Đề xuất cho phép người lao động đóng tiền nợ bảo hiểm thất nghiệp để hưởng chế độ

Trong bối cảnh kinh tế và lao động đầy biến động hiện nay, việc bảo đảm quyền lợi của người lao động khi họ bị thất nghiệp đang trở thành vấn đề được xã hội quan tâm sâu sắc. Để giải quyết những thách thức liên quan đến bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) đã đề xuất sửa đổi Luật Việc làm, với những nội dung quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động trong trường hợp người sử dụng lao động không còn khả năng đóng BHTN.

Theo dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi), Bộ LĐ-TB&XH đã đưa ra một chương mới quy định rõ ràng về các trường hợp chậm đóng, trốn đóng BHTN và các biện pháp xử lý vi phạm. Cụ thể, các hành vi chậm đóng, trốn đóng BHTN sẽ được xử lý theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH). Điều này đồng nghĩa với việc người sử dụng lao động phải đóng đủ số tiền BHTN mà họ đã chậm hoặc trốn đóng, đồng thời phải nộp thêm khoản tiền phạt 0,03%/ngày tính trên số tiền BHTN chưa đóng vào Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp. Biện pháp này nhằm đảm bảo rằng người sử dụng lao động không thể tránh né trách nhiệm tài chính của mình đối với người lao động.

Ngoài ra, các biện pháp xử lý hành chính cũng được áp dụng, bao gồm tạm hoãn xuất cảnh đối với những người vi phạm theo quy định pháp luật về xuất nhập cảnh, không xem xét trao tặng các danh hiệu thi đua, khen thưởng cho các doanh nghiệp hoặc cá nhân vi phạm. Những biện pháp này nhằm tạo áp lực để các doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định về BHTN.

Một điểm nổi bật trong dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) là việc bổ sung cơ chế đặc thù nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động trong trường hợp người sử dụng lao động không còn khả năng đóng BHTN. Theo đề xuất này, cơ quan BHXH sẽ xác nhận tạm thời thời gian đã đóng BHTN khi có yêu cầu của người lao động, làm cơ sở để họ có thể nhận trợ cấp thất nghiệp ngay cả khi doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính.

Những trường hợp doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh, không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký, bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, đang trong quá trình giải thể hoặc phá sản, hoặc không có người đại diện hợp pháp… đều được xem xét áp dụng cơ chế này. Khi người sử dụng lao động khôi phục hoạt động kinh doanh hoặc khi có quyết định tuyên bố phá sản, giải thể, nếu có thể thu hồi số tiền chậm đóng, trốn đóng BHTN, cơ quan BHXH sẽ xác nhận bổ sung thời gian đóng BHTN. Điều này sẽ đảm bảo rằng người lao động vẫn có thể nhận được trợ cấp thất nghiệp, bảo vệ quyền lợi của họ một cách tối đa.

Bên cạnh việc bảo vệ quyền lợi người lao động, dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) cũng đề xuất bổ sung thêm một số trường hợp không được nhận trợ cấp thất nghiệp, nhằm hạn chế các hành vi gian lận, trục lợi. Theo Luật Việc làm hiện hành, hai trường hợp không được hưởng trợ cấp thất nghiệp là người đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật và người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức hằng tháng.

Tuy nhiên, dự thảo mới đề xuất thêm các trường hợp khác không được nhận trợ cấp, bao gồm: người bị sa thải hoặc bị kỷ luật buộc thôi việc, người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng chưa nhận lương hưu khi chấm dứt hợp đồng lao động. Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, việc bổ sung các trường hợp này là cần thiết để ngăn chặn việc lợi dụng hệ thống trợ cấp thất nghiệp, từ đó duy trì tính minh bạch và công bằng trong việc thực thi chính sách này.

Mặc dù những thay đổi này có ý nghĩa trong việc ngăn chặn gian lận, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã đề nghị giữ nguyên quy định về điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp theo Luật Việc làm hiện hành. Ông Ngọ Duy Hiểu, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, cho rằng việc người lao động nghỉ việc đúng pháp luật được hưởng trợ cấp thất nghiệp là hợp lý và cần thiết để đảm bảo quyền lợi của người lao động.

Theo ông Hiểu, người lao động bị sa thải thường gặp khó khăn khi tìm kiếm việc làm mới do bị đánh giá không tốt từ các nhà tuyển dụng tiềm năng. Việc không cho họ hưởng trợ cấp thất nghiệp có thể khiến họ rơi vào tình trạng khốn khó hơn nữa, đặc biệt là khi phải đối mặt với tình trạng thu nhập thấp và không đủ để trang trải cuộc sống. Ông cũng lưu ý rằng, một số doanh nghiệp có thể lợi dụng các quy định mới này để sa thải người lao động mà không có lý do chính đáng, gây thiệt thòi lớn cho họ.

Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) của Bộ LĐ-TB&XH mang lại nhiều thay đổi quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động trong bối cảnh kinh tế đầy biến động hiện nay. Tuy nhiên, những đề xuất này cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo rằng chúng không gây thiệt thòi cho người lao động, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương trong quá trình chuyển đổi việc làm. Việc điều chỉnh luật pháp cần được thực hiện một cách thận trọng, vừa đảm bảo quyền lợi của người lao động, vừa duy trì sự công bằng và minh bạch trong hệ thống bảo hiểm thất nghiệp.

Bích Ngân