Những bất ngờ trong tuần đầu xử vụ AVG
Nhiều bị cáo khóc xin giảm tội, cựu bộ trưởng thay đổi lời khai về 3 triệu USD và không thừa nhận vai trò chủ mưu… là diễn biến đáng chú ý trong tuần đầu xử vụ AVG.
Diễn biến được chú ý nhất trong tuần đầu xét xử đại án MobiFone mua 95% cổ phần AVG là lời khai về khoản hối lộ 3 triệu USD mà ông Nguyễn Bắc Son nhận từ Phạm Nhật Vũ.
Hứa trả đủ 3 triệu USD trước 26/12Sáng 17/12, ông Nguyễn Bắc Son bất ngờ bác cáo trạng quy buộc ông đã nhận hối lộ 3 triệu USD từ Phạm Nhật Vũ sau thương vụ MobiFone mua cổ phần AVG hoàn tất.
“Tôi không nhận tiền. Tại cơ quan điều tra lúc đó do sức khỏe của tôi rất yếu nên khai như thế”, ông Son nói.
HĐXX công bố bản tự khai, đơn xin khắc phục hậu quả cũng như bản vẽ sơ đồ nơi để tiền, vali chứa tiền thể hiện ông Son đủ điều kiện sức khỏe khi làm việc với cảnh sát nhưng cựu bộ trưởng nói ông làm mọi thứ theo hướng dẫn của cơ quan điều tra.
Khi thẩm phán đọc lá thư ông Son gửi vợ có đoạn kể về việc ông đã khai báo số tiền nhận của Phạm Nhật Vũ thì bị cáo mới im lặng.
Sau giờ nghỉ trưa, ông Nguyễn Bắc Son bất ngờ thay đổi lời khai. Bị cáo thừa nhận đã cầm 3 triệu USD và hơn 700.000 USD từ lãnh đạo MobiFone. Tuy nhiên, cựu bộ trưởng nói không đưa số tiền này cho con gái như nội dung cáo trạng thể hiện. Ông Son nói đã sử dụng 3 triệu USD vào việc cá nhân nhưng không rõ mục đích.
Cựu bộ trưởng lúc này đề nghị luật sư không cần bào chữa về tội Nhận hối lộ. Tuy nhiên, sau khi VKS đề nghị mức án tử hình đối với ông Son, thẩm phán đề nghị luật sư tiếp tục bào chữa cho cựu bộ trưởng theo quy định.
HĐXX sau đó công bố lá thư ông Son thông báo gia đình đã gôm được 12,5 tỷ đồng để giúp khắc phục hậu quả. Gia đình và bạn bè đang tiếp tục thực hiện tâm nguyện của ông, đó là hoàn trả đủ 3 triệu USD trước 26/12.
Không thừa nhận vai trò chủ mưuSuốt quá trình xét hỏi và tranh luận tại tòa, ông Nguyễn Bắc Son nhất trí với 2 tội danh bị quy kết nhưng trăn trở khi bị cáo buộc giữ vai trò chủ mưu. Cựu Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông nói trong vụ án này không ai là người cầm đầu. Ông chỉ thừa nhận là người đứng đầu chịu trách nhiệm, không phải chủ mưu.
Dành nhiều thời gian trình bày với HĐXX, ông khẳng định việc mua cổ phần AVG là đề xuất của ông Lê Nam Trà và cấp dưới. Ông không giới thiệu, định hướng cho cựu Chủ tịch HĐTV MobiFone mua AVG như cáo trạng nêu.
Bị cáo cho rằng việc thực hiện dự án là quy trình cấp dưới đề xuất. Với nhận thức không đầy đủ về quy định pháp luật, ông đã chỉ đạo lãnh đạo bộ và MobiFone thực hiện mà không biết rằng đã vi phạm.
Trước tòa, ông Son xin HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Trương Minh Tuấn, Phạm Đình Trọng, Lê Nam Trà và Cao Duy Hải. Cựu bộ trưởng cũng mong HĐXX cho các bị cáo là thành viên HĐQT và Phó tổng giám đốc MobiFone được hưởng án treo.
Cấp trên ép phải làm?Trong tuần làm việc việc đầu tiên, phiên tòa cũng ghi nhận những lời khai bất nhất giữa các bị cáo là cựu lãnh đạo MobiFone liên quan đến dự án.
Trả lời luật sư vào sáng 18/12, bị cáo Lê Nam Trà (cựu Chủ tịch MobiFone) khai cựu Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son là người gợi ý việc AVG bán cổ phần. Ông Son đề nghị MobiFone xem xét, báo cáo.
Ngày 2/10/2015, Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo MobiFone lấy giá trị 8.890 tỷ đồng để trình cấp trên phê duyệt. Ông Nguyễn Bắc Son ký thay đổi điều lệ quy định MobiFone có 2 người đại diện pháp luật.
Khi Bộ trưởng Son yêu cầu ông Trà ký hợp đồng với AVG, ông Trà nói MobiFone đã giao ông Cao Duy Hải làm việc này. Nhưng do ông Hải từ chối nên ông Son yêu cầu Lê Nam Trà ký thay.
Ông Son khi được hỏi đều phủ nhận việc này và cho rằng việc ký hợp đồng là trách nhiệm của MobiFone.
Còn cấp dưới lại khai rằng ông Trà ép họ làm các công việc liên quan dự án. Cựu Phó tổng giám MobiFone Nguyễn Đăng Nguyên còn khai bản thân từng bị cựu Chủ tịch MobiFone trù dập, đề nghị Ban tổng giám đốc kỷ luật vì phản đối dự án.
Bị cáo Phan Thị Hoa Mai (cựu thành viên HĐTV MobiFone) cũng nói bà có lần phản đối việc mua lại dự án ngoài ngành, nhưng sau đó ông Lê Nam Trà đã phản ứng gay gắt.
Cựu Bộ trưởng Trương Minh Tuấn cũng khai rằng ông không được trao đổi, bàn bạc về việc MobiFone mua cổ phần AVG. Ông chỉ làm một số việc theo chỉ đạo của cấp trên.
HĐXX đặt nhiều câu hỏi đối với ông Tuấn về việc ký quyết định phê duyệt dự án trái quy định. Cựu bộ trưởng thừa nhận việc ký đó không thuộc chức năng, nhiệm vụ. Ông đã phản đối nhưng cấp trên vẫn giao nên phải làm theo.
Choáng váng khi nghe luận tội
Nhiều bị cáo bật khóc xin HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt khi đại diện cơ quan công tố luận tội và đề nghị mức án cao nhất là tử hình, thấp nhất là 2 năm tù.
Bà Phạm Thị Phương Anh (cựu Phó tổng giám đốc MobiFone) nghẹn ngào nói các bị cáo đều choáng váng khi nghe kiểm sát viên trình bày quan điểm giải quyết vụ án. Bà thừa nhận sai phạm nhưng bị cáo mong muốn HĐXX cho cơ hội sửa chữa sai lầm.
Bị đề nghị mức án 23-25 năm tù, Lê Nam Trà thừa nhận tội danh bị cáo buộc nhưng cho rằng hình phạt VKSND Hà Nội đề nghị quá nghiêm khắc. Cựu Chủ tịch HĐTV MobiFone bật khóc và mong tòa giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo dưới quyền.
Ông Trà khóc và thừa nhận trách nhiệm của bản thân không đủ khả năng dẫn dắt cấp dưới vượt qua các sức ép. Bị cáo cũng mong HĐXX giảm nhẹ hình phạt cho cán bộ cấp dưới phải hầu tòa.
Đề nghị áp dụng triệt để tình tiết giảm nhẹ cho Phạm Nhật Vũ
Trong 6 ngày làm việc đầu tiên, phiên xử vụ AVG còn ghi nhận sự vắng mặt liên tiếp của ông Phạm Nhật Vũ do gặp vấn đề sức khỏe. Cựu Chủ tịch AVG chỉ đến tòa ngày đầu khi được xét hỏi.
Khi ông Nguyễn Bắc Son phủ nhận việc nhận 3 triệu USD, tòa định đưa bị cáo Vũ trở lại tòa. Tuy nhiên, cựu bộ trưởng sau ít giờ đã rút lại lời khai nên cựu Chủ tịch AVG vắng mặt từ hôm đó.
Trong thương vụ này, số tiền ông Vũ nhận về tương đương vốn đã bỏ ra đầu tư. Mục đích lớn nhất ông đạt được khi chuyển nhượng cổ phần cho MobiFone là rời bỏ AVG để làm việc khác.
Do đó, bị cáo đã chi 6,2 triệu USD cho các bị cáo Nguyễn Bắc Son, Lê Nam Trà, Trương Minh Tuấn và Cao Duy Hải dù không thỏa thuận. Theo khai báo, đây là tiền cá nhân ông Vũ có được từ việc làm ăn khác.
Sau này, khi hoàn trả gần 9.000 tỷ cho MobiFone, Phạm Nhật Vũ nói ngoài số tiền đã nhận từ thương vụ, ông còn tự nguyện bỏ thêm 450 tỷ để thanh toán các khoản khác phát sinh.
Trong bản luận tội, đại diện VKS trình bày trước khi khởi tố vụ án, bị cáo Vũ đã chủ động khắc phục toàn bộ thiệt hại, tự thú về hành vi Đưa hối lộ, tích cực cung cấp các tài liệu liên quan để làm rõ bản chất vụ án.
Xét các hoạt động từ thiện, đóng góp của bị cáo, đại diện cơ quan công tố cho rằng cần áp dụng triệt để quy định về nguyên tắc xử lý khoan hồng đối với người phạm tội để giảm nhẹ đáng kể hình phạt.
Ngày mai 23/12, phía ông Phạm Nhật Vũ và các bị cáo thuộc Công ty AMAX sẽ tranh luận.
Hoàng Lam – Bá Chiêm/ZN
