Cựu tổng thống lãnh đạo Philippines thắng Trung Quốc vụ kiện Biển Đông qua đời
Truyền thông quốc tế và Philippines sáng 24-6 đồng loạt đưa tin ông Benigno Aquino III, cựu tổng thống Philippines giai đoạn 2010-2016, qua đời ở tuổi 61. Nhiều chính khách tuyên bố gạt bỏ khác biệt chính trị để tưởng nhớ ông.
Tờ Rappler của Philippines và các hãng tin quốc tế như Reuters, Bloomberg, báo Straits Times, báo South China Morning Post (SCMP), đã đưa tin ông Aquino III qua đời.
Hiện gia đình ông vẫn chưa lên tiếng xác nhận nhưng theo các nguồn tin thân cận với nhà Aquino, cựu tổng thống ra đi trong bệnh viện vì “biến chứng của căn bệnh phổi mãn tính”. Người thân của ông Aquino III, trong đó có nữ diễn viên Kris Aquino, đã vội vã đến bệnh viện sáng 24-6.
Theo truyền thông Philippines, ông đã mắc một số bệnh từ năm 2019 và gần đây đã trải qua một ca phẫu thuật tim.
Ông Aquino III còn được gọi là Noynoy. Ông vốn là con trai của biểu tượng dân chủ và cựu Tổng thống Philippines Corazon Aquino.
Reuters và Straits Times nhận xét nhiệm kỳ của ông Aquino “con” chứng kiến “sự thịnh vượng của Philippines” và những ủng hộ to lớn của người dân.
Giai đoạn ông Aquino III cầm quyền cũng chứng kiến sự căng thẳng trong quan hệ Philippines – Trung Quốc vì vấn đề Biển Đông.
Năm 2012 xảy ra sự kiện Philippines và Trung Quốc đối đầu tại bãi cạn Scarborough. Bắc Kinh sau đó đã nhân thời tiết xấu kiểm soát trên thực tế Scarborough kể từ đó đến nay. Trong cùng năm 2012, Trung Quốc tiến hành các lệnh hạn chế nhập khẩu chuối Philippines để gây sức ép.
Năm 2013, Philippines đệ đơn kiện Trung Quốc ra Tòa trọng tài thành lập theo Phụ lục VII Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS).
Ngày 12-7-2016, chỉ 12 ngày sau khi ông Aquino III rời nhiệm sở, tòa ra phán quyết bác bỏ “quyền lịch sử” mà Trung Quốc đã sử dụng để biện minh cho yêu sách “đường 9 đoạn”.
Theo hiến pháp Philippines, ông Aquino III không thể tái tranh cử tổng thống. Ông Rodrigo Duterte, người khi đó đang là thị trưởng Davao, đã đắc cử và trở thành người kế nhiệm ông Aquino III vào năm 2016.
Quan hệ Philippines – Trung Quốc đã ngay lập tức đổi chiều dưới thời ông Duterte và trở nên nồng ấm vượt bậc so với người tiền nhiệm Aquino. Đương kim tổng thống cũng bị chỉ trích xem nhẹ vấn đề chủ quyền lãnh thổ khi từ chối theo đuổi phán quyết Biển Đông năm 2016.
Nhiều chính khách, bạn bè của nhà Aquino đã thể hiện sự đau buồn trước sự ra đi bất ngờ của cựu tổng thống.
Thẩm phán Tòa án Tối cao Philippines Marvic Leonen mô tả ông Aquino III là một người “tốt bụng” và “có niềm đam mê phục vụ nhân dân, năng nổ trong nhiệm vụ của mình và tò mò về những kiến thức mới, thế giới nói chung”.
“Bất kể các vị đang theo phe phái chính trị nào, khi một cựu tổng thống qua đời, cả nước dành sự thương tiếc”, Chủ tịch Thượng viện Philippines Vicente Sotto nêu quan điểm.
BẢO DUY
