Nhiều bệnh nhân được trả bảo hiểm y tế chục tỉ đồng
Mỗi năm đóng bảo hiểm y tế khoảng 800.000 đồng, nhưng nếu không may mắc bệnh hiểm nghèo, người bệnh được chi trả lên đến hàng tỉ đồng, thậm chí hàng chục tỉ đồng.
Chỉ tính riêng tại TP.HCM, bà Nguyễn Thị Thu Hằng, Phó giám đốc BHXH TP.HCM, cho biết trong 2 năm 2018, 2019 có 45 trường hợp được quỹ bảo hiểm y tế (BHYT) chi trả từ 1 tỉ đồng trở lên, với tổng số tiền trên 80 tỉ đồng. Các bệnh nhân được hưởng BHYT trên 1 tỉ đồng nhiều nhất là tại Bệnh viện (BV) Chợ Rẫy, tiếp theo là BV Đại học Y Dược, BV Ung bướu, BV Thống Nhất, BV Nhân dân 115. Các bệnh lý gặp nhiều nhất là thiếu yếu tố VIII di truyền, ung thư, tim mạch, viêm phổi nặng…
Nếu tự trả thì đã… “đầu hàng”
Bệnh nhân D.V (30 tuổi, ngụ Kiên Giang) được phát hiện bị bệnh thiếu yếu tố VIII di truyền (Hemophilia A có chất ức chế) vào năm 2002. Mỗi năm anh đến BV Truyền máu huyết học TP.HCM điều trị 1 – 2 lần, trung bình mỗi lần tốn 1 – 2 triệu tiền khám, thuốc. Tháng 11.2019, anh V. bị gãy chân và nhiễm khuẩn nên tình trạng bệnh rất nặng, phải đến BV Chợ Rẫy để phẫu thuật, cắt lọc mô hoại tử, tiêm yếu tố VIII, thuốc ức chế miễn dịch, truyền máu, kháng sinh… hết 7,5 tỉ đồng và được BHYT chi trả. Sau đợt điều trị đó, tháng 5.2020 anh V. trở lại BV Chợ Rẫy điều trị tiếp với số tiền hơn 2 tỉ đồng. Hiện nay, anh V. đang nằm viện, số tiền ước tính cũng hơn 2 tỉ đồng (tổng chi phí khoảng hơn 11,5 tỉ đồng). Nhờ tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên nên anh V. được BHYT chi trả 100% theo quy định.
“Chi phí lớn các đợt điều trị ngoài sức tưởng tượng của tôi. Nếu tự trả thì gia đình tôi đã “đầu hàng”. Cũng may là tôi tham gia BHYT thường xuyên”, anh V. chia sẻ với PV Thanh Niên ngày 18.6.
Một trường hợp khác mắc bệnh về máu (ngụ Bình Định) điều trị tại BV Chợ Rẫy năm 2019 được BHYT thanh toán 11,1 tỉ đồng. Cá biệt, có trường hợp bệnh nhân P.H.N (ngụ Vĩnh Long) cũng bị bệnh Hemophilia thể nặng, nhiễm trùng vết mổ hông trái, tụ máu hông và được BHYT thanh toán chi phí điều trị hơn 14 tỉ đồng trong 2 năm 2018, 2019…
Theo bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Phó trưởng phòng Chế độ BHYT – BHXH VN, sở dĩ số tiền điều trị bệnh được quỹ BHYT chi trả lớn như vậy, ngoài lý do tiền thuốc đắt tiền phải nhập từ nước ngoài, còn có nguyên nhân người bệnh phải điều trị trong thời gian dài; thường xuyên phải nhập viện, thậm chí phải sống chung với bệnh đến hết đời.
Trong khi đó, bác sĩ Phạm Thanh Việt, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp (BV Chợ Rẫy), cho biết đa số ca bệnh tại BV được BHYT thanh toán mức cao thường gặp ở bệnh nhân mắc các bệnh lý huyết học. Đây là bệnh mãn tính và gần như lệ thuộc vào thuốc đắt tiền (yếu tố VIII có giá 3 – 7 triệu đồng/lọ). Nếu bệnh nhân không điều trị thì xuất huyết, chảy máu gây ra nhiều biến chứng và dẫn đến tử vong. Còn điều trị là suốt đời và chi phí tăng liên tục…
Kéo dài sự sống cho bệnh nhân ung thư
“Với bệnh nhân ung thư thì việc điều trị rất tốn kém. Nếu dùng PET CT (kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh cao cấp nhất hiện nay) thì giá 19 triệu đồng/lần chụp. Phẫu thuật nội soi robot ung thư đường tiêu hóa, tiết niệu, gan mật khoảng 90 triệu đồng/lần. Nếu bệnh nhân có BHYT thì sẽ được BHYT chi trả từ 80 – 100% tùy theo đối tượng. Một lọ thuốc nhắm trúng đích thế hệ mới là 62 triệu đồng/lọ, mỗi đợt vào thuốc là 1 – 2 lọ. Do vậy, có nhiều bệnh nhân tại BV Ung bướu được BHYT chi trả hơn 1 tỉ đồng/năm”, bác sĩ Diệp Bảo Tuấn, Phó giám đốc BV Ung bướu TP.HCM, cho biết.
Theo bác sĩ Tuấn, Thông tư 30/2019 của Bộ Y tế quy định danh mục thuốc và tỷ lệ thanh toán từ 50%, 70%, 100% tùy trường hợp. Về điều kiện thanh toán BHYT căn cứ vào hướng dẫn điều trị của nhà sản xuất trên từng loại bệnh và theo hướng dẫn điều trị của Bộ Y tế. Đặc biệt, nếu bệnh nhân nào tham gia BHYT trên 5 năm liên tục, chi phí đồng chi trả (người bệnh và phía BHYT) trong 1 năm bằng 6 tháng lương cơ bản (tương đương 8,94 triệu đồng), thì lần tái khám sau đúng tuyến, người bệnh sẽ được miễn đồng chi trả, BHYT thanh toán 100% theo quy định.
“Hiện nay, trong lĩnh vực điều trị ung thư có nhiều thuốc mới, có thuốc giúp kéo dài sự sống bệnh nhân gấp 3 lần so với phác đồ cũ. Nhưng sẽ kéo theo hậu quả rất lớn, đó là chi phí điều trị tăng cao do phải dùng thuốc đắt tiền, ngay cả người có tiền cũng là một thách thức lớn, nên nhờ quỹ BHYT mới trả nổi. Qua theo dõi của BV Ung bướu, người có BHYT thì thời gian sống cao hơn vì họ có thêm điều kiện theo đuổi hết liệu trình điều trị”, bác sĩ Tuấn nói thêm.
Sẽ có thay đổi về cách chi trả BHYT
Theo ông Phan Văn Mến, Giám đốc BHXH TP.HCM, nguyên tắc của BHXH là có đóng BHYT thì được hưởng quyền lợi BHYT; lấy số đông bù số ít, người có tham gia BHYT nhưng không có bệnh bù cho người có bệnh, người mắc bệnh nhẹ hưởng ít và người mắc bệnh nặng thì hưởng nhiều. Đây là tính nhân văn trong chính sách BHYT. “Quan niệm đóng BHYT ít thì hưởng ít là chưa đúng. Điển hình 45 trường hợp có mức đóng BHYT thấp (đóng theo mức lương cơ sở) nhưng hưởng BHYT ở mức cao, vì BHYT thanh toán theo thời gian tham gia, đối tượng tham gia. Cả 45 trường hợp mà BHXH TP.HCM thanh toán trên 1 tỉ đồng đều có thời gian tham gia BHYT trên 5 năm. Đây là điểm khác biệt giữa chính sách BHYT của nhà nước với các bảo hiểm thương mại khác”, ông Mến nói.
Cũng theo ông Mến, hiện nay thanh toán BHYT là theo chi phí dịch vụ, tình trạng bệnh. Tới đây, Bộ Y tế được giao nghiên cứu về cơ chế thanh toán, đề xuất thanh toán theo gói dịch vụ. “Tức là đóng bao nhiêu sẽ được hưởng quyền lợi tương ứng bấy nhiêu; thanh toán theo tình trạng bệnh, bị bệnh gì thì được hưởng chi phí thanh toán theo tình trạng bệnh đó… Quy định này sẽ triển khai thí điểm dần dần khi luật BHYT sửa đổi được Quốc hội thông qua”, ông Mến cho biết thêm.
90% dân số tham gia BHYT
Mặc dù quyền lợi lớn và với nhiều ưu việt như vậy, nhưng theo bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Phó trưởng phòng Chế độ BHYT – BHXH VN, nhiều người dân vẫn chưa hiểu hết tầm quan trọng của việc tham gia BHYT và được quỹ BHYT chi trả những gì. Nếu mắc bệnh, người tham gia BHYT, đi khám bệnh tại các cơ sở khám chữa bệnh BHYT, thực hiện đúng đủ thủ tục BHYT theo quy định, sẽ được quỹ BHYT chi trả thanh toán theo mức hưởng và phạm vi hưởng các chi phí dịch vụ y tế đã được cơ sở y tế cung ứng đúng quy trình chẩn đoán và điều trị, đúng quy trình chuyên môn y tế, như tiền khám bệnh, tiền giường nằm nội trú, tiền thuốc, vật tư y tế, tiền xét nghiệm, phẫu thuật… Trong trường hợp người tham gia BHYT có vấn đề về sức khỏe, đi khám bệnh hoặc phải điều trị nội trú sẽ được quỹ BHYT chi trả tiền khám bệnh, ngày giường nội trú, thuốc, dịch vụ xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, thăm dò chức năng, phẫu thuật, thủ thuật, vật tư y tế thuộc phạm vi quỹ BHYT chi trả, nếu được bác sĩ chỉ định sử dụng.
Theo bà Hà, hiện nay, phạm vi quyền lợi về BHYT của VN đang được đánh giá là rộng so với nhiều nước; nhiều loại thuốc chi phí lớn; phẫu thuật, chẩn đoán kỹ thuật cao đều được quỹ BHYT chi trả, như thuốc điều trị ung thư, thuốc điều trị bệnh hiếm, thuốc điều trị bệnh máu không đông, thuốc tim mạch đa dạng… thường dùng dài ngày, có thuốc dùng suốt đời. Ngoài ra, còn có các phẫu thuật, thủ thuật cao, chi phí lớn, như phẫu thuật bằng robot, phẫu thuật thay khớp, thay đĩa đệm cột sống, đặt máy tạo nhịp tim…
Tuy nhiên, thực tế hiện nay vẫn còn nhiều ý kiến cho rằng đi khám bệnh BHYT chịu thủ tục rườm rà, mất nhiều thời gian…, ngành chức năng cần cải cách thủ tục để thu hút người tham gia BHYT. Hiện cả nước có xấp xỉ 90% dân số tham gia BHYT.
(Theo TTO)
