Nhiều cán bộ sau khi khám xét mới phát hiện khối tài sản khủng không kê khai

Tình hình phòng chống tham nhũng ở Việt Nam trong năm 2024 tiếp tục được Quốc hội và các cơ quan chức năng quan tâm đặc biệt, với nhiều biện pháp đã được triển khai nhằm ngăn chặn, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm. Tuy nhiên, theo nhận định từ nhóm nghiên cứu của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, một số vấn đề vẫn chưa được giải quyết triệt để, trong đó có việc phát hiện khối tài sản không kê khai, không rõ nguồn gốc sau các cuộc điều tra và khám xét.

Hôm nay ngày 6/9, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã tổ chức phiên họp toàn thể lần thứ 14 để thảo luận và cho ý kiến về báo cáo công tác phòng chống tham nhũng năm 2024. Đây là dịp để các cơ quan chức năng báo cáo và xem xét tình hình thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng trong thời gian qua, đồng thời đề ra những giải pháp cải thiện cho tương lai.

Trong buổi họp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, ông Nguyễn Mạnh Cường, đã trình bày một báo cáo từ nhóm nghiên cứu của Ủy ban về các biện pháp phòng ngừa và xử lý tham nhũng, qua đó nhấn mạnh những thành tựu và cả các thách thức đang tồn tại trong công tác này. Ông Cường cho biết, các biện pháp phòng ngừa tham nhũng trong năm 2024 đã được triển khai một cách đồng bộ, với mục tiêu phát huy tối đa hiệu quả của chúng. Tuy nhiên, những vướng mắc vẫn còn đó, đòi hỏi sự điều chỉnh để có thể khắc phục triệt để.

Một trong những biện pháp quan trọng trong công tác phòng chống tham nhũng là việc kiểm soát tài sản và thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn. Theo báo cáo, công tác này đã được chú trọng trong năm 2024 và mang lại nhiều kết quả tích cực. Cụ thể, có 16.351 trường hợp được xác minh về tài sản và thu nhập trong năm 2023, và trong số đó, 19 người bị phát hiện kê khai không trung thực. Những cá nhân này đã bị xử lý kỷ luật dưới các hình thức như xóa tên khỏi danh sách ứng cử, cảnh cáo, hoặc cách chức.

Việc xử lý trách nhiệm của những người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng cũng được đặc biệt chú trọng. Trong năm 2024, có 38 người đứng đầu và cấp phó bị xử lý kỷ luật vì thiếu trách nhiệm để xảy ra các hành vi tham nhũng. Trong đó, 14 người bị khiển trách, 13 người bị cảnh cáo, và 11 người bị cách chức. Điều này cho thấy sự quyết liệt trong việc xử lý những cá nhân có trách nhiệm quản lý nhưng lại để tình trạng tham nhũng diễn ra dưới quyền hạn của họ.

Mặc dù đã có những tiến bộ trong việc kiểm soát tài sản và thu nhập, nhưng theo nhóm nghiên cứu, kết quả phát hiện và xử lý các trường hợp kê khai không trung thực vẫn chưa tương xứng với thực tế. Nhiều trường hợp chỉ sau khi cơ quan cảnh sát điều tra tiến hành khám xét mới phát hiện ra khối tài sản lớn không được kê khai và không rõ nguồn gốc. Thực tế này đặt ra câu hỏi về tính hiệu quả của các biện pháp kiểm soát tài sản và thu nhập hiện tại.

Qua phản ánh từ dư luận và cử tri, tình trạng kê khai tài sản không trung thực vẫn phổ biến, trong khi các biện pháp xử lý còn chưa đủ mạnh để ngăn chặn hiện tượng này. Điều này cho thấy cần phải tăng cường giám sát và áp dụng các biện pháp mạnh mẽ hơn nhằm khắc phục tình trạng gian lận trong kê khai tài sản.

Một vấn đề khác được nhóm nghiên cứu chỉ ra là công tác thanh tra và kiểm tra việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng còn nhiều hạn chế. Mặc dù số lượng các cuộc thanh tra đã tăng lên so với cùng kỳ năm trước, nhưng số lượng vi phạm được phát hiện lại không tăng đáng kể. Thậm chí, ở một số địa phương, công tác thanh tra vẫn chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến tình trạng phát hiện vi phạm không nhiều.

Theo đó, ông Nguyễn Mạnh Cường nhấn mạnh, thực tế này cho thấy cần phải cải thiện hiệu quả của các biện pháp phòng ngừa, đồng thời tăng cường sự giám sát và thanh tra để đảm bảo không còn những lỗ hổng trong quá trình thực hiện.

Bên cạnh những thách thức trong công tác kiểm soát tài sản và thanh tra, tình trạng tham nhũng vẫn diễn ra phức tạp và nghiêm trọng ở một số lĩnh vực. Nổi bật là các sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai, xây dựng, đấu thầu, và hoạt động ngân hàng. Những vụ án này không chỉ gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế mà còn làm suy giảm niềm tin của người dân vào sự minh bạch của hệ thống.

Điển hình là các vụ án tại Tập đoàn Phúc Sơn và Thuận An, trong đó liên quan đến vi phạm quy định về kế toán, đấu thầu, và nhận hối lộ. Những vụ việc này đã gây ra hậu quả nghiêm trọng và có sự liên kết giữa cán bộ thoái hóa với doanh nghiệp để trục lợi. Điều này cho thấy mức độ nghiêm trọng của tham nhũng và tính phức tạp trong việc phát hiện và xử lý các vụ việc liên quan.

Một vấn đề đáng báo động khác là tham nhũng xảy ra ngay trong các cơ quan có nhiệm vụ bảo vệ pháp luật và phòng chống tham nhũng. Những vụ việc này không chỉ gây ảnh hưởng lớn đến uy tín của các cơ quan chức năng mà còn làm suy giảm lòng tin của công chúng vào hệ thống pháp luật. Theo nhóm nghiên cứu, đây là một trong những thách thức lớn cần phải giải quyết triệt để để tăng cường hiệu quả trong công tác phòng chống tham nhũng.

Trước những thách thức đã nêu, nhóm nghiên cứu của Ủy ban Tư pháp đưa ra một số đề xuất nhằm cải thiện công tác phòng chống tham nhũng. Đầu tiên, cần phải nhanh chóng nghiên cứu và khắc phục những vướng mắc trong quy định pháp luật liên quan đến kiểm soát tài sản và thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn. Điều này sẽ giúp tăng cường tính minh bạch và hạn chế tình trạng gian lận trong kê khai tài sản.

Thứ hai, cần phải đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, tập trung vào các lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng như quản lý đất đai, xây dựng, đấu thầu, và ngân hàng. Đồng thời, các biện pháp phòng ngừa cần được triển khai một cách hiệu quả, tránh hình thức và phải có sự giám sát chặt chẽ để phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm.

Nhóm nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xử lý nghiêm những cán bộ có trách nhiệm nhưng để xảy ra tham nhũng, đồng thời ngăn chặn hiệu quả tình trạng “tham nhũng vặt”, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp.

Nhìn chung, công tác phòng chống tham nhũng tại Việt Nam trong năm 2024 đã đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần phải giải quyết. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng, cùng với các biện pháp mạnh mẽ và quyết liệt hơn, sẽ là chìa khóa để ngăn chặn tình trạng tham nhũng và đảm bảo tính minh bạch trong quản lý.

Bích Ngân