Cuộc chuyển giao lịch sử tại Singapore
Ngày 15/5,Singapore sẽ có cuộc chuyển giao chức vụ thủ tướng lần đầu tiên trong 20 năm, đánh dấu thế hệ lãnh đạo thứ tư của đảo quốc sư tử.
Thế hệ thứ tư
Phó thủ tướng Singapore Hoàng Tuần Tài (Lawrence Wong) sẽ nhậm chức thủ tướng trong hôm nay, tiếp nối vai trò lãnh đạo của ông Lý Hiển Long (72 tuổi), người sau đó sẽ đảm nhiệm chức vụ bộ trưởng cấp cao. Ông Hoàng (52 tuổi) sẽ là thủ tướng thứ tư trong lịch sử 59 năm của đảo quốc, sau các ông Lý Quang Diệu, Ngô Tác Đống (Goh Chok Tong) và Lý Hiển Long.
Khác với người tiền nhiệm và những đồng nghiệp khác trong đảng Hành động Nhân dân (PAP) cầm quyền, ông Hoàng xuất thân từ một gia đình “bình dân” với cha là nhân viên kinh doanh gốc Hoa, còn mẹ là giáo viên tiểu học.
Theo báo The Straits Times, từ nhỏ, ông là một học sinh cá tính khi bỏ qua cơ hội học ở những trường tinh hoa để được học gần nhà và bạn bè. Ông giành học bổng chính phủ và lấy bằng cử nhân rồi thạc sĩ về kinh tế tại Mỹ. Sau đó, ông còn lấy bằng thạc sĩ hành chính công tại ĐH Harvard danh giá. Ông Hoàng bắt đầu sự nghiệp là một nhà kinh tế trong Bộ Công thương Singapore trước khi tham gia chính trị từ năm 2011 và kinh qua nhiều bộ ngành quan trọng.
Ông Hoàng là một trong 15 hạt giống của PAP được chọn vào thế hệ lãnh đạo thứ tư (4G). Năm 2022, cơ hội bất ngờ đến với ông Hoàng sau khi Phó thủ tướng Vương Thụy Kiệt (Heng Swee Keat), người hồi năm 2018 được chọn để kế nhiệm ông Lý Hiển Long, xin rút vì lý do tuổi tác. Với vai trò nổi bật trên cương vị đồng chủ nhiệm tổ chuyên trách chống dịch của chính phủ trong đại dịch Covid-19, ông Hoàng được PAP nhất trí ủng hộ làm người thay thế ông Vương.
Trong thư gửi ông Hoàng ngày 13.5, Tổng thống Tharman Shanmugaratnam bày tỏ tin tưởng rằng ông Hoàng sẽ dẫn dắt Singapore với niềm vinh dự và đảm bảo tiếp tục sự ổn định cũng như sức sống của đất nước.
Ưu tiên tính ổn định
Hôm 13.5, ông Hoàng công bố nội các mới nhưng không có nhiều sự thay đổi do ưu tiên tính tiếp nối và ổn định cho phần còn lại của nhiệm kỳ đến tháng 11.2025. Theo đó, ông sẽ tiếp tục kiêm nhiệm chức Bộ trưởng Tài chính, trong khi ông Vương Thụy Kiệt (63 tuổi) tiếp tục vị trí phó thủ tướng. Bộ trưởng Công thương Nhan Kim Dũng (Gan Kim Yong) sẽ là phó thủ tướng nhưng vẫn kiêm nhiệm chức vụ cũ. Ông Hoàng thừa nhận ông Nhan “không hẳn” thuộc nhóm 4G nhưng trong giai đoạn ban đầu của cuộc chuyển giao, “việc có hai bộ trưởng với nhiều kinh nghiệm làm cấp phó là điều hữu ích”.
Các nhà bình luận của The Straits Times cho rằng đây là sự lựa chọn an toàn cho Singapore và cả đảng cầm quyền PAP trong thời điểm bất ổn về địa chính trị và kinh tế, khi nước này phải tổ chức tổng tuyển cử trong vòng 18 tháng tới. Đài CNA dẫn lời các nhà quan sát nhận định việc chọn ông Nhan làm phó thủ tướng gợi ý rằng trong ngắn hạn tân lãnh đạo Singapore ưu tiên kinh nghiệm hơn là sự mới mẻ. Việc ông Hoàng tiếp tục giữ chức Bộ trưởng Tài chính cho thấy ông muốn duy trì sự kiểm soát tổng thể đối với các ưu tiên chi tiêu của chính phủ trong tương lai gần. Năm 2004, nội các đầu tiên của Thủ tướng Lý Hiển Long cũng gồm hai phó thủ tướng từ nhiệm kỳ trước là ông Trần Khánh Viêm (Tony Tan) và ông Shunmugam Jayakumar.
Về phần mình, ông Lý nói trên cương vị bộ trưởng cấp cao, ông sẽ tận dụng mối quan hệ, kinh nghiệm và góc nhìn của mình để giúp người kế nhiệm thành công nhưng lưu ý ông Hoàng phải là người ra quyết định và “dẫn dắt theo cách riêng”. “Chính sách cụ thể, nhạy cảm phải do thủ tướng quyết định”, ông Lý nói.
Thách thức của tân thủ tướng
Tân thủ tướng Singapore sẽ tiếp quản một đất nước thịnh vượng nhưng cũng sẽ đối mặt với không ít thách thức trước mắt. Gần 60 năm từ ngày độc lập, Singapore đã trở thành biểu tượng của sự thịnh vượng trong khu vực có nhiều nước chỉ thuộc nhóm thu nhập trung bình. GDP đầu người của Singapore thuộc nhóm cao nhất thế giới, đa số người dân sở hữu nhà, hạ tầng được nâng cấp với hàng tỉ USD.
Tuy nhiên, theo cây bút bình luận Daniel Moss của Bloomberg, tốc độ tăng trưởng của Singapore không còn như trước và đảo quốc này cũng trở thành nơi sinh sống đắt đỏ nhất thế giới. Dân số Singapore cũng đang già hóa nhanh chóng trong khi tỷ lệ sinh giảm xuống mức thấp kỷ lục. Theo dự báo, đến năm 2030, gần 1/4 dân số sẽ ở độ tuổi từ 65 trở lên, đặt ra thách thức lớn về thuế, chăm sóc y tế và nhà ở. Các vấn đề như tính bền vững về môi trường, biến đổi khí hậu, căng thẳng địa chính trị toàn cầu và khu vực cũng được dự báo sẽ là thách thức cho vị tân lãnh đạo.
Bảo Trâm
