Lựa chọn liên danh tranh cử – Bài toán “cân não” của ứng viên Joe Biden

Đến thời điểm này ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden vẫn chưa thể công bố “người đồng hành” với mình trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng.

Kamala Harris – ứng viên tiềm năng nhất?

Việc lựa chọn người liên danh tranh cử với mình trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 tới đang dường như thực sự là một bài toán “cân não” đối với ứng cử viên của đảng Dân chủ Joe Biden. Có lẽ vì thế mà đến thời điểm này ông Biden vẫn chưa thể công bố “người đồng hành” với mình trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng lần này, thay vì dự định ban đầu là tiết lộ từ ngay đầu tháng 8.

Joe Biden. Ảnh: Getty

Không lâu sau khi chính thức tham gia chạy đua giành suất đề cử chính thức của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ lần này, cựu Phó Tổng thống Biden đã tuyên bố, nếu được đề cử, ông sẽ lựa chọn một phụ nữ liên danh với mình. Do vậy, không có gì ngạc nhiên khi thời gian qua, các ứng viên nữ nổi lên gồm có: Thượng nghị sĩ Kamala Harris, đại diện cho bang California; Hạ nghị sĩ Karen Bass, hiện là Chủ tịch Nhóm nghị sĩ da màu tại Quốc hội Mỹ và từng giữ chức Chủ tịch Hạ viện bang California; Grechet Whimer, Thống đốc bang Michigan; Thượng nghị sĩ Tammy Ducworth, đại diện cho bang Illinois; Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, đại diện cho bang Massachusetts, cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Susan Rice, hay Thượng nghị sĩ Amy Klobuchar đại diện bang Minnesota.

Do các cử tri da màu đóng vai trò quan trọng trong việc đề cử ông Biden, nhiều khả năng cựu Phó Tổng thống sẽ lựa chọn một phụ nữ da màu liên danh với mình. Trong danh sách mà tôi vừa đề cập ở trên, có vẻ như bà Harris và bà Rice là những ứng cử viên sáng giá nhất. Trong khi việc tiết lộ danh tính đã bị lùi lại một số lần khi chiến dịch vận động tranh cử của đảng Dân chủ tiến hành những suy xét và kiểm tra nội bộ, song rõ ràng bà Harris là một sự lựa chọn hợp lý đối với ông Biden.

Yếu tố quyết định

Để xây dựng một liên minh tranh cử cần thiết cho việc chiến thắng vào ngày 3/11 tới, ông Biden cần một phó tổng thống đáp ứng được ba tiêu chí.

Thứ nhất, sự lựa chọn của ông Biden phải là người có khả năng, tầm vóc và kinh nghiệm để đảm nhận chức tổng thống bất cứ lúc nào. Với tuổi của ông Biden khi tuyên thệ nhậm chức nếu thắng cử, đó sẽ là điều đặc biệt cấp bách bởi vì chiến dịch vận động của đương kim Tổng thống Donald Trump đã tận dụng vấn đề tuổi tác và sự sung mãn về tinh thần của ông Biden như một dấu hiệu để liên tục tiến hành công kích chống lại cựu Phó Tổng thống.

Thứ hai, do đảng Dân chủ đã trở nên thiên tả hơn trong một số vấn đề chính sách, người mà ông Biden lựa chọn cho vị trí phó tổng thống phải là một nhân vật đoàn kết cả những thành viên trung lập và cấp tiến trong đảng Dân chủ, cũng như thu hút các cử tri độc lập cần thiết cho chiến thắng.

Thứ ba, ông Biden có sự suy giảm mức độ nhiệt tình trong các đảng viên đảng Dân chủ. Các cử tri ít bị thúc đẩy bởi sự nhiệt tình thực sự đối với ông Biden và bởi việc họ không thích ông Trump. Một liên danh lý tưởng sẽ khiến các cử tri thiểu số và trẻ tuổi trở nên phấn khích, đồng thời cho họ thấy lý do tích cực để quay lại ủng hộ ông Biden vào mùa Thu này.

Theo ông Douglas Schoen, hiện là nhà tư vấn chính trị và từng làm cố vấn cho Tổng thống Bill Cliton, cũng như ông Michael Bloomberg, Thượng nghị sĩ Harris là ứng cử viên đáp ứng được cả ba tiêu chí đó. Từng là một ủy viên công tố, cựu tổng chưởng lý bang và hiện là thượng nghị sĩ liên bang được công nhận rộng rãi, bà Harris có khả năng, tầm vóc và kinh nghiệm cần thiết cho vị trí phó tổng thống.

Dù có sự ngạc nhiên trong số những người theo đường lối cấp tiến về quan điểm cứng rắn của bà Harris liên quan tới hồ sơ tội phạm, điều đó có thể có lợi cho cựu Phó Tổng thống Biden và cho phép ông thu hút những cử tri trung lập và thậm chí các cử tri Cộng hòa có quan điểm ôn hòa, nhiều người trong số họ đã rời bỏ ông Trump và nghiêng về ông Biden. Tuy nhiên, họ đã bị mất lòng tin trước những đòi hỏi của đảng Dân chủ ngừng cấp kinh phí cho lực lượng cảnh sát.

Là một phụ nữ da màu, từng là ứng cử viên chính cho suất đề cử của đảng Dân chủ và khá cấp tiến, nhưng không có quan điểm cực đoan về các vấn đề chính sách quan trọng như chăm sóc sức khỏe và biến đổi khí hậu, bà Harris được xem là có vị trí độc đáo để tạo ra mức độ nhiệt tình và phấn khích trong nội bộ đảng Dân chủ mà ông Biden cần.

Hơn nữa, những cuộc “công kích” đáng nhớ của ứng cử viên Harris nhằm vào Biden trong cuộc tranh luận đầu tiên của đảng Dân chủ về sự phân biệt chủng tộc và bỏ lỡ cơ hội cho thấy bà không phải là một người phá vỡ thỏa thuận.

Chiến dịch tranh cử của bộ đôi của đảng Dân chủ

Kết quả cập nhật các cuộc thăm dò dư luận trung bình trên cả nước do Real Clear Politics tổng hợp, cho thấy ông Biden đang dẫn trước ông Trump 6,9 điểm và tại các bang “chiến địa” hàng đầu ông Biden cũng đang dẫn trước ông Trump 5 điểm.

Lịch sử tổng tuyển cử Mỹ, nhất là ba cuộc bầu cử tổng thống gần đây đều cho thấy kết quả các cuộc thăm dò dư luận chỉ có giá trị tham khảo. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 tại Mỹ vẫn diễn biến phức tạp, khó lường, sẽ khiến cuộc bầu cử lần này tiềm ẩn nhiều yếu tố bất ngờ. Hơn nữa, các cuộc khảo sát cũng cho thấy Tổng thống Trump hiện vẫn nhận được sự ủng hộ của lực lượng cử tri trung thành, trong đó nhiều người khẳng định trong bất luận hoàn cảnh nào họ vẫn ủng hộ ông.

Do vậy, sau khi lựa chọn được liên danh tranh cử, bộ đôi của đảng Dân chủ sẽ phải tiếp tục chiến dịch vận động nhiều nhất có thể để cử tri của đảng này đi bỏ phiếu; tranh thủ sự ủng hộ tối đa của lực lượng cử tri da màu, cử tri gốc La-tinh, trong bối cảnh phân biệt chủng tộc và chính sách nhập cư là hai vấn đề nổi cộm nhất dưới thời Chính quyền Trump. Bên cạnh đó, chiến dịch vận động của ông Biden cũng phải hướng tới lực lượng cử tri có quan điểm trung lập và thậm chí cả những cử tri Cộng hòa có quan điểm ôn hòa, vốn đang bất bình với ông Trump về nhiều vấn đề. Nếu bộ đôi của đảng Dân chủ giành được chiến thắng tại các bang chiến địa hàng đầu, họ sẽ nắm giữ “chìa khóa” để bước chân vào Nhà Trắng.

Trong bối cảnh sự ủng hộ của cử tri dành cho đương kim Tổng thống Donald Trump tiếp tục sụt giảm trước cuộc tổng tuyển cử, ông đã tìm kiếm những cách thức mới để khơi dậy nỗi sợ hãi và hoảng loạn của công chúng, điều đã đưa tỉ phú bất động sản tới chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Do vậy, tôi cho rằng chiến lược vận động tốt nhất đối với ông Biden và liên danh của mình cần thực hiện có thể là biến chính sách mị dân của ông Trump thành chủ đề chiến dịch tranh cử của mình.

Phạm Huân

VOV-Washington