Chánh án Nguyễn Hòa Bình: Tòa tôn trọng xét xử độc lập, không chỉ đạo án
“Chúng tôi không có chỉ đạo Hội đồng xét xử với tòa án cấp dưới. Tòa án tôn trọng xét xử độc lập của án cấp dưới, không có sự can thiệp”, Chánh án Nguyễn Hòa Bình khẳng định.
Tại phiên chất vấn sáng nay (10/11), ĐB Đỗ Ngọc Thịnh (Khánh Hòa) đặt câu hỏi với Chánh án TAND tối cao về công tác xét xử của tòa án.
“Trong hoạt động xét xử, đặc biệt các vụ án hành chính, còn có hiện tượng thẩm phán xin ý kiến lãnh đạo tòa án không? Lãnh đạo tòa án có chỉ đạo hành chính không phù hợp đến các quan hệ tố tụng không? Nếu có thì đồng chí xử lý thế nào?”, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Đỗ Ngọc Thịnh hỏi.
ĐB tỉnh Khánh Hòa cũng chất vấn Chánh án Nguyễn Hòa Bình về các giải pháp của tòa đưa ra để hạn chế và loại bỏ hiện tượng tiêu cực đó nhằm thực hiện nghiêm Điều 103 Hiến pháp 2013 quy định. Đó là, thẩm phán hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, nghiêm cấm cơ quan tổ chức, cá nhân can thiệp việc xét xử của thẩm phán và hội thẩm.
Theo ĐB đây là một trong những điểm cốt lõi của cải cách tư pháp cần phải hướng tới và đạt được.
Trả lời, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình khẳng định: “Trong án hành chính cũng như các loại án khác, chúng tôi không có chỉ đạo Hội đồng xét xử với tòa án cấp dưới. Tòa án tôn trọng xét xử độc lập của án cấp dưới, không có sự can thiệp”.
Ông Bình cho biết, việc địa phương lúng túng về áp dụng pháp luật, hỏi trường hợp này áp dụng luật nào thì tòa hướng dẫn cách áp dụng pháp luật khi có cách hiểu khác nhau về nội dung luật. Và trong hướng dẫn của tòa cấp trên đối với cấp dưới đều nói đây là tài liệu tham khảo, phần quyết định của Hội đồng xét xử.
“Còn chỉ đạo án phải có hồ sơ mang lên cùng nhau nghiên cứu chứ bằng một văn bản thì không thể xem là chỉ đạo. Tất cả các loại án chứ không chỉ riêng gì án hành chính. Chúng tôi không thể chỉ đạo án bằng một công văn mà phải nghiên cứu hồ sơ mà là hồ sơ gốc. Bảo chỉ đạo án như thế là không đúng. Cái đó là thỉnh thị về mặt nghiệp vụ, hướng dẫn những vẫn đề còn cách hiểu khác nhau”, Chánh án TAND tối cao phân tích.
Có những việc tòa muốn xử nhưng UBND không tham gia
Trả lời ĐBQH liên quan đến công tác xét xử của tòa án, trong phiên chất vấn hôm qua (9/11), Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết năm 2020, tòa án giải quyết gần 650.000 vụ, trong đó 80.000 vụ hình sự và nợ hơn 500.000 vụ dân sự, kinh doanh, thương mại.
“Chính vì con số tuyệt đối của dân sự nhiều như vậy, cho nên số lượng của các vụ dân sự nhiều, đó là bình thường, không thể so với hình sự. Hình sự chỉ 80.000 một năm”, Chánh án tòa tối cao nói.
Về việc tòa có dè dặt trong vụ án hành chính hay không, Chánh án TAND tối cao cho rằng, tỷ lệ án hành chính có nhiều vấn đề, trong đó Quốc hội đã bàn từ mấy ngày hôm nay rất nhiều rồi. Cụ thể như: tỷ lệ thấp, kháng nghị nhiều, Chủ tịch UBND ít tham gia, bản án xong không được thi hành.
“Đây là những tồn tại đã kéo dài trong trong nhiều năm, đã nêu trong các báo cáo. Việc giải quyết này cũng phải bằng nhiều giải pháp. Có những việc tòa thì muốn xử nhưng UBND không tham gia thì cũng không thể xử được”, Chánh án TAND tối cao giải thích.
Ông cho biết, rất nhiều địa phương đã kiến nghị, Quốc hội lắng nghe. Ví dụ, TP.HCM hay Hà Nội cũng thế một năm có 1.500-2.000 vụ án hành chính. Bây giờ Chủ tịch UBND và Phó Chủ tịch UBND không giải quyết được vấn đề này mà buộc phải ra tòa thì sẽ không còn thời gian làm chuyện khác. Vì vậy nhiều người cũng yêu cầu phải xem xét lại quy định này.
“Chúng ta cần phải tổng kết để lắng nghe, còn cũng có những địa phương có những thẩm phán dè dặt, nhưng đây không phải là nguyên nhân chủ yếu của việc chậm giải quyết các vụ án hành chính”, ông Nguyễn Hòa Bình nói.
Phó chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Văn Pha chất vấn Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình về vụ ly hôn của vợ chồng ông chủ cà phê Trung Nguyên thu hút sự quan tâm rất lớn của dư luận, vì đây là doanh nghiệp tư nhân có giá trị hàng nghìn tỷ đồng.
Theo ông Pha, vụ án đã qua hai cấp xét xử sơ thẩm và phúc thẩm nhưng nhận định, quyết định chưa thực sự thuyết phục và đang bị VKSND tối cao kháng nghị.
Nhiều cử tri, nhất là các doanh nhân, luật sư cho rằng nếu toà án giải quyết vụ ly hôn này không đúng đắn sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của doanh nghiệp, lớn hơn là huỷ hoại một doanh nghiệp lớn của nền kinh tế. Nói ví von thì có thể biến một con đại bàng thành con chim sẻ rồi hụt hơi trong chính vườn nhà, tác động rất lớn đến niềm tin của doanh nghiệp vào chủ trương, chính sách của Đảng, nhà nước đối với nền kinh tế, doanh nghiệp tư nhân.
“Chánh án có đồng ý với những lo ngại trên không? Được biết kháng nghị của VKSND tối cao đã khá lâu nhưng chưa thấy TAND Tối cao xét xử giám đốc thẩm”, ĐB Pha chất vấn.
Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, một vụ án ly hôn cụ thể, đề nghị Chánh án TAND tối cao trao đổi thêm với ĐB.
Thu Hằng, Trần Thường/VNN
