Lãnh đạo cấp cao EU muốn nâng cấp quan hệ với Việt Nam lên Đối tác chiến lược toàn diện
Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Josep Borrell đã có chuyến thăm Hà Nội ngày 25/7 để viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Ông Borrell, với tư cách là Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về Chính sách Đối ngoại và An ninh, đã gửi lời chia buồn sâu sắc đến toàn thể nhân dân Việt Nam. Ông nhấn mạnh rằng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có những đóng góp to lớn trong việc củng cố vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế và thúc đẩy quan hệ đối tác mạnh mẽ với EU.
Phó Chủ tịch EC cho biết Việt Nam là quốc gia Đông Nam Á có nhiều thỏa thuận nhất với EU, bao gồm Hiệp định hợp tác và đối tác toàn diện Việt Nam – EU (PCA) và Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA). Từ khi EVFTA có hiệu lực vào năm 2020, thương mại giữa hai bên đã tăng trưởng 36%, và hiện tại Việt Nam là đối tác thương mại hàng đầu của EU tại Đông Nam Á. Ông Borrell cảm ơn Việt Nam vì đã tham gia phái bộ huấn luyện gìn giữ hòa bình của EU tại nhiều nơi trên thế giới, khẳng định Việt Nam là đối tác rất quan trọng trong triển khai chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của EU.
Theo ông Borrell bày tỏ mong muốn tăng cường quan hệ hợp tác song phương hơn nữa và hy vọng chuyến thăm lần này sẽ khởi động quá trình xúc tiến nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện. Đây là cấp cao nhất trong quan hệ giữa các quốc gia. Hiện nay, Việt Nam đã thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện với các quốc gia như Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Hàn Quốc, Mỹ, Nhật Bản, và Australia.
Theo Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh EU là nhà cung cấp viện trợ không hoàn lại (ODA) lớn nhất và là một trong những đối tác thương mại – đầu tư quan trọng hàng đầu của Việt Nam. EU là đối tác thương mại lớn thứ tư của Việt Nam. Ông Bùi Thanh Sơn đề nghị EU tiếp tục duy trì ODA cho Việt Nam thông qua các kênh hợp tác song phương, đa phương và các chương trình hợp tác với khu vực, cũng như phối hợp chặt chẽ triển khai hiệu quả EVFTA.
Bộ trưởng Thanh Sơn mong muốn EU sớm gỡ bỏ thẻ vàng đối với xuất khẩu hải sản của Việt Nam, dựa trên những nỗ lực và kết quả đạt được trong việc phòng chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU). Ông cũng đề nghị EU thúc đẩy các nước thành viên EU còn lại sớm phê chuẩn Hiệp định bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA) và hỗ trợ tài chính, công nghệ, đào tạo nhân lực để Việt Nam triển khai hiệu quả Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP). Việt Nam cũng mong muốn EU hỗ trợ thiết lập thị trường chứng chỉ carbon có kết nối với thị trường quốc tế và triển khai các dự án hydrogen xanh.
Trong cuộc hội đàm với Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn, Phó Chủ tịch EC Borrell đã nhắc lại rằng ông đến Hà Nội để dự Quốc tang Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, thể hiện sự coi trọng của EU đối với vị lãnh đạo Việt Nam này cũng như đất nước Việt Nam. Hai bên đang triển khai hiệu quả bốn thỏa thuận hợp tác và tám cơ chế đối thoại. Việt Nam là nước ASEAN đầu tiên có tất cả các trụ cột hợp tác về chính trị, kinh tế, quốc phòng – an ninh với EU. Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA) qua gần bốn năm thực thi đã đạt được những kết quả tích cực.
Theo Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề nghị EU duy trì hợp tác ODA qua các kênh hợp tác song phương, đa phương và các chương trình hợp tác của EU với khu vực. Ông nhấn mạnh các lĩnh vực quan trọng đối với Việt Nam bao gồm tăng cường năng lực quản trị công về kinh tế xanh, kinh tế số và kinh tế tuần hoàn, cũng như phát triển nghề cá bền vững. Bộ trưởng cũng đề cập đến việc đề nghị EU hỗ trợ tối đa về tài chính, công nghệ, và đào tạo nhân lực để Việt Nam có thể triển khai hiệu quả các dự án phát triển năng lượng sạch như JETP.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh Việt Nam hoan nghênh EU đóng vai trò tích cực tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Việt Nam sẵn sàng làm cầu nối thúc đẩy hợp tác giữa EU và khu vực, ủng hộ tăng cường quan hệ hợp tác chiến lược giữa EU và ASEAN. Việt Nam tích cực tham gia và sẽ tiếp tục xem xét tham gia các chương trình, dự án trong khuôn khổ sáng kiến Cửa ngõ Toàn cầu (Global Gateway) của EU nhằm thúc đẩy kết nối hạ tầng, thương mại, đầu tư, và chuyển đổi năng lượng.
Về vấn đề Biển Đông, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cho biết Việt Nam hoan nghênh và đánh giá cao vai trò đóng góp tích cực của EU nhằm duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác, và bảo đảm tự do hàng hải, hàng không và trật tự trên biển, dựa trên luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982. Ông đề nghị EU tiếp tục thể hiện lập trường ủng hộ quyền và lợi ích trên biển hợp pháp của các quốc gia, phù hợp với luật pháp quốc tế.
Theo Phó Chủ tịch EC Borrell cho biết ông mong muốn chuyến thăm lần này sẽ khởi động quá trình nâng cấp quan hệ Việt Nam – EU lên Đối tác Chiến lược Toàn diện. Ông khẳng định Việt Nam là một đối tác quan trọng trong chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của EU và bày tỏ hy vọng rằng hai bên sẽ nỗ lực hợp tác, trao đổi để xúc tiến nâng cấp quan hệ này trong thời gian tới.
Đáng chú ý, chuyến thăm của Phó Chủ tịch EC Josep Borrell tới Việt Nam và hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã thể hiện sự coi trọng và cam kết của cả hai bên trong việc phát triển mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Cả hai bên đều nhìn nhận quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và EU đang ngày càng phát triển mạnh mẽ và có nhiều tiềm năng để nâng cấp lên tầm cao mới, mang lại lợi ích cho cả hai bên và đóng góp vào hòa bình, ổn định, và phát triển bền vững trong khu vực và trên thế giới.
Bích Ngân
