Gia Lâm (Hà Nội).
Song cùng vào thời điểm các trinh sát Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai có măt tại hiện trường thì Phẩm tiếp tục di chuyển vào TP Đã Nẵng. Ngay trong đêm, tổ công tác của Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai đã trao đổi thông tin với Công an TP Đà Nẵng; đồng thời một tổ công tác gồm 3 cán bộ của Phòng Cảnh sát hình sự đã trắng đêm lần theo hành trình của đối tượng trốn truy nã, bắt giữ đối tượng Hồ Diệc Phẩm, trú tại phường Phước Mỹ, quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng vào hồi 10h30 phút ngày 27-4.
Ngay trong đêm, tổ công tác lập tức di chuyển từ Đà Nẵng về Lào Cai, khi họ có mặt tại TP giáp biên thì đã bước sang một ngày mới. Cùng với việc trao đổi, phối hợp cùng với Tham tán Cảnh sát, Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tiến hành trục xuất đối tượng Hồ Diệc Phẩm cho Cục Công an huyện Hà Khẩu, các trinh sát đã động viên đối tượng hợp tác với cơ quan Công an. Đến 21h ngày 28-4, Hồ Diệc Phẩm đã được trục xuất cho Cục Công an Châu Hồng Hà, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc qua cửa khẩu quốc tế Lào Cai.
Đó chỉ là một trong những vụ phối hợp thành công bắt giữ đối tượng truy nã giữa Công an tỉnh Lào Cai và Cục Công an Châu Hồng Hà trong thời gian vừa qua.
Trao đổi với chúng tôi, chỉ huy Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai cho biết: Bắt giữ đối tượng truy nã đã khó, bắt giữ một đối tượng người nước ngoài phạm tội lẩn trốn tại Việt Nam còn gian nan hơn nhiều. Một số trường hợp có mối quan hệ thân thiết với các đối tác Việt Nam, khi nhập cảnh đều bằng giấy tờ hợp pháp. Trong khi đó, sự bất đồng về ngôn ngữ, phong tục tập quán cũng lại là một trở ngại. Vì thế, trong những trường hợp như vậy, nếu thiếu đi sự tỉ mỉ, kiên trì và tinh thần trách nhiệm thì sẽ khó lòng thành công.
Lần bắt giữ đối tượng Tuần Bằng (SN 1990, địa chỉ: Côn Minh, Vân Nam, Trung Quốc) đã có hành vi liên quan đến vụ án mạng xảy ra tại Trung Quốc là một điển hình. Những thông tin do phía Công an Trung Quốc cung cấp rất ít ỏi, đối tượng sinh sống với một người phụ nữ Mông như vợ chồng. Sau khi gây án, cả hai đã về nước sinh sống, còn cụ thể người phụ nữ tên gì, địa chỉ ở đâu thì không có?.
Đây là một trở ngại không nhỏ đối với các trinh sát và điều tra viên. Song với tinh thần trách nhiệm cao, không ngại khó, ngại khổ, họ đã lần theo từng thông tin thu thập được để truy tìm tung tích của đối tượng. Không ít lần họ đã lặn lội cả chục km đường rừng vào địa bàn nghi vấn đối tượng đang lẩn trốn để xác minh nhưng rồi lại trở ra tay không.
Bằng sự mưu trí và tỉ mỉ, đến 15h ngày 14-1, trinh sát Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai đã bắt giữ đối tượng Trương Vũ tại thôn Bản Dền, xã Bản Hồ, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Qua đấu tranh khai thác, đối tượng Tuần Bằng đã thừa nhận có liên quan đến vụ án mạng tại thành phố Đại Lý, tỉnh Vân Nam. Sau khi kiểm tra xác định, đối tượng Trương Vũ, lai lịch như trên đúng là đối tượng cần bắt giữ theo đề nghị của Cục Công an huyện Hà Khẩu, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai xây dựng kế hoạch trục xuất các đối tượng.
Mỗi lần truy bắt đối tượng lại có những khó khăn riêng. Lần bắt giữ Trương Vũ (SN 1994, địa chỉ huyện Hà Khẩu, châu Hồng Hà, tỉnh Vân Nam), đối tượng có hành vi cướp giật bị truy nã cũng để lại cho các trinh sát nhiều kỷ niệm. Sau khi nhập cảnh vào Việt Nam bằng giấy thông hành, đối tượng sinh sống với những người Trung Quốc đang làm ăn tại Việt Nam và thuê trọ tại khu vực có đông người nước ngoài làm ăn sinh sống.
Trong khi đó, hình ảnh về đối tượng do nước bạn cung cấp lại khác xa nhiều so với ảnh thực của đối tượng. Nhiều ngày lùng sục ở khu vực biên giới, bằng các biên pháp nghiệp vụ, đến 15h ngày 10-5-2019, các trinh sát đã bắt giữ đối tượng tại TP Lào Cai. Qua đấu tranh khai thác, đối tượng Trương Vũ đã thừa nhận có liên quan đến vụ cướp giật tại Lộ Đoạn, xã Hoàng Mao, huyện Nguyên Dương.
Còn rất nhiều câu chuyện của những người lính hình sự ở vùng biên này trong việc hợp tác quốc tế phòng chống tội phạm. Như công hàm của Cục Công an châu Hồng Hà gửi đến Công an tỉnh Lào Cai trong quá trình bắt giữ đối tượng Hồ Diệc Phẩm cũng đủ để nói về mối quan hệ hợp tác và sự phối hợp giữa Công an hai nước: “Lần truy bắt đối tượng bỏ trốn này đã thể hiện rõ nét quan hệ hợp tác cảnh vụ phía chúng tôi và quý tỉnh được xây dựng trên cơ sở đoàn kết, tin tưởng, tôn trọng lẫn nhau, đôi bên cùng có lợi sẽ ngày càng gắn bó chặt chẽ.
Chúng ta sẽ cùng nỗ lực và cống hiến tích cực để duy trì trật tự trị an xã hội khu vực biên giới hai nước Trung – Việt. (…) Tăng thêm sự tin tưởng lẫn nhau và tình hữu nghị, cùng nhau dốc sức đấu tranh với tội phạm xuyên biên giới, cùng nhau duy trì ổn định và an toàn khu vực biên giới hai nước, thúc đẩy kinh tê – xã hội khu vực biên giới hai nước phát triển phồn vinh, mang lại nhiều phúc lợi hơn nữa cho nhân dân hai nước.
Hoàng Xuân/CAND
