Mua xăng 12.600 đồng/lít, người dân phải chịu 8.600 đồng thuế phí và lợi nhuận
Tổng các loại thuế, phí và khoản ngoài thuế phí bao gồm cả lợi nhuận trên mỗi lít xăng RON 95 III là khoảng 8.600 đồng/lít trên giá bán là 12.560 đồng/lít, chiếm khoảng 68% giá bán lẻ.
Xăng chịu bao nhiêu thuế và các khoản ngoài thuế?
Hiện nay, một lít xăng chịu nhiều loại thuế. Cụ thể, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng. Ngoài ra, còn có một số khoản không phải là thuế, nhưng cũng được đưa vào làm cơ sở để tính giá xăng dầu như chi phí định mức, lợi nhuận định mức, Quỹ bình ổn giá (trong đó mức trích Quỹ bình ổn giá là linh hoạt hơn).
Cụ thể, cơ cấu giá xăng được cộng 8 khoản, gồm: giá CIF tính thuế (giá xăng nhập + chi phí vận chuyển), thuế nhập khẩu (10%), thuế giá trị gia tăng (10%), thuế tiêu thụ đặc biệt (10% với xăng RON95 và 8% với xăng E5), thuế bảo vệ môi trường (3.800 đồng với E5, 4.000 đồng với RON 95).
Ngoài ra, còn có chi phí định mức kinh doanh (1.050 đồng/lít với xăng RON95 và 1.250 đồng/lít với xăng E5), lợi nhuận định mức (300 đồng) và trích quỹ bình ổn (300 đồng, nhưng biến động theo thực tế mỗi kỳ điều hành).
Đối chiếu với giá xăng E5 ngày 29/3, mỗi lít xăng chịu các loại chi phí sau:
Giá xăng E5 ngày 29/3 là 11.950 đồng/lít (theo giá niêm yết của Petrolimex). Trong số này, bao gồm 400 đồng thuế nhập khẩu, hơn 500 đồng thuế tiêu thụ đặc biệt, 3.800 đồng thuế bảo vệ môi trường, hơn 1.000 đồng thuế giá trị gia tăng. Ngoài ra, còn có 1.550 đồng chi phí định mức và lợi nhuận định mức, 300 đồng trích Quỹ bình ổn giá.
Như vậy, tổng các loại thuế, phí và khoản ngoài thuế phí trên mỗi lít xăng E5 (bao gồm cả lợi nhuận của doanh nghiệp) là khoảng 7.550 đồng/lít trên tổng số giá bán là 11.950 đồng/lít, chiếm khoảng 63% giá bán lẻ xăng E5.
Nếu chỉ tính 4 loại thuế như Thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng, thì tổng thuế trên mỗi lít xăng E5 là 5.700 đồng/lít, chiếm khoảng hơn 47% giá bán lẻ xăng E5.
Xăng RON 95 cũng chịu các loại thuế và các khoản ngoài thuế như liệt kê ở trên.
Tuy nhiên thuế bảo vệ môi trường với xăng RON 95 là 4.000 đồng/lít, mức trích Quỹ bình ổn giá của xăng RON 95 ngày 29/3 cũng cao hơn xăng E5 (trích Quỹ 1.150 đồng/lít). Điều này mục đích để giá bán E5 thấp hơn hơn so với RON 95, thu hút người dân tiêu dùng.
Tổng các loại thuế, phí và khoản ngoài thuế phí trên mỗi lít xăng RON 95 III (bao gồm cả lợi nhuận của doanh nghiệp) là khoảng 8.600 đồng/lít trên giá bán là 12.560 đồng/lít, chiếm khoảng 68% giá bán lẻ xăng RON 95 III.
Nếu chỉ tính các loại thuế như Thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng, thì tổng thuế trên mỗi lít xăng là khoảng 6.200 đồng/lít, chiếm khoảng 49% giá bán lẻ xăng RON 95.
Vì sao giá xăng nhập hạ 50%, Việt Nam chỉ giảm 4.200 đồng/lít?
Trao đổi với PV, một thành viên trong Tổ điều hành giá xăng dầu thuộc liên Bộ Công Thương – Tài chính cho biết giá xăng dầu hiện nay được điều chỉnh theo cơ chế thị trường và có sự tác động của Nhà nước, cụ thể nhất là quỹ bình ổn.
Tại kỳ điều chỉnh lần này, cơ quan điều hành đã thực hiện trích lập quỹ bình ổn giá xăng dầu đối với xăng E5 RON 92 ở mức 300 đồng/lít, với xăng RON 95 là 1.150 đồng/lít. Tức là nếu không trích quỹ, giá xăng E5 RON 92 và RON 95 sẽ giảm thêm lần lượt 300 đồng/lít và 1.150 đồng/lít.
Về chu kỳ điều hành giá xăng dầu 15 ngày/lần, đại diện Tổ điều hành giá xăng dầu khẳng định có độ trễ. Tuy nhiên, phải tính đến dư địa cho kỳ điều chỉnh tiếp theo, trường hợp này là giá thế giới có thể tăng mạnh trong thời gian tới.
Tỷ giá VND/USD cao hơn những năm gần đây cũng góp phần khiến giá xăng trong nước không thể giảm mạnh như giá thế giới.
Bên cạnh đó, cơ cấu của giá xăng chứa nhiều loại thuế, phí, trong đó thuế bảo vệ môi trường cố định cao nhất là 4.000 đồng/lít. Khi giá xăng được điều chỉnh giảm, đồng nghĩa với việc tỷ trọng các loại thuế, phí tăng lên.
Theo liên Bộ Tài chính – Công Thương, giá xăng RON 95 thành phẩm bình quân trên thế giới 15 ngày trước kỳ điều chỉnh 29/3 là 25,668 USD/thùng. Như vậy, một lít xăng RON 95 nhập về cảng có giá gốc 0,16 USD, tương đương 3.827 đồng/lít.
Nghị định 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu chỉ ra cơ cấu giá xăng phải “cõng” 4 sắc thuế gồm thuế nhập khẩu 20% (tương ứng 765 đồng), thuế tiêu thụ đặc biệt 10% (tương ứng 383 đồng), VAT 10% (tương ứng 383 đồng) và thuế bảo vệ môi trường cố định 4.000 đồng/lít.
Ngoài ra, mỗi lít xăng còn phải cộng thêm chi phí kinh doanh định mức (1.050 đồng/lít), lợi nhuận định mức (tối đa 300 đồng/lít), mức trích lập quỹ bình ổn (tại kỳ điều chỉnh 29/3 với xăng RON 95 là 1.150 đồng/lít) và lợi nhuận của doanh nghiệp. Tổng của 4 sắc thuế và các loại phí là 8.031 đồng.
Trong khi đó, mỗi lít xăng RON 95 hiện có giá bán lẻ trên thị trường là 12.560 đồng. Như vậy, tổng các khoản thuế, phí trong giá thành một lít xăng đã chiếm khoảng 64%, còn tính riêng các loại thuế chiếm 44%.
Bối cảnh giá xăng cách đây 11 năm như thế nào?
Mức giá xăng ngày 29/3 tương đương với mức giá xăng ngày 11/4/2009. Theo đó, giá xăng RON 95 khi ấy là 12.500 đồng/lít, còn xăng RON 92 là 12.000 đồng/lít (nay Việt Nam đã khai tử xăng RON 92, thay bằng E5RON92). Sau 11 năm, giá xăng mới trở lại mức thấp như vậy.
Giá dầu thô thời điểm điều chỉnh giá ngày 11/4/2009 là khoảng 47-50 USD/thùng. Trong khi đó, giá dầu thô trung bình tháng 3/2020 là khoảng trên 32 USD/thùng.
Thời điểm đó, giá xăng cũng bao gồm nhiều loại thuế phí như thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt (10%), thuế giá trị gia tăng (10%), phí xăng dầu (1.000 đồng), chi phí kinh doanh (600 đồng), lợi nhuận định mức (300 đồng), Quỹ bình ổn giá (300 đồng). Thời điểm này, chưa có thuế bảo vệ môi trường xăng dầu. Sau khi phí xăng dầu được bãi bỏ vào năm 2012, thì thuế bảo vệ môi trường mới được sử dụng để thay thế.
So sánh với hiện nay, ngoài thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng, lợi nhuận định mức là không đổi, thì các loại chi phí khác đã biến đổi.
Cụ thể, thuế nhập khẩu xăng dầu khi đó là 25%, nay đã giảm xuống còn 10%. Chi phí định mức trước là 600 đồng, nay tăng lên 1.050 đồng với RON 95 và 1.250 đồng với xăng E5. Phí xăng dầu đã được thay bằng Thuế bảo vệ môi trường từ năm 2012, với mức thuế là 1.000 đồng/lít xăng, nhưng nay đã tăng lên 4.000 đồng/lít xăng RON 95 và 3.800 đồng/lít xăng E5.
Thành Nhân
