Nga pháo kích vào ‘ổ’ hạt nhân, Ukraine cảnh báo thảm họa gấp 10 lần Chernobyl

Sau những đợt pháo kích của quân đội Nga, bắn phá liên tục nhắm vào Zaporizhzhia, nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu đã bốc cháy, Ukraine cảnh báo nếu nhà máy Zaporizhzhia phát nổ, thiệt hại sẽ lớn gấp 10 lần thảm họa Chernobyl.

Pháo kích vào nhà máy đã dừng Andrey Tuz, phát ngôn viên của nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhya, cho biết các cuộc pháo kích hiện đã dừng lại, nhưng tình hình vẫn chưa chắc chắn.

“Họ ném bom mọi thứ có thể. Hiện thông tin đang được làm rõ, khó có thể nói hết được tình hình. Một chiếc xe màu trắng, đại diện của quân đội Nga, đã rời đi. Chiếc xe nhấp nháy đèn pha. Không rõ là họ tiếp cận để đàm phán hay để thăm dò tiếp tục (bắn phá)”, ông nói.

Sau khi nhà máy điện nguyên tử lớn nhất châu Âu bốc cháy, người phát ngôn cho nhà máy Andriy Tuz kêu gọi lực lượng Nga dừng tấn công để dập lửa vì nguy cơ thảm họa hạt nhân.

“Chúng tôi đề nghị họ dừng ngay việc sử dụng vũ khí hạng nặng”, ông Tuz tuyên bố trong một video hôm 4/3, theo Sky News. “Thật sự có rủi ro xảy ra nguy cơ hạt nhân tại nhà máy điện nguyên tử lớn nhất châu Âu”.

Cảnh báo trên được đưa ra chỉ ít lâu sau khi nhà máy Zaporizhzhia – nơi sản xuất điện hạt nhân lớn nhất châu Âu – bắt lửa vì đòn tấn công của quân đội Nga vào thành phố Energodar ở Đông Nam Ukraine.

Ông Tuz cho biết các quả đạn pháo đã trực tiếp trút vào nhà máy, khiến ngọn lửa bùng lên tại một trong 6 lò phản ứng hạt nhân ở đây. Lính cứu hỏa hiện chưa thể tiếp cận đám cháy vì những loạt đạn từ Nga.

Lò phản ứng bị cháy không hoạt đang vì đang trong quá trình bảo dưỡng, nhưng bên trong vẫn có nhiên liệu hạt nhân, theo ông Tuz.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba cảnh báo nếu nhà máy Zaporizhzhia phát nổ, đây sẽ là vụ nổ lớn gấp 10 lần thảm họa hạt nhân Chernobyl năm 1986.

“Nga phải lập tức dừng bắn để cho phép lính cứu hỏa thiết lập khu vực an ninh”, ông Kuleba bổ sung.

Điều kiện bức xạ và cháy nổ tại Zaporizhzhya trong ngưỡng bình thường

Cơ quan Tình trạng khẩn cấp của Nhà nước Ukraine báo cáo các điều kiện an toàn về bức xạ và cháy nổ tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhya “trong giới hạn bình thường”.

Theo tài khoản Telegram của cơ quan, vào lúc 2h26 tại thành phố Energodar, lò phản ứng thứ 3 tại nhà máy Zaporozhye đã bị ngắt kết nối khỏi hệ thống năng lượng. Hiện chỉ có lò số 4 đang hoạt động trong số sáu lò. Các điều kiện an toàn về bức xạ và cháy nổ tại nhà máy điện hạt nhân đều nằm trong giới hạn bình thường.

Cơ quan này cho biết thêm một đám cháy khác đã bùng phát trong tòa nhà đào tạo bên ngoài nhà máy, tuy nhiên Guardian vẫn chưa thể xác minh những tuyên bố này.

Nhà Trắng đang theo dõi tình hình Zaporizhzhya

Các quan chức Nhà Trắng nói với CNN họ đang theo dõi tình hình tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhya. Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng vừa nói chuyện với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyi.

IAEA kêu gọi ngưng vũ lực tại Enerhodar

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết họ đã nhận các báo cáo về vụ pháo kích tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhya và đang liên hệ với giới chức Ukraine.

Theo tuyên bố, IAEA cho biết Ukraine đã thông báo với cơ quan này một số lượng lớn xe tăng và bộ binh Nga đã “đột phá chốt chặn” đến thị trấn Enerhodar, cách nhà máy Zaporizhzhia vài km.

Tổng giám đốc Rafael Mariano Grossi kêu gọi ngừng sử dụng vũ lực tại Enerhodar và kiềm chế bạo lực tại khu vực gần nhà máy điện hạt nhân. Ông cho biết thêm IAEA tiếp tục tham vấn Ukraine và những nước khác nhằm cung cấp “sự hỗ trợ tối đa” để tìm cách duy trì an ninh và an toàn hạt nhân.

Người phát ngôn nhà máy: Đạn pháo rơi trực tiếp vào đây

Người phát ngôn nhà máy nói rằng các quả đạn pháo đã rơi trực tiếp vào nhà máy Zaporizhzhia và đốt cháy một trong sáu lò phản ứng. Lò phản ứng đó đang được cải tạo và không hoạt động, nhưng có nhiên liệu hạt nhân bên trong, ông nói.

Guardian dẫn tin nhắn Telegram được đăng tải bởi nhân viên tại nhà máy: “Chú ý! Thiết bị của Liên bang Nga đang bắn vào Zaporozhye. Có mối đe dọa thực sự về nguy cơ hạt nhân tại nhà máy điện hạt nhân lớn nhất ở châu Âu. Chúng tôi yêu cầu ngừng bắn các thiết bị hạng nặng về phía Zaporozhye!”.

Vào lúc 2h30 ngày 4/3 (giờ địa phương), nhân viên này cho biết thêm các nhân viên cứu hỏa không thể tiếp cận hiện trường đám cháy, đồng thời khẳng định vụ cháy là do các đợt bắn phá của quân đội Nga.

Hãng thông tấn Ukraine UNIAN và Hromadske cũng đưa tin về đám cháy bắt đầu tại nhà máy điện hạt nhân. Hiện vẫn chưa rõ chính xác nơi ngọn lửa bùng phát hoặc thiệt hại gây ra cho đến nay.

Ngoại trưởng Ukraine: “Nếu nó nổ, vụ nổ sẽ gấp 10 lần Chernobyl

“Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba kêu gọi quân đội Nga ngay lập tức ngừng bắn vào nhà máy điện và cho phép thiết lập một vùng an toàn.

“Nếu nó nổ, vụ nổ sẽ gấp 10 lần Chernobyl! Người Nga phải ngay lập tức ngừng bắn, cho phép lính cứu hỏa đi vào, thiết lập vùng an toàn”, ông viết trên Twitter.

Nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu bốc cháy

Thị trưởng thành phố Energodar cho biết nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở Ukraine – nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu – đã bốc cháy vào đầu ngày 4/3 sau cuộc tấn công của quân đội Nga, Reuters đưa tin.

Ông Dmytro Orlov cho biết đã xảy ra giao tranh ác liệt giữa lực lượng địa phương và quân đội Nga, đồng thời nói thêm rằng đã có thương vong, nhưng chưa nêu chi tiết.

“Do đối phương liên tục pháo kích vào các tòa nhà và đơn vị của nhà máy điện hạt nhân lớn nhất ở châu Âu, nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia đã bốc cháy”, thị trưởng Orlov nói trên Telegram, đồng thời gọi đây là mối đe dọa đối với an ninh thế giới.

Một quan chức chính phủ nói với AP rằng độ phóng xạ ở mức cao đang được phát hiện gần địa điểm của nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia – nơi cung cấp khoảng 25% sản lượng điện trên cả nước. Quan chức này yêu cầu giấu tên vì thông tin vẫn chưa được công bố rộng rãi.

Người phát ngôn của nhà máy Andriy Tuz nói với đài truyền hình Ukraine rằng cần phải dừng giao tranh để dập lửa.

Nga – Ukraine đã đã trải qua 8 ngày giao tranh. Lực lượng Nga đã kiểm soát được thành phố lớn Kherson ở miền nam Ukraine và đang bao vây, pháo kích một loạt đô thị, trong đó có thủ đô Kiev và Kharkov, thành phố lớn thứ hai của nước này.

Cơ quan Tình trạng Khẩn cấp Ukraine nói rằng các cuộc tấn công của Nga tuần qua đã khiến hơn 2.000 dân thường thiệt mạng, nhưng con số này chưa được kiểm chứng độc lập. Bộ Quốc phòng Nga cũng thông báo 498 lính Nga đã thiệt mạng và 1.597 binh sĩ bị thương, đồng thời hạ 2.800 lính Ukraine.

 Tùng Anh