Giao KPI cho Chủ tịch và Bí thư xã: Không xong thì cả hai ‘cùng lên đường’
Tại Gia Lai, một quyết định đáng chú ý vừa được đưa ra: cả Bí thư và Chủ tịch UBND cấp xã sẽ được giao KPI cụ thể – nếu không hoàn thành, “cùng lên đường”. Đây không chỉ là một tuyên bố rắn rỏi về kỷ luật hành chính, mà còn là bước chuyển mạnh mẽ trong cách thức vận hành chính quyền địa phương – từ mô hình quản lý mang tính chất hình thức sang mô hình hành động dựa trên kết quả thực chất.
Tuyên bố này được Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai – ông Phạm Anh Tuấn – đưa ra trong chuyến kiểm tra tại xã Ia Dom, huyện Ia H’Drai, giáp biên giới Campuchia ngày 9/7. Tại đây, ông nêu rõ: “Không có chuyện người đứng đầu xã thoái thác trách nhiệm hoặc né tránh KPI. Nếu cán bộ chủ chốt không hoàn thành, cả Chủ tịch và Bí thư xã sẽ cùng nghỉ việc”. Quan điểm này thể hiện tinh thần cứng rắn nhưng minh bạch: bộ máy phải vận hành hiệu quả, chứ không phải chỉ để đủ chỗ ngồi.
KPI – hay chỉ số đánh giá hiệu quả công việc – vốn không phải là điều xa lạ trong doanh nghiệp tư nhân. Nhưng đưa KPI vào hệ thống công quyền, đặc biệt ở cấp xã, là một bước đi mang tính đột phá. Bởi đây là cấp gần dân nhất, nơi mà mọi chính sách từ Trung ương chỉ có thể đi vào thực tế nếu cán bộ ở đây làm việc có tâm, có trách nhiệm. Việc gắn KPI đến tận người đứng đầu cơ sở không chỉ giúp đo lường năng lực cụ thể, mà còn nâng cao kỷ cương, chấm dứt tình trạng “đứng nhìn, chờ chỉ đạo”.
Không chỉ Gia Lai, trước đó Bình Định cũng là địa phương đi đầu trong việc triển khai cơ chế chấm điểm công việc bằng KPI cho Chủ tịch và Bí thư xã. Chủ tịch tỉnh Bình Định từng khẳng định: “Không hoàn thành KPI sẽ bị điều chuyển hoặc cho nghỉ”. Bộ Nội vụ và nhiều đại biểu Quốc hội cũng thống nhất: KPI là căn cứ để đánh giá, bổ nhiệm hoặc miễn nhiệm cán bộ – minh bạch, không cảm tính.
Tuy nhiên, điều quan trọng không chỉ nằm ở việc có KPI, mà là cách thực hiện và theo dõi. Tại Ia Dom, chỉ trong vòng 10 ngày kể từ khi chính quyền hai cấp đi vào hoạt động, xã này đã tiếp nhận và giải quyết gần 120 hồ sơ hành chính – con số thể hiện sự chủ động. Song song với đó là các yêu cầu về chuyển đổi số, đào tạo cán bộ, tiếp nhận công nghệ. Một hệ thống chính quyền mới không thể chỉ “sửa tên bảng hiệu”, mà cần thay đổi cả cách làm.
Chính vì thế, việc gắn KPI với trách nhiệm người đứng đầu thể hiện bước chuyển tư duy từ “quản lý hành chính” sang “phục vụ nhân dân”. Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, nếu không có cơ chế buộc trách nhiệm cụ thể, chính quyền dễ bị tê liệt hoặc hoạt động hình thức. Giao KPI chính là cách “thức tỉnh” toàn bộ hệ thống cán bộ cơ sở rằng: làm không hiệu quả là bị thay, không còn chuyện an toàn, yên vị.
Thực tế cho thấy, người dân không đòi hỏi nhiều ở chính quyền – chỉ cần giải quyết thủ tục đúng hẹn, không bị đùn đẩy, và biết lắng nghe. Nhưng để làm được điều đó, từng cán bộ xã, từng lãnh đạo địa phương phải làm đúng trách nhiệm. Khi cả Chủ tịch và Bí thư đều bị buộc vào KPI, áp lực sẽ chuyển hóa thành hành động, thay vì đổ lỗi cho nhau hoặc cấp trên.
Trong bối cảnh cả nước đang chuyển sang mô hình chính quyền hai cấp sau khi sáp nhập tỉnh, việc đưa KPI trở thành một công cụ điều hành – đặc biệt ở cấp xã – là dấu hiệu cho thấy quyết tâm làm mới bộ máy từ gốc rễ. Một chính quyền phục vụ không thể để tồn tại “vùng trũng trách nhiệm”, và không thể dung túng cho tư duy “làm cho có”.
Bài học từ Gia Lai, Bình Định có thể là gợi ý cho cả nước. Khi chính quyền cấp xã mạnh lên, gần dân hơn, thì niềm tin sẽ trở lại – và người dân không còn phải “lên huyện mới giải quyết được việc”. Giao KPI là để không còn chuyện “ai cũng là người đứng đầu, nhưng không ai chịu trách nhiệm đến cùng”.
Ngọc Lâm
