Đề xuất mới giúp người thu nhập trung bình thoát gánh nặng thuế

Bộ Tài chính đang đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong thuế thu nhập cá nhân (TNCN), nâng từ 11 triệu đồng lên 15,5 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế, và từ 4,4 triệu lên 6,2 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc. Mặc dù còn nhiều ý kiến đóng góp về tính kịp thời và mức điều chỉnh, song đây được đánh giá là bước đi tích cực và cần thiết, thể hiện nỗ lực cải cách chính sách thuế theo hướng công bằng, nhân văn và phù hợp với thực tiễn đời sống hiện nay.

Theo phân tích của Bộ Tài chính, với mức giảm trừ mới, phần lớn người nộp thuế ở bậc 1 sẽ không còn phải đóng thuế. Những cá nhân đang thuộc diện nộp thuế ở bậc 2 có thể chuyển xuống bậc 1, hoặc được miễn thuế hoàn toàn. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều người có thu nhập trung bình – đặc biệt là lao động phổ thông, công chức, nhân viên văn phòng tại các đô thị lớn – sẽ giảm đáng kể nghĩa vụ thuế.

PGS.TS Phạm Mạnh Hùng, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học Ngân hàng (Học viện Ngân hàng), đánh giá cao đề xuất này:

“Việc nới rộng ngưỡng chịu thuế sẽ mang lại tác động tích cực đến đời sống người lao động, đặc biệt là các gia đình trẻ ở thành thị – nhóm chịu nhiều áp lực về chi phí sinh hoạt như nhà ở, giáo dục, y tế.”

Chuyên gia tài chính cho rằng, chính sách thuế chỉ hợp lý khi người dân sau khi thực hiện nghĩa vụ tài chính vẫn đảm bảo được nhu cầu sống tối thiểu và có khả năng tích lũy. Việc nâng mức giảm trừ gia cảnh thể hiện tư duy nhân văn trong điều hành thuế, không biến thuế TNCN thành gánh nặng với người lao động mà là sự chia sẻ trách nhiệm công bằng giữa Nhà nước và công dân.

Một trong những điểm khiến nhiều chuyên gia băn khoăn là thời điểm áp dụng dự kiến vào kỳ tính thuế năm 2026, tức đến tận năm 2027 người dân mới được hưởng lợi ích thực tế. Điều này bị đánh giá là chậm trễ và thiếu tính cập nhật, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát và chi phí sinh hoạt đang có xu hướng tăng mạnh.

Ông Nguyễn Ngọc Tịnh – Phó Chủ tịch Hội Tư vấn và đại lý thuế TP.HCM – nhận định: “Chi phí sống tăng từng ngày, trong khi người dân phải chờ tới gần 2 năm nữa để được áp dụng chính sách mới thì quá bất cập. Về mặt kỹ thuật, việc áp dụng ngay trong kỳ tính thuế năm 2025 hoàn toàn khả thi, nếu Quốc hội thông qua vào cuối năm nay.”

TS Nguyễn Ngọc Tú (Trường ĐH Kinh doanh & Công nghệ Hà Nội) cũng đồng quan điểm và cho rằng: “Nếu cứ trì hoãn thêm một năm, mức giảm trừ mới lại tiếp tục lạc hậu so với thực tế.”

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh không nên phụ thuộc hoàn toàn vào chỉ số CPI tích lũy 20% như hiện nay. Một cơ chế linh hoạt hơn, như rà soát định kỳ 2–3 năm/lần, sẽ giúp chính sách phản ánh sát thực tế, bắt kịp với biến động kinh tế – xã hội, tránh tình trạng “điều chỉnh xong đã lỗi thời”.

Dù vẫn còn nhiều ý kiến về mức tăng cụ thể và thời điểm áp dụng, song không thể phủ nhận rằng đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh là một tín hiệu tích cực từ cơ quan quản lý, thể hiện sự lắng nghe và đồng hành cùng người lao động trong bối cảnh kinh tế còn nhiều thách thức.

Chính sách thuế, nếu được thiết kế hợp lý, không chỉ góp phần tăng nguồn thu ngân sách mà còn là đòn bẩy quan trọng giúp ổn định xã hội, nâng cao chất lượng sống và khuyến khích phát triển kinh tế cá nhân, hộ gia đình

Thảo Nguyên