Mỹ – Trung “chiến” nhau nảy lửa đến phút cuối cuộc họp Đại hội đồng WHO
Đại diện của Mỹ và Trung Quốc công kích lẫn nhau đến những phút cuối của cuộc họp Đại hội đồng Y tế Thế giới, trong bối cảnh quan hệ leo thang căng thẳng vì đại dịch Covid-19.
Theo hãng tin Nikkei của Nhật Bản, khi đại diện 194 quốc gia thành viên của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhóm họp trực tuyến vào hôm qua 19/5, đại diện của Mỹ và Trung Quốc đã công kích gay gắt lẫn nhau về vấn đề Đài Loan.
Phát biểu bế mạc cuộc họp Đại hội đồng Y tế thế giới, nhà ngoại giao Mỹ Howard Solomon nói: “Chúng tôi cùng nhiều quốc gia khác trong cộng đồng quốc tế đã kêu gọi WHO mời Đài Loan (tham gia Đại hội đồng)”.
Ngay lập tức, Đại sứ Trung Quốc tại văn phòng Liên Hợp Quốc ở Geneva, ông Chen Xu, đã công kích phát biểu này của ông Solomon, gọi đó là phát ngôn “không thể chấp nhận được”. “Cuộc họp trực tuyến này đã thống nhất quyết định không xem xét vấn đề Đài Loan để đảm bảo cuộc họp diễn ra suôn sẻ. Tuy nhiên, bây giờ đại diện của Mỹ vẫn thổi phồng vấn đề chính trị”, ông Chen nói.
Đài Loan không được mời dự Đại hội đồng Y tế Thế giới (WHA) sau khi vấp phải sự phản đối gay gắt từ Trung Quốc. Các thành viên WHO hôm 18/5 đã nhất trí hoãn thảo luận việc cấp cơ chế quan sát viên cho Đài Loan tại Đại hội đồng Y tế Thế giới bất chấp sức ép từ Mỹ thời gian gần đây. Quyết định hoãn này được cho là nhằm gác tranh cãi sang một bên, tránh bị xao nhãng khỏi cuộc chiến ứng phó đại dịch Covid-19.
Đài Loan đã tham dự WHA với tư cách quan sát viên từ 2009 đến 2016, nhưng Trung Quốc tìm cách ngăn Đài Loan tham gia sau khi nhà lãnh đạo Thái Anh Văn đắc cử năm 2016.
Những tranh cãi giữa đại diện của Mỹ và Trung Quốc tại WHA phần nào phản ánh mối quan hệ căng thẳng gần đây khi hai bên liên tục “lời qua tiếng lại”. Tổng thống Mỹ Donald Trump tuần trước cảnh báo có thể cắt hoàn toàn quan hệ với Trung Quốc.
Giới chức Mỹ cáo buộc Trung Quốc giấu dịch khiến dịch lan ra toàn cầu, đồng thời chỉ trích WHO “thiên vị” Bắc Kinh, chậm trễ ứng phó đại dịch. Đáp lại, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cáo buộc Mỹ đang cố gắng đổ lỗi cho Bắc Kinh về chiến lược chống dịch Covid-19 không thành công của Washington. Ông Triệu Lập Kiên cũng cho biết, Trung Quốc ủng hộ một cuộc điều tra độc lập về cách ứng phó đại dịch toàn cầu nhưng vào một thời điểm thích hợp.
Đây không phải là lần “đấu khẩu” đầu tiên giữa Mỹ và Trung Quốc xoay quanh kỳ họp này.
Tối 18/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump đăng lên mạng xã hội Twitter bản sao bức thư mà ông gửi cho Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus. Trong thư, ông đe dọa sẽ rút khỏi WHO và cắt vĩnh viễn tài trợ của Mỹ nếu tổ chức này không cam kết “cải cách thực chất và đáng kể” trong vòng 30 ngày tới.
“Rõ ràng những sai lầm lặp đi lặp lại của ông và WHO trong việc đối phó với đại dịch đã khiến thế giới trả giá đắt. Cách duy nhất cho WHO là chứng minh được tổ chức không phụ thuộc vào Trung Quốc”, ông Trump viết trên Twitter.
Tổng thống Mỹ đưa ra danh sách dài các vấn đề cả cũ lẫn mới gây lo ngại, liên quan đến việc xử lý khủng hoảng của WHO. Trong số đó, ông cáo buộc tổ chức này phớt lờ báo cáo về tình trạng virus lây lan ở Vũ Hán vào đầu tháng 12/2019 và không chia sẻ thông tin quan trọng từ Đài Loan với các nước trên thế giới.
Trung Quốc tỏ ra phẫn nộ, cho rằng ông Trump đang cố gắng đổ lỗi cho nước khác về chiến lược sai lầm của Mỹ trước đại dịch.
Trả lời thư của ông Trump, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên hôm 19/5 nói “lá thư của tổng thống Mỹ đầy những lời bóng gió và ẩn dụ mơ hồ”.
“Đây là nỗ lực nhằm đánh lừa công chúng, nói xấu Trung Quốc về nỗ lực ngăn chặn virus corona chủng mới và đổ lỗi cho người khác. Điều này là vô ích”, ông Triệu nói với các phóng viên tại cuộc họp báo hàng ngày ở Bắc Kinh.
Hoài Nam (t.h)
