Lần đầu tiên bác sĩ Việt Nam ghép ruột thành công
Ghép ruột là kỹ thuật khó nhất trong trong kỹ thuật ghép tạng. Thế giới hiện chỉ có 20 quốc gia thực hiện được kỹ thuật này.
Sáng 31/10, Trung tướng, GS.TS Đỗ Quyết, Giám đốc Học viện Quân Y, cho biết Bệnh viện Quân Y 103 thực hiện 2 ca ghép ruột vào ngày 27 và 28/10. Bệnh nhân L.V.T. (26 tuổi) được ghép ruột từ mẹ đẻ. Còn bệnh nhân N.V.D. (42 tuổi) được anh trai hiến ruột.
Ông N.V.D. vào viện với chẩn đoán suy ruột không hồi phục do hội chứng ruột ngắn type I, rò đại tràng. Người đàn ông có tiền sử phẫu thuật ổ bụng 5 lần với tình trạng viêm phúc mạc do thủng đại tràng, tắc ruột tại nhiều bệnh viện.
Bệnh nhân được phẫu thuật cắt khối lượng lớn ruột vào tháng 5/2007. Chiều dài ruột non còn lại của ông chỉ khoảng 80 cm.
Cơ hội sống duy nhất
Bệnh nhân L.V.T. được chuyển điều trị tại Bệnh viện Quân Y 103 cuối tháng 9 với chẩn đoán suy kiệt do hội chứng ruột cực ngắn type III. Trước đó, anh được phẫu thuật cấp cứu tại Bệnh viện huyện Than Uyên (Lai Châu) vì viêm phúc mạc. Sau khi cắt phần hoại tử, anh T. chỉ còn lại gần 20 cm ruột non.
Tại Bệnh viện Quân Y 103, 2 bệnh nhân được điều trị tích cực, nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch. Chỉ định ghép ruột là lựa chọn duy nhất để cứu sống 2 người vì bộ phận này được xác định mất chức năng hoàn toàn, không thể hồi phục. Hai ca ghép ruột diễn ra trong 12-14 giờ.
Hiện tại, 2 người cho ruột ổn định sức khỏe. Bệnh nhân ghép ruột được theo dõi, điều trị tích cực. Các chỉ số sinh tồn đều ổn định.
GS Đỗ Quyết cho biết ruột có chức năng hấp thu dinh dưỡng để nuôi cơ thể. Vì nhiều lý do như bệnh lý bẩm sinh, tai nạn, biến chứng, ruột không thể đảm đương vai trò này.
Lúc đó, người bệnh chỉ có thể sống nhờ nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch kèm theo biến chứng viêm, nhiễm trùng máu. 30-50% bệnh nhân ăn đường tĩnh mạch sẽ tổn thương gan do nhiễm trùng. Điều này gây khó khăn hơn cho người bệnh và các bác sĩ khi phải ghép đồng thời gan và ruột.
Ghép ruột đem lại cho bệnh nhân cơ hội sống. Tuy nhiên, bệnh nhân được thay thế lượng ruột tương đối lớn, khoảng trên một m. Điều đó đồng nghĩa khối lượng kháng nguyên đưa vào người nhận rất lớn. Đặc biệt, ruột có nhiều hệ bạch huyết. Đường tiêu hóa có đặc trưng là mở, thường xuyên ăn uống, tạo nên hệ thống kháng nguyên rất lớn.
Do đó, sau ghép, người bệnh phải dùng lượng lớn thuốc ức chế miễn dịch, chống thải ghép. Ngoài ra, người được ghép cũng đối mặt nguy cơ nhiễm trùng cao.
Về phía người hiến, chuyên gia cho biết ruột người thông thường dài 5-9 m, khi cho đi một phần, số còn lại vẫn đủ dùng. Sau một tháng, người cho sẽ quay lại sinh hoạt bình thường và không cần dùng thuốc.
Việt Nam làm chủ kỹ thuật ghép 6 tạng quan trọng
GS Đỗ Quyết cho biết tháng 12/2019, Học viện Quân Y được Bộ Khoa học và Công nghệ giao nhiệm vụ chủ trì thực hiện đề tài: “Nghiên cứu triển khai ghép ruột từ người cho sống”. Ông là chủ nhiệm đề tài.
Học viện Quân Y cũng tích cực chuẩn bị cơ sở vật chất, trang thiết bị, vật tư, thuốc, hoá chất…, và thường xuyên trao đổi kinh nghiệm ghép ruột trên người với các chuyên gia của Bệnh viện Đại học Tohoku (Nhật Bản).
Với 2 ca ghép ngày 27-28/10, Bệnh viện Quân Y 103 trở thành đơn vị đầu tiên tại Việt Nam ghép ruột thành công, tương tự 5 tạng trước đó (thận, tim, gan, tụy, phổi).
Theo giám đốc Học viện Quân Y, ghép tạng là một trong 12 thành tựu vĩ đại của thế kỷ XX khi thay thể các tạng mất chức năng, cứu sống bệnh nhân. Trong đó, 6 bộ phận gồm tim, gan, phổi, thận, tụy và ruột không có biện pháp hồi phục thay thế ngoài ghép tạng.
“Đến nay, chúng tôi có thể ghép thành công tạng thứ 6. Hiện thế giới chỉ có 61 trung tâm ghép ruột ở 19 nước với khoảng 1.000 ca được triển khai. Việt Nam trở thành quốc gia thứ 20 ghép ruột thành công. Đây là thành tựu trong ghép tạng cũng như đem lại tương lai tươi sáng cho bệnh nhân”, GS Quyết chia sẻ.
Giáo sư, tiến sĩ Phạm Gia Khánh, nguyên Giám đốc Học viện Quân Y, cho biết trên thế giới, ca ghép ruột đầu tiên được thực hiện vào năm 1988. Đây là tạng cuối cùng được ghép thành công cho đến nay.
“Ở Việt Nam, ruột cũng là tạng được ghép thành công cuối cùng sau 28 năm kể từ ca ghép thận đầu tiên. Chúng ta đã theo kịp kỹ thuật ghép tạng thế giới”, GS Khánh khẳng định.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho hay ca ghép ruột đầu tiên thành công đã đánh dấu bước ngoặt lớn trong ngành ghép tạng của Việt Nam.
