Loạt thuyết âm mưu về tin trùm Wagner tử nạn

Khi được hỏi về tin ông trùm Wagner Yevgeny Prigozhin tử nạn, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói ông “không ngạc nhiên”. Hàng loạt thuyết âm mưu về vụ Prigozhin đang lan truyền, nhưng vì sao lại có các đồn đoán này?

Theo cơ quan chức năng Nga, ông chủ công ty lính đánh thuê Wagner đã có tên trên một chuyến bay gặp nạn mới đây, khi đi từ Matxcơva tới St. Petersburg ngày 23-8.

Prigozhin là nhân vật nhạy cảm khi từng nổi loạn chống lại các tướng lĩnh Nga cách đây hai tháng. Vụ “tuần hành vì công lý” của ông chủ Wagner bị báo chí Nga lên án.

Bất chấp Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chấp thuận giải pháp trung gian của Belarus, nhiều bình luận từ phương Tây vẫn cho rằng ông Prigozhin đã phạm sai lầm rất lớn.

Phát biểu của tổng thống Mỹ về lãnh đạo Wagner vì vậy đã phản ánh một trong những thuyết âm mưu phổ biến nhất mạng xã hội hiện nay sau vụ máy bay rơi hôm 23-8.

Ông trùm Wagner Prigozhin thực sự đã tử nạn, liệu đây là cái chết không thể tránh khỏi hay chỉ là màn “ve sầu thoát xác”? Cùng Tuổi Trẻ Online tìm hiểu cơ sở cho loạt thuyết âm mưu nêu trên.

Vì sao ‘không ngạc nhiên’?

Gần như ngay khi thông tin về chiếc máy bay chở ông trùm Wagner gặp nạn, mạng xã hội lập tức hướng ánh mắt về Điện Kremlin và Tổng thống Nga Putin.

Khi được hỏi về tin ông trùm Wagner Yevgeny Prigozhin tử nạn, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói: “Tôi không biết trên thực tế có chuyện gì xảy ra. Nhưng tôi không ngạc nhiên… Không có nhiều thứ xảy ra ở Nga mà không có ông Putin đứng sau, nhưng tôi không biết đủ thông tin để có câu trả lời”.

Đây không phải lần đầu tiên quan chức Mỹ ngầm cho rằng ông Prigozhin sẽ phải trả giá cho việc nổi loạn, “làm mất mặt” Tổng thống Putin.

Sau khi vụ rơi máy bay ngày 23-8 được đưa tin rộng rãi, mạng xã hội “đào” lại một phát biểu công khai gây ngạc nhiên trước đây của ông Biden.

Hồi giữa tháng 7, khi dự một cuộc họp báo ở Helsinki (Phần Lan), Tổng thống Mỹ Biden đề cập tới khả năng ông Prigozhin bị đầu độc. Ông Biden nói: “Nếu tôi là ông ấy (Prigozhin), tôi ắt phải cẩn thận với những gì mình đã ăn. Tôi sẽ phải để ý thực đơn”.

Vài ngày sau, tờ New York Times dẫn lời giám đốc Cục Tình báo trung ương (CIA) William Burns khẳng định ông sẽ “rất ngạc nhiên” nếu ông Prigozhin tránh được các đòn trả đũa sau vụ nổi loạn.

Nhìn chung giới quan sát từ Mỹ không tin rằng Prigozhin có thể thoát chết sau những gì ông trùm Wagner đã làm.

Prigozhin đã tạm ổn sau khi Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đứng ra làm trung gian, thỏa thuận đưa Prigozhin sang Belarus, dùng sự tự do đổi lấy việc chấm dứt binh biến.

Tuy nhiên, theo Trung tâm nghiên cứu Carnegie, Tổng thống Nga Putin không thể hài lòng với kịch bản này.

Theo đó, Điện Kremlin sẽ không chấp nhận việc ông Lukashenko “hòa giải”, vì hình ảnh này vô tình đặt Prigozhin ngang hàng Tổng thống Putin. Đối với ông Putin, ông Prigozhin không phải đối thủ, mà chỉ là một kẻ phản bội.

Một số ý kiến trên Twitter (nay là X) cũng liên hệ sự kiện máy bay rơi lần này với việc Mỹ yêu cầu công dân rời khỏi Belarus ngay lập tức cách đây hai ngày.

Trùm Wagner thực sự có mặt trên chiếc máy bay gặp nạn?

Nếu ai cũng nghĩ ông Prigozhin sẽ bị ám sát một ngày nào đó thì hẳn bản thân ông Prigozhin hiểu điều này nhất. Vì vậy sẽ có một chút mâu thuẫn trong đồn đoán này.

Bộ Khẩn cấp Nga xác nhận một chiếc máy bay chở 10 người đã rơi tại khu vực gần làng Kuzhenkino, thuộc vùng Tver.

Họ xác định ông Prigozhin có tên trong chuyến bay trên, một chiếc Embraer 135BJ Legacy 600. Một số tờ báo Nga nói số trên đuôi chiếc máy bay gặp nạn là RA-02795, tức chiếc máy bay của ông Prigozhin.

Tuy báo chí Nga đưa tin rầm rộ về chuyện này, vẫn chưa có thông báo chính thức về số phận của ông Prigozhin.

Trên mạng xã hội cũng như từ đánh giá thận trọng của một số chuyên gia, có một chút lấn cấn khi người dày dạn kinh nghiệm như ông Prigozhin lại lên máy bay trong lúc “hiểu rõ sự nguy hiểm” chực chờ.

Cựu ứng viên tổng thống Nga Ksenia Sobchak nói “bản thân Prigozhin có mặt trên máy bay hay không vẫn còn chưa rõ”. Trong khi đó Hãng thông tấn Readovka có liên kết với Prigozhin, nói “vẫn còn sớm” để xác định ông ấy đã chết hay chưa.

Một số nguồn thân cận với Prigozhin cũng nói dù chiếc máy bay trên là của ông, ông trùm Wagner vẫn thường bay trên một chiếc khác. Readovka cũng cho rằng ông Prigozhin thường “khiến mọi người bối rối” bằng việc thay đổi kế hoạch di chuyển vào giờ chót.

Có thông tin cho rằng một chiếc máy bay khác có liên hệ với ông Prigozhin cũng đã bay ở Matxcơva sau vụ rơi máy bay nêu trên. Thông tin này cũng ủng hộ cho các thuyết âm mưu nói ông Prigozhin có lẽ không thực sự gặp nạn trên chiếc máy bay rơi.

Chiếc máy bay thứ hai này có số trên đuôi là RA-02878, ban đầu cũng khởi hành từ Matxcơva nhưng đã quay lại mặt đất sau vụ việc. Vẫn chưa có thông tin nào được chính thức xác nhận.