Cuối cùng, dự án Metro số 1 cũng gần về đích!
Nếu biết rằng dự án metro số 1 có tổng mức đầu tư hơn 43.700 tỉ đồng, chiều dài 19,7km, bắt đầu từ nhà ga Bến Thành (Quận 1) đến depot Long Bình (TP. Thủ Đức) đã trải qua khoảng thời gian gần 17 năm thi công thì mới hiểu được sự vui mừng của những người trực tiếp xây dựng, vận hành dự án, và người dân TP.HCM.
Điểm qua một chút về những khó khăn của dự án Metro số 1, ta sẽ không quên, năm 2014, trong văn bản báo cáo Bộ GTVT về tình hình thực hiện dự án tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên), UBND TP.HCM đã khiến dư luận “sốc” khi nêu rõ kinh phí xây dựng dự án đã tăng từ 1,09 tỷ USD (hơn 17.380 tỷ đồng) lên 2,49 tỷ USD (hơn 47.000 tỷ đồng)
Lý do của sự đội vốn hơn gấp đôi đó bắt nguồn từ việc điều chỉnh tăng khối lượng xây dựng nhằm đem lại hiệu quả đầu tư và khai thác hiệu quả hơn, cùng với các yếu tố khác như biến động khách quan của nguyên nhiên liệu, tiền lương tăng, cập nhật tỷ giá đồng Yen và các chi phí dự phòng rủi ro, trượt giá…
Khởi công vào tháng 03/2007, dự án metro số 1 trong suốt một thời gian dài luôn là dự án làm “đau đầu” các bộ ngành, cũng như lãnh đạo TP.HCM do phải nhiều lần điều chỉnh dự án. Kết quả sau cùng, dự án có chiều dài toàn tuyến là 19,7km, với 17,1km trên cao và chạy ngầm phần còn lại.
Sau điều chỉnh, thời điểm thi công thực tế của tuyến metro số 1 là vào ngày 28/08/2012 và dự kiến sẽ đưa vào khai thác vận hành vào năm 2018. Thế nhưng, dự án lại tiếp tục “lỗi hẹn”…
Nhiều lần, TP.HCM phải tạm ứng ngân sách thanh toán cho nhà thầu, nhân viên… do khó khăn về vốn. Đỉnh điểm là cuối năm 2018, đích thân Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam phải gửi văn bản đến lãnh đạo TP.HCM cảnh báo nguy cơ dừng thi công dự án.
Gần một năm sau, Quốc hội mới phê duyệt dự án và giảm tổng vốn xuống hơn 3.000 tỷ đồng, còn khoảng 43.700 tỷ đồng. Từ đó đến nay, dự án thêm 1 lần xin điều chỉnh thời gian hoàn thành, đến cuối năm 2023.
Cuối cùng, thì thông tin metro số 1 sẽ được vận hành thử nghiệm một đoạn từ ga Suối Tiên đến ga Bình Thái (TP Thủ Đức, TP.HCM) cũng đã thắp lại niềm vui cho người dân TP.HCM, sau quá nhiều lần hy vọng, rồi thất vọng.
Tuy vậy, ngay đến lúc này, khi chỉ còn vài ngày là metro chạy thử, câu chuyện Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 TP.HCM – đơn vị trực tiếp – chuẩn bị nhân sự, vận hành tuyến metro số 1 vẫn trong tình trạng thiếu kinh phí hoạt động và nợ lương toàn bộ nhân viên và lãnh đạo quản lý khi Tết đang cận kề vẫn làm người dân lo lắng và thắc mắc.
Ngổn ngang các vấn đề cần giải quyết, nhưng chúng ta vẫn biết ơn sự nỗ lực vượt khó của các chuyên gia Nhật Bản, kỹ sư Việt Nam, và sự can thiệp kịp thời của các đời lãnh đạo TP.HCM để dự án có cơ hội về đích.
Hy vọng, tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương) sẽ rút được kinh nghiệm từ tuyến số 1 này, để đảm bảo tiến độ thi công trong tương lai, giúp TP.HCM kết nối mạng lưới giao thông hiện đại, giảm ùn tắc và ô nhiễm môi trường.
Phạm Khoa
