“Hành tinh thảm họa”
Đó chính là tiêu đề bài viết được đăng tải trên Guardian, trong đó trích dẫn một loạt các báo cáo lớn đưa ra thông tin về mức độ khủng hoảng khí hậu đang diễn ra trên hành tinh của chúng ta.
Một trong những nhà khoa học khí hậu hàng đầu thế giới, ông Johan Rockström cho biết cuộc khủng hoảng khí hậu đã đạt đến một “thời điểm thực sự ảm đạm”, sau khi một loạt các báo cáo lớn đưa ra thông tin về mức độ đến gần của hành tinh với thảm họa.
Giáo sư Johan Rockström cho biết cần phải có hành động mang tính tập thể hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ sau chiến tranh thế giới thứ hai để tránh các điểm hạn chế về khí hậu, nhưng căng thẳng địa chính trị đang ở mức cao.
Ông nói thế giới đang đến “rất, rất gần với những thay đổi không thể đảo ngược … thời gian thực sự đang cạn kiệt rất, rất nhanh”.
Các báo cáo cho thấy mức phát thải phải giảm khoảng một nửa vào năm 2030 để đạt được mục tiêu quốc tế là 1,5 độ C đã được thống nhất nhưng vẫn đang tăng lên, các báo cáo cho thấy – vào thời điểm mà các gã khổng lồ dầu mỏ đang kiếm được số tiền khủng khiếp.
Trước đó, hai tập đoàn dầu khí xuyên quốc gia lớn, Shell và TotalEnergies đều tăng gấp đôi lợi nhuận hàng quý của họ lên khoảng 10 tỷ đô la. Các gã khổng lồ dầu khí đã hưởng lợi nhuận cao ngất ngưởng khi nhu cầu vì Covid và sau khi cuộc xung đột Nga – Ukraine. Lĩnh vực này dự kiến sẽ tích lũy được 4 tỷ đô la vào năm 2022, tăng cường kêu gọi các khoản thuế gió lớn để giải quyết cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt và tài trợ cho quá trình chuyển đổi năng lượng sạch.
Đều này đã khiến cả ba cơ quan chủ chốt của Liên hợp quốc đã đưa ra các báo cáo đáng sợ trong hai ngày qua. Báo cáo của cơ quan môi trường Liên Hợp Quốc cho thấy “không có con đường đáng tin cậy nào để đạt được 1,5C” và tiến bộ “chậm đáng kinh ngạc” trong việc cắt giảm lượng khí thải carbon có nghĩa là cách duy nhất để hạn chế những tác động tồi tệ nhất của cuộc khủng hoảng khí hậu là “sự chuyển đổi nhanh chóng của xã hội” .
Theo cơ quan khí hậu của Liên Hợp Quốc, các cam kết hành động hiện tại vào năm 2030, ngay cả khi được giao đầy đủ, sẽ đồng nghĩa với việc gia tăng nhiệt độ toàn cầu khoảng 2,5 độ C, mức có thể khiến thế giới phải chịu thảm họa suy thoái khí hậu. Chỉ một số ít các quốc gia đã tăng cường kế hoạch của họ trong năm ngoái, mặc dù họ đã hứa sẽ làm như vậy tại hội nghị thượng đỉnh về khí hậu của Liên hợp quốc Cop26 ở Glasgow vào tháng 11 năm ngoái.
Cơ quan khí tượng của Liên Hợp Quốc báo cáo rằng tất cả các loại khí đốt nóng chính đều đạt mức cao kỷ lục vào năm 2021, với sự gia tăng đáng báo động về khí mê-tan, một loại khí gây hiệu ứng nhà kính mạnh.
Tuy nhiên, riêng một báo cáo của Cơ quan Năng lượng Thế giới, IEA đưa ra một “tia sáng” tiến bộ, rằng CO2 từ nhiên liệu hóa thạch có thể đạt đỉnh vào năm 2025 khi giá năng lượng cao thúc đẩy các quốc gia hướng tới năng lượng sạch, mặc dù nó cảnh báo rằng sẽ không đủ để tránh những tác động nghiêm trọng đến khí hậu.
Nghiên cứu của Rockström, Giám đốc Viện Nghiên cứu Tác động Khí hậu Potsdam ở Đức, và các đồng nghiệp, được công bố vào tháng 9, đã phát hiện ra 5 thời điểm khí hậu nguy hiểm có thể đã vượt qua do sự nóng lên toàn cầu do con người gây ra cho đến nay, bao gồm cả sự sụp đổ của chỏm băng ở Greenland, với 5 điểm khác có thể xảy ra với nhiệt độ 1,5C.
Ông Rockström cũng cho biết hạn hán, lũ lụt, bão và cháy rừng đang tàn phá cuộc sống và sinh kế trên toàn cầu và ngày càng trở nên tồi tệ hơn.
“Hơn nữa, thế giới đang ở trong một trạng thái không ổn định về địa chính trị. “Chúng ta cần hành động vì khí hậu trên tất cả các mặt và chúng ta cần nó ngay bây giờ”, ông Rockström nói.
Ông cho biết các quốc gia G20, chịu trách nhiệm về 80% lượng khí thải, phải dẫn đầu trong cuộc đấu tranh chống biến đổi khí hậu.
Nhận xét của ông được đưa ra sau khi Tổng thư ký Liên hợp quốc, António Guterres, cho biết hôm thứ Tư rằng hành động khí hậu đã “giảm sút một cách đáng thương”. “Chúng ta đang hướng tới một thảm họa toàn cầu và mức độ phá hủy nền kinh tế của hệ thống sưởi toàn cầu.”
Các báo cáo khác được công bố trong hai ngày qua cho biết sức khỏe của người dân thế giới đang bị ảnh hưởng bởi tình trạng nghiện nhiên liệu hóa thạch trên toàn cầu, với số ca tử vong do nắng nóng, nạn đói và bệnh truyền nhiễm ngày càng gia tăng khi cuộc khủng hoảng khí hậu leo thang càng làm cho những dự đoán về một thế giới “không thể đảo ngược” rõ ràng hơn bao giờ hết.
Tuệ Ngô (Theo Guardian)
