Không chỉ là chuyện bán thuốc giả
Được Nhà nước trao quyền, bố trí vào cương vị lãnh đạo doanh nghiệp trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe của nhân dân, các bị cáo lại sử dụng quyền được giao để làm việc gây thiệt hại trực tiếp đến sức khỏe, thậm chí tính mạng của người dân.
Vụ VN Pharma nhập và tổ chức tiêu thụ thuốc chữa ung thư giả đã được đưa ra xét xử lần thứ hai ở cấp sơ thẩm.
Vụ án này kéo dài 6 năm, bắt đầu từ việc phát hiện hành vi nhập khẩu một lô hàng thuốc với số lượng lớn, được kê khai là thuốc điều trị bệnh ung thư; nhưng rốt cuộc, theo kết luận giám định chính thức, đó lại là thuốc không rõ nguồn gốc, kém chất lượng và nhất là không thể dùng để trị bệnh.
Sau khi lần xét xử sơ thẩm trước bị phúc thẩm hủy án và hồ sơ vụ án được trả lại cho cơ quan điều tra, các tội danh mà theo đó các bị cáo chính bị truy tố đã được thay đổi.
Trước đây hành vi phạm tội được cho là buôn lậu và làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức. Nay hành vi được gọi lại là buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh; khung hình phạt dự kiến theo cáo trạng nặng hơn trước rất nhiều, có thể đến mức tử hình.
Nhưng đối với dư luận xã hội, vụ án không chỉ đơn giản là câu chuyện buôn bán thuốc chữa bệnh giả, mà còn có tầm vóc lớn hơn nhiều.
Các bị cáo vốn là quan chức cấp cao trong ngành y tế. Được Nhà nước trao quyền, được bố trí vào cương vị lãnh đạo doanh nghiệp trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe của nhân dân, các bị cáo lại sử dụng các quyền được giao để làm những việc gây thiệt hại trực tiếp đến sức khỏe, thậm chí tính mạng của người dân chỉ để thỏa mãn mục tiêu thu lợi bất chính.
Bởi vậy, khi đứng trước vành móng ngựa, bị cáo không chỉ đối mặt với công lý mà còn với đạo đức xã hội, với lương tâm.
Quá trình điều tra còn lộ ra các vị trí còn cao hơn trong bộ máy quản lý nhà nước về y tế được cho là phải chịu trách nhiệm về những sai phạm này. Điều đó cho thấy sự cần thiết phải rà soát lại toàn bộ hệ thống quản lý và cung ứng dịch vụ công về chăm sóc sức khỏe nhân dân, đặc biệt về phương diện đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp.
Không chỉ quy trình, quy phạm về tuyển chọn con người, bố trí nhân sự vào các vị trí, mà cả quy phạm, quy trình thực hiện hoạt động quản lý chuyên môn cũng phải được đánh giá lại và được chấn chỉnh một cách nghiêm túc và quyết liệt.
Nếu không chẳng ai bảo đảm sau này sức khỏe, thậm chí tính mạng của người bệnh, người dân nói chung, không bị đem bán rẻ bởi chính những người đảm nhận trách nhiệm xã hội, nghề nghiệp trong lĩnh vực sức khỏe công cộng.
Nguyên tổng giám đốc VN Pharma Nguyễn Minh Hùng cùng các bị cáo khác đến tòa sáng 24-9
Trong bối cảnh hàng loạt vụ bê bối của quan chức cấp cao ở các lĩnh vực quản lý khác nhau được đưa ra ánh sáng công lý, vụ VN Pharma có thể không phải thuộc nhóm đầu nếu xét theo các tiêu chí về quy mô thiệt hại vật chất trước mắt, về chức vụ công của người phạm tội.
Tuy nhiên, hành vi phạm tội do người được giao trách nhiệm bảo vệ sức khỏe nhân dân thực hiện một cách có tổ chức và tinh vi khiến cho vụ án trở nên đặc biệt nghiêm trọng.
Để sức khỏe, tính mạng của người bệnh bị đặt dưới thẩm quyền của những con người coi đồng tiền là trên hết thì sức khỏe của toàn xã hội cũng chung cảnh ngộ chịu rủi ro.
Vì vậy, không chỉ những người đã sử dụng thuốc giả do VN Pharma tổ chức tiêu thụ, không chỉ những người đang mắc bệnh ung thư, mà toàn xã hội chú ý theo dõi diễn tiến của vụ án VN Pharma với sự quan tâm đặc biệt.
NGUYỄN NGỌC ĐIỆN – Trường ĐH Kinh tế – luật, ĐHQG TP.HCM
