Người mua nhà cần lưu ý gì trong bối cảnh lãi suất tăng cao?
Kể từ khi Ngân hàng Nhà nước có quyết định tăng lãi suất điều hành hồi cuối tháng 10/2022, lãi suất huy động ở các ngân hàng thương mại đã liên tục có sự tăng lên. Điều này tất yếu sẽ kéo theo lãi suất cho vay bị điều chỉnh bởi đa số ngân hàng thường áp dụng mức lãi vay cao hơn lãi suất huy động 2,5-3 %/năm với cùng kỳ hạn.
Trong số các khoản vay của cá nhân, thì vay mua nhà trả góp là phổ biến hơn cả và chiếm số lượng chủ yếu. Các khoản vay dạng này đều có mức lãi suất thả nổi theo thị trường, nên khi lãi suất tăng cao, những người đã vay vốn mua nhà sẽ là nhóm đối tượng chịu ảnh hưởng tương đối rõ rệt. Hiện nay, các khoản vay mua nhà đa phần đã có lãi suất lên tới mức 12-15 %/năm.
Như vậy, áp lực trả nợ đã lớn hơn so với giai đoạn trước, khi lãi suất còn thấp. Hơn nữa, mức lãi suất cao nhất định sẽ còn duy trì một thời gian ít nhất là tới năm sau. Đối mặt với điều này, chúng ta cần xem xét khả năng thanh toán của bản thân, phải tính đến khả năng nếu không trả được nợ có thể bị bán giải chấp tài sản là chính căn hộ của mình.
Nếu thời hạn còn lại của khoản vay ngắn – khoảng dưới 2 năm – nghĩa là trùng khớp với khoảng thời gian mà lãi suất duy trì ở mức cao, thì hoàn toàn có thể tính tới việc cố gắng đẩy nhanh tiến độ thanh toán, qua đó trả hết số tiền vay trước thời hạn và tránh được phải trả lãi cao trong khoảng thời gian từ nay tới năm 2024. Ngược lại, nếu các khoản vay còn thời hạn dài thì khi giai đoạn khó khăn này qua đi, lãi suất về cơ bản sẽ trở lại mức trung bình hay thậm chí có thể xuống mức thấp.
Trong khi đó, những người đang có nhu cầu về nhà ở và muốn mua nhà trong thời gian tới thì sẽ chủ động hơn trong việc cân nhắc các lựa chọn. Các gói vay mua nhà thường có thời hạn dài 10-20 năm, nên như đã nêu ở trên, lãi suất tăng cao ở thời điểm hiện nay nhưng có thể sẽ ổn định sau khoảng 2 năm nữa. Do đó, người có nhu cầu mua nhà thật sự cần chuẩn bị tài chính và chấp nhận lãi suất tăng thêm 1-2%/năm để không thấy áp lực lớn.
Riêng với những người thật sự chưa bức thiết về nhà ở thì không nên vội để tránh việc trả lãi suất cao. Hơn nữa, với xu hướng ảm đạm hiện tại của thị trường bất động sản, tiếp tục chờ đợi thêm còn có thể đem lại những cơ hội khác nữa khi giá nhà đất, chung cư có sự suy giảm. Thực tế cũng cho thấy, nhiều doanh nghiệp bất động sản đã và đang dần mạnh tay với các chính sách bán hàng, tăng chiết khấu, ưu đãi để giảm giá nhà cho người mua. Đây chính là một biện pháp giúp doanh nghiệp “tự giải cứu” trong bối cảnh dòng vốn tắc nghẽn, còn người mua có thêm cơ hội tiếp cận nhà ở khi giá mua thực tế giảm.
Tuy nhiên, chúng ta mới chỉ nói đến trường hợp người mua phụ thuộc lớn vào tín dụng, phải viện đến các gói vay trả góp để có thể sở hữu cho mình một ngôi nhà hay chung cư. Còn đối với trường hợp người mua hoàn toàn có đủ năng lực tài chính để thanh toán ngay khoản tiền mua nhà, thì thực tế họ không cần phải… nhọc công suy nghĩ. Cái mà họ phải xét đoán không phải là vấn đề tài chính với những sự rắc rối, mà là xét xem nhu cầu của bản thân tới đâu.
Ngược lại với những người mua nhà để phục vụ cho nhu cầu nhà ở thật sự của bản thân, những người mua nhà nhằm mục đích đầu tư – hay thậm chí đầu cơ – nay tất nhiên phải xem xét vấn đề lãi suất tăng cao dưới một góc độ khác…
Về cơ bản, lãi suất càng tăng cao, giá nhà càng giảm sâu thì càng là cơ hội để những người có tiền nhàn rỗi mua những bất động sản với giá rẻ hơn. Còn nếu đầu tư mà lại dựa vào tín dụng, chắc chắn họ sẽ phải so sánh giữa một bên là lợi ích mà việc mua nhà ở mức giá rẻ giai đoạn tới mang lại và bên kia là những thiệt thòi do phải chịu lãi vay cao giai đoạn hiện nay. Bên cạnh đó, cũng cần nhắc lại rằng, chính những hoạt động đầu cơ, thổi giá suốt những năm qua là một trong những tác nhân chính dẫn đến tình trạng khó khăn của thị trường bất động sản hiện nay.
Nhìn chung, những biến động gần đây của thị trường bất động sản, tuy ảnh hưởng đến một bộ phận người mua nhà, nhưng sẽ mở ra những cơ hội mới trong tương lai, đặc biệt là khi thị trường dần ổn định trở lại sau khoảng năm 2 nữa. Suy cho cùng, kết quả của một sự thanh lọc luôn là kết tinh của những điều tốt nhất. Và thị trường bất động sản cũng không nằm ngoài quy luật này.
Mạnh Hải
