Năm 2020: Vĩnh biệt những người tài hoa của văn hóa giải trí nước nhà
Nhiều nghệ sĩ, nhạc sĩ tài hoa của làng giải trí Việt như Nguyễn Chánh Tín, Lý Huỳnh, Phó Đức Phương, Lam Phương, Trần Phương, Ánh Hoa, Chí Tài, Mai Phương… qua đời là mất mát lớn của nền nghệ thuật nước nhà.
Có thể nói, năm 2020 là một năm khó khăn của giải trí Việt do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, thiên tai, cũng là một năm đầy tang thương khi các nghệ sĩ, nhạc sĩ tên tuổi rời cõi tạm.
Tháng 1-2020:
Nguyễn Chánh Tín – Biểu tượng khó thay thế trên màn ảnh Việt
Nổi tiếng với vai Nguyễn Thành Luân trong Ván bài lật ngửa, nghệ sĩ Nguyễn Chánh Tín qua đời tại nhà riêng sáng 4-1. Ông ra đi đột ngột ở tuổi 68, chưa kịp nhắn nhủ điều gì với gia đình, để lại nỗi bàng hoàng và niềm thương tiếc.
Hơn 5 thập niên hoạt động nghệ thuật, Nguyễn Chánh Tín đã đóng hàng chục bộ phim. Rồi ông thành lập hãng phim, làm nhà sản xuất, đạo diễn. Nhưng ở vai trò diễn viên, Nguyễn Chánh Tín được xem là một biểu tượng khó thay thế trên màn ảnh Việt.
Các phim ông đã từng tham gia như Tình đất Củ Chi, Hạnh phúc ở quanh đây, Điệp khúc hi vọng, Dòng máu anh hùng, Em chưa 18, Lôi báo…
Tháng 3-2020:
Giọng hát vượt thời gian Thái Thanh qua đời ở Mỹ
Giọng hát vượt thời gian Thái Thanh đã qua đời tại Mỹ trưa 17-3 (giờ địa phương), hưởng thọ 86 tuổi.
Bà là giọng ca tiêu biểu của tân nhạc Việt Nam, được công chúng yêu mến, giới âm nhạc tôn vinh là “giọng hát vượt thời gian”.
Bà đi hát từ năm 14 tuổi trong vùng kháng chiến. Dù không qua trường lớp nào nhưng giọng hát trời phú của Thái Thanh khiến nhiều người ngưỡng mộ.Gia đình bà có nhiều người thành danh trong lĩnh vực âm nhạc, chị gái là ca sĩ Thái Hằng. Anh trai là nhạc sĩ Phạm Đình Chương.
Thái Thanh được xem là “đệ nhất danh ca” của dòng nhạc tiền chiến cũng như nhạc tình miền Nam giai đoạn 1954-1975, và tên tuổi bà gắn liền với các nhạc phẩm của nhạc sĩ Phạm Duy.
Sự ra đi của bà là một mất mát lớn với nền âm nhạc Việt Nam.
Nhạc sĩ Phong Nhã qua đời
Nhạc sĩ Phong Nhã, tác giả bài hát Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng qua đời sáng 28-3, hưởng thọ 96 tuổi.
Cả đời ông gắn bó với hoạt động thiếu niên nhi đồng, được coi là “nhạc sĩ của tuổi thơ”. Ông đã sáng tác 250 bài hát cho trẻ em.
Trong đó, có nhiều bài hát quen thuộc với tuổi thơ của nhiều người như: Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng, Cùng nhau ta đi lên (nay là Đội ca), Kim Đồng…
Phong Nhã được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2001, Huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng nhì, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng nhất, Huy chương Vì sự nghiệp âm nhạc, Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng và nhiều giải thưởng khác.
Diễn viên Mai Phương và nghị lực vượt qua bệnh tật
Phát hiện mắc ung thư phổi khoảng tháng 8-2018, diễn viên Mai Phương phải ra vào viện nhiều lần để khám chữa bệnh. Việc cô phát bệnh đã nhận được sự quan tâm, tình yêu thương của nhiều đồng nghiệp, khán giả bởi sự kiên cường chống chọi với bệnh tật cùng cô con gái còn quá nhỏ.
Mọi người đã chung tay gây quỹ, quyên góp giúp nữ diễn viên có kinh phí điều trị bệnh. Thế nhưng sau hơn 2 năm chống chọi, Mai Phương qua đời tại nhà riêng ngày 28-3. Cô qua đời ở tuổi còn quá trẻ, 35 tuổi, khiến mọi người không khỏi thương xót.
Trong thời gian điều trị bệnh, Mai Phương luôn thể hiện tinh thần lạc quan, thậm chí quay trở lại với công việc để có thể tự trang trải một phần viện phí và chi phí sinh hoạt, không ỷ lại sự giúp đỡ của người yêu thương.
Mai Phương để lại ấn tượng qua các vai diễn trong phim như Cuộc phiêu lưu của Hai Lúa, Mộng phù du, Hương phù sa, Xóm cào cào, Trai nhảy, Những thiên thần áo trắng, Hạnh phúc muộn màng… Con ông Hai Lúa là phim cuối Mai Phương tham gia.
Tháng 5-2020:
Nhạc sĩ Vũ Đức Sao Biển đa tài trong nhiều lĩnh vực
Nhà văn, nhà báo, nhạc sĩ Vũ Đức Sao Biển qua đời lúc 23h35 ngày 6-5 sau thời gian dài chống chọi với bệnh ung thư phổi.
Vũ Đức Sao Biển có khoảng 36 đầu sách, sáng tác hơn 60 ca khúc, trong đó có những ca khúc đi vào lòng người như: Thu hát cho người, Điệu buồn phương Nam, Đêm Gành Hào nghe điệu hoài lang…
Ngoài ra, ông viết báo ở nhiều lĩnh vực: chính sự, xã hội, tòa án, đặc biệt ông là cây bút của Tuổi Trẻ Cười với bút danh Đồ Bì được nhiều bạn đọc mến mộ.
Tháng 7-2020:
Người đóng nhiều vai bà mẹ nông thôn nổi tiếng qua đời
NSƯT Hoàng Yến, người đóng vai bà mẹ trong rất nhiều bộ phim điện ảnh và truyền hình của Việt Nam, qua đời chiều 4-7, hưởng thọ 87 tuổi.
Bà đăng ký và trở thành diễn viên khóa 1 của Trường Điện ảnh (nay là Trường ĐH Sân khấu – điện ảnh Hà Nội). Học xong, bà đầu quân về Đoàn kịch – điện ảnh của Xí nghiệp Phim truyện Việt Nam (sau này là Hãng phim truyện Việt Nam).
Với lối diễn xuất tự nhiên, dung dị, dễ đi vào lòng người, Hoàng Yến để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả. Bà thường vào vai phụ nữ nông thôn, nghèo khổ, vai người mẹ đôn hậu, suốt đời tần tảo vì chồng, vì con… đến nỗi cứ nhắc đến hình ảnh người mẹ trong phim Việt là người ta lại nhắc đến bà.
Nhạc sĩ Vũ Nhật Tân: ‘phù thủy âm nhạc’ của Việt Nam
Nhạc sĩ Vũ Nhật Tân qua đời tối 21-7 tại Hà Nội sau một thời gian chiến đấu với bệnh ung thư trực tràng. Ông sinh ra trong một gia đình có truyền thống âm nhạc. Cha ông là PGS.TS Vũ Nhật Thăng.
Vũ Nhật Tân ra đi ở tuổi 50 khiến giới nghệ sĩ trong và ngoài nước bàng hoàng, tiếc nuối.
Ông được ví là “phù thủy âm nhạc” với tài năng tạo ra những tác phẩm âm nhạc kỳ ảo với các nhạc cụ phương Tây hay âm nhạc truyền thống Việt Nam hoặc bất cứ vật dụng nào có thể tạo ra âm thanh.
Ngoài vai trò là một nghệ sĩ sáng tác và biểu diễn chuyên về nhạc giao hưởng, thính phòng, độc tấu nhạc cụ, Vũ Nhật Tân còn là giảng viên về soạn nhạc và âm nhạc điện tử tại Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam, giảng viên thỉnh giảng về âm nhạc tại Úc và Trung Quốc.
Ông đã đoạt nhiều giải thưởng âm nhạc trong nước và quốc tế, từng biểu diễn với các nghệ sĩ hàng đầu thế giới…
Tháng 8-2020:
Nghệ sĩ Trần Phương sống mãi trong lòng khán giả
Đạo diễn, diễn viên điện ảnh, NSND Trần Phương gắn với vai A Phủ trong phim điện ảnh Vợ chồng A Phủ, qua đời tại nhà riêng sáng 26-8, do tuổi già sức yếu, hưởng thọ 90 tuổi.
Trần Phương là nghệ sĩ trưởng thành qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Ông là một trong những học viên đầu tiên của Trường Văn nghệ nhân dân ở chiến khu Việt Bắc.
Năm 1955, Trần Phương về làm diễn viên của Xưởng phim truyện Việt Nam. Năm 1959, Trần Phương tham gia bộ phim đầu tiên Vợ chồng A Phủ, để lại dấu ấn trong lòng khán giả. Năm 1980, đạo diễn Trần Phương nhận giải Bông sen bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ V.
Với vai trò đạo diễn, Trần Phương từng làm nhiều bộ phim đem về doanh thu cao: Vụ án Hồ Con Rùa, Dòng thác, SBC (Săn bắt cướp), Thủ môn từ trên trời rơi xuống, Tình ngỡ đã phôi phai, Vệt sáng ngược, Hai năm nữa anh về… Sự ra đi của ông để lại bao nuối trong lòng người hâm mộ.
Tháng 9-2020:
Nhạc sĩ Phó Đức Phương để lại gia tài âm nhạc quý báu
Sự ra đi của nhạc sĩ Phó Đức Phương cũng để lại niềm tiếc thương sâu sắc cho gia đình, bạn bè và công chúng. Ông qua đời ở tuổi 77 sau hơn nửa năm chống chọi với bệnh ung thư tụy.
Ông ra đi nhưng để lại một tài sản vô giá, là kho tàng sáng tác được công chúng yêu. Những sáng tác của ông mang tư duy âm nhạc mới mẻ với những triết lý nhân sinh sâu sắc, cùng tình cảm dạt dào, mãnh liệt.
Năm 2001, nhạc sĩ Phó Đức Phương được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật cho các tác phẩm: Những cô gái quan họ, Hồ trên núi, Một thoáng Tây Hồ, Trên đỉnh Phù Vân, Chảy đi sông ơi, Không thể và có thể…
Ông cũng là người xây dựng nền móng vững chắc cho Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, có thể phát triển như ngày nay.
Tháng 10-2020:
Vĩnh biệt ‘ngôi sao võ thuật’ Lý Huỳnh
Được mệnh danh là ngôi sao võ thuật ở miền Nam, nghệ sĩ Lý Huỳnh để lại nhiều vai diễn gây chú ý. Trong đó, thành công nhất là bộ phim Mùa gió chướng (1978) của đạo diễn Nguyễn Hồng Sến do nhà văn Nguyễn Quang Sáng viết kịch bản.
Sau đó, ông được đánh “lột xác” với hai vai diễn nghĩa khí và chất phác Nam Bộ trong Vùng gió xoáy và Hai Cũ. Nhân vật Hai Lúa trong Vùng gió xoáy giúp Lý Huỳnh có thêm một vai diễn ấn tượng khác với ông Hai Cũ – một nhân vật nghĩa hiệp đậm chất Nam Bộ trong bộ phim cùng tên.
Nghệ sĩ Lý Huỳnh qua đời ngày 22-10, tại nhà riêng ở TP.HCM sau nhiều năm bệnh nặng, hưởng thọ 78 tuổi. Trong số các người con của Lý Huỳnh, diễn viên Lý Hùng, Lý Hương đi theo con đường nghệ thuật của cha.
Nhạc sĩ Văn Ký giã từ cõi tạm ở tuổi 92
Nhạc sĩ Văn Ký, tác giả ca khúc Bài va hi vọng, Tiến lên thanh niên thế hệ Hồ Chí Minh… qua đời sáng 26-10 tại Hà Nội, hưởng thọ 92 tuổi.
Sự nghiệp âm nhạc của nhạc sĩ Văn Ký gắn với cách mạng, để lại một di sản đồ sộ khoảng 400 tác phẩm thanh nhạc, khí nhạc, nhạc múa, ca kịch…
Ông có nhiều ca khúc được yêu thích như: Bài ca hi vọng, Tây Nguyên bất khuất (Giải nhất Hội Nhạc sĩ Việt Nam 1960), Tiến lên thanh niên thế hệ Hồ Chí Minh, Cô giáo Tày cầm đàn lên đỉnh núi (Giải thưởng của Bộ Giáo dục), Nha Trang mùa thu lại về, Hà Nội mùa xuân…
Tháng 11-2020:
Nghệ sĩ Ánh Hoa sống và ra đi trong lặng lẽ
Là một gương mặt quen thuộc trong nhiều tác phẩm sân khấu, truyền hình và điện ảnh vào vai lão khi tuổi đời còn rất trẻ, nghệ sĩ Ánh Hoa qua đời ngày 1-11, hưởng thọ 79 tuổi.
Bà sinh ra trong gia đình nhà nòi. Con của cặp đôi nghệ sĩ cải lương Văn Danh – Ánh Nguyệt. Năm 7 tuổi, Ánh Hoa đã bước lên sân khấu và đến năm 15 tuổi bà trở thành đào chánh. Sau 1975, bà về cộng tác tại nhà hát Trần Hữu Trang.
Khán giả nhớ đến bà nhiều nhất trong vai nhũ mẫu (Thái hậu Dương Vân Nga), vai lão bà (Kiều Nguyệt Nga)…
Dường như cuộc đời không ưu ái với bà, chồng và bốn người con lần lượt qua đời vì bệnh nan y. Bà và gia đình em út thuê mướn nhà sinh sống. Ánh Hoa luôn tích đóng phim, tham gia MV để kiếm thêm thu nhập trang trải cuộc sống hàng ngày.
Dịch giả Đoàn Tử Huyến ngừng dịch nữa
Dịch giả Đoàn Tử Huyến, dịch giả của những tác phẩm văn học Nga – Xô Viết qua đời ngày 22-11, hưởng thọ 70 tuổi. Ông đột ngột qua đời trong giấc ngủ.
Đoàn Tử Huyến từng đi học ở Nga, về nước giảng dạy tại Đại học Sư phạm Hà Nội rồi làm biên tập viên Nhà xuất bản Lao Động. Ông cũng từng đảm nhận vai trò phó tổng biên tập tạp chí Văn học nước ngoài.
Ông được biết đến nhiều nhất với bản dịch tác phẩm Nghệ nhân và Margarita (M.Bulgakov). Ngoài ra, ông còn dịch tập tản văn Giọt rừng (Mikhail Prisvin), tiểu thuyết Trái tim chó (Mikhail Bulgacov), truyện dài Đêm sau lễ ra trường (Vladimir Tendriacov), tập truyện ngắn Khóm hoa tử đinh hương (Nhiều tác giả)…
Tháng 12-2020:
Danh hài Chí Tài ra đi nhưng tiếng cười ở lại mãi
Sự ra đi đột ngột của danh hài Chí Tài ở tuổi 62 vì đột quỵ đã khiến người thân, đồng nghiệp, khán giả không khỏi bàng hoàng.
Ông là một nghệ sĩ đa tài ở các vai trò: nhạc công, nhạc sĩ, diễn viên và ca sĩ. Sau khi chuyển sang Mỹ định cư, ông xây dựng thành công sự nghiệp diễn viên hài, tỏa sáng trên sân khấu hải ngoại và tiếp tục duy trì khi trở lại Việt Nam sinh sống.
Những ngày cuối đời, Chí Tài sống một mình, xa người vợ Phương Loan ở Mỹ do dịch bệnh càng khiến khán giả xót xa.
Với tình nghệ sĩ, nghệ sĩ Hoài Linh, Việt Hương cùng các đồng nghiệp đã tổ chức lễ tang cho nghệ sĩ Chí Tài tại Việt Nam để đồng nghiệp, khán giả viếng trước khi anh về an nghỉ tại Mỹ.
Nhạc sĩ ‘Thành phố buồn’ đi về cõi hư không
Nhạc sĩ Lam Phương, một cây đa cây đề trong làng nhạc Việt đã trút hơi thở cuối ngày 22-12 tại Mỹ, hưởng thọ 83 tuổi.
Lam Phương là một trong nhạc sĩ tiêu biểu của nền tân nhạc Việt Nam sở hữu gần 170 tác phẩm. Trong đó có nhiều ca khúc nổi tiếng được nhiều người biết đến như: Thành phố buồn, Khóc thầm, Kiếp nghèo, Tình bơ vơ…
Âm nhạc của nhạc sĩ Lam Phương có một sức lan tỏa mạnh mẽ, được các thế hệ ca sĩ yêu mến như Ánh Tuyết, Lệ Quyên, Đức Tuấn…
HOÀI PHƯƠNG/TTO (tổng hợp)
