“Tôi có thể nói với các bạn rằng, sự lãnh đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thực sự ấn tượng”
Đó là lời nhận xét của Cố vấn An ninh quốc gia Hoa Kỳ Robert O’Brien tại cuộc gặp gỡ và trò chuyện với sinh viên Học viện Ngoại giao Việt Nam nhân chuyến thăm Việt Nam, nhân dịp kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Mỹ.
Theo đó, ông Robert O’Brien đã chia sẻ rằng, “Chúng tôi cũng trân trọng sự lãnh đạo xuất sắc của Việt Nam trên cương vị chủ tịch ASEAN năm nay. Các bạn đã làm rất xuất sắc. Tôi đã đại diện cho Hoa Kỳ tham dự hai cuộc họp thượng đỉnh ASEAN – Hoa Kỳ gần đây, và tôi có thể nói với các bạn rằng, sự lãnh đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thực sự ấn tượng”.
Không phải ngẫu nhiên mà Người đứng đầu Chính phủ nhận được lời khen ngợi hết lời về phong cách lãnh đạo gây ấn tượng mạnh tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37. Bởi năm 2020 là một năm đầy thử thách với khối lượng công việc khổng lồ trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Tuy nhiên, vượt qua rào cản không gian, thời gian lẫn hình thức tương tác, trên vai trò là Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam đã chứng minh rất tốt vai trò dẫn dắt và kết nối của mình. Đặc biệt, dưới sự dẫn dắt của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Hội nghị đã đạt được những thành quả đáng nể.
Sau 20 phiên họp cấp cao, đã có trên 80 vẫn kiện đã được thông qua, khối lượng lớn nhất từ trước đến nay. Bên cạnh đó, những biện pháp cấp thiết để bảo vệ gần 630 triệu người dân ASEAN trước dịch Covid-19 đã được nhanh chóng đưa ra dựa trên thực tiễn chống dịch của Việt Nam suốt thời gian qua. Quỹ ASEAN ứng phó Covid-19, Kho dự phòng vật tư y tế khẩn cấp khu vực, Khung chiến lược ứng phó các tình huống y tế khẩn cấp của ASEAN và Trung tâm y tế ASEAN ứng phó với các tình huống y tế công cộng khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi, là những khái niệm đầu tiên suốt hiện ở ASEAN.
Đặc biệt, những biện pháp để phục hồi nền kinh tế ASEAN, để thực hiện “mục tiêu kép” là vừa phòng, chống dịch bệnh, vừa phát triển sản xuất kinh doanh, giải quyết việc làm trong nội khối ASEAN đã được đề cập tới một cách toàn diện và thiết thực. Nhờ sự kết nối trên vai trò Chủ tịch ASEAN mà một sự kiện nổi bật được đàm phán suốt 8 năm ròng rã đã được khép lại. Đó là Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) giữa 10 nước ASEAN và 5 đối tác đã được ký kết. Đây là một sự kiện quan trọng không chỉ với ASEAN mà còn có tầm quan trọng với thương mại toàn cầu cũng như đưa ra các biện pháp khác để giảm sự đứt gẫy chuỗi cung ứng, duy trì dòng lưu chuyển thương mại, đầu tư nội khối ASEAN và các đối tác.
Bên cạnh đó, lần đầu tiên ASEAN đã tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh Phụ nữ ASEAN với sự góp mặt của đông đảo các nhà lãnh đạo nữ trong khu vực và trên thế giới nhằm đề cao vai trò, đóng góp của phụ nữ trong một thế giới hậu Covid-19. Việc tổ chức Hội nghị này đã nhận được sự ủng hộ rất lớn của các nước trong khu vực và trên thế giới, đặc biệt trong bối cảnh bình đẳng giới đang được kêu gọi một cách mạnh mẽ như hiện nay.
Và cũng thật là thiếu sót khi không điểm qua phần trả lời rất nhã nhặn nhưng không kém phần mạnh mẽ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khi phóng viên AFP đặt câu hỏi về quan điểm của ASEAN trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ. Theo đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: “Việt Nam tôn trọng quyết định của người dân Mỹ. Dù ai thắng cử, ông Joe Biden hay ông Donald Trump thì nước Mỹ vẫn là người bạn, có quan hệ tốt đẹp với Việt Nam trên tinh thần hiểu biết, tôn trọng lẫn nhau”. Một câu trả lời đầy chuẩn mực ngoại giao, tôn trọng quy tắc không can thiệp vào công việc nội bộ của nước khác.
Sự khéo léo nhất trong cách trả lời của người đứng đầu Chính phủ đó là, mặc dù phóng viên nói đến chung quan điểm của lãnh đạo ASEAN nhưng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ khẳng định quan điểm của riêng Việt Nam. Điều này, không những thể hiện sự tôn trọng đối với nguyên thủ các nước ASEAN trong Hội nghị cấp cao lần thứ 37 mà trên hết còn rất khôn khéo khi không đại diện cho bất cứ ai nói về quan điểm ngoại giao. Mặc dù, hiện tại Việt Nam đang là Chủ tịch của ASEAN năm 2020.
Tất nhiên, một vài ví dụ và sự kiện thì sẽ không thể vẽ nên toàn cảnh về vai trò và vị thế, cũng như không thể nào hình dung hết những khó khăn, thách thức trên vai trò dẫn dắt kết nội của Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam. Tuy nhiên, hy vọng những chia sẻ bên lề sẽ phần nào cung cấp cho các bạn hiểu được sự nỗ lực rất lớn của Việt Nam trong Hội nghị lần này. Và đồng thời, từ đó thêm trân trọng những nỗ lực của lãnh đạo ta trong quá trình khẳng định vị thế trên trường quốc tế.
Thảo Anh
