Cảnh báo: Vape đang lẻn vào trường giả dạng son môi, bút, USB…
T.K. mở nắp vape, nhỏ tinh dầu vào, đậy nắp lại rồi vừa bấm nút vape vừa rít một hơi dài, nhả khói hình chữ O chưa tròn, nói tiếp: “Bây giờ chưa có vị nào em chưa thử, vị sôcôla là vị ruột của em”.
Gần đây, thuốc lá điện tử (còn gọi là vape) len lỏi vào trường học. Vape được bán với giá ‘học sinh’ khoảng 120.000 – 150.000 đồng dưới dạng son môi, bút, viết, USB…
Những loại này đa dạng hương vị dâu, cam, xoài… bán trôi nổi, có nicotine và cần sa gây nghiện.
“Em dùng loại này từ lớp 8”
Ngày đầu năm, tiết trời Sài Gòn mát nhẹ, một góc quán cà phê máy lạnh trên đường Nguyễn Thái Bình (Q.Tân Bình, TP.HCM) khói thuốc bay mịt mờ, loang loãng bóng người.
Bước vào quán, dụi mắt, chau mày một lát tôi mới nhìn thấy rõ người. Đó là nhóm năm học sinh nam mặc áo trắng có logo một trường THPT dân lập ở Q.Tân Bình.
“Chị không quen mùi khói mắt sẽ cay. Nơi đây chỉ dành cho tụi em hút thuốc loại điện tử thôi” – một em nam tóc uốn kiểu undercut nhả khói, nói.
Vừa nhả khói, tay xoay chuyển vape hình trụ giữa ngón cái và ngón trỏ, em T.K. (Q.Phú Nhuận) kể: “Em dùng loại thuốc này từ năm lớp 8. Ban đầu bạn đưa thử cho vui, cho biết vị. Lần đầu hít hơi mạnh nên cũng ngã chỏng quẹo. Đi với các bạn riết, em nghiện và giờ “đỉnh” nhất nhóm.
Thuốc đem vào lớp thì ra nhà vệ sinh hút lén. Nhưng dạo này giám thị kiểm tra gắt nên tan học nhóm lại ra quán hút, tự do thoải mái”.
T.K. mở nắp vape, nhỏ tinh dầu vào, đậy nắp lại rồi vừa bấm nút vape vừa rít một hơi dài, nhả khói hình chữ O chưa tròn, nói tiếp: “Bây giờ chưa có vị nào em chưa thử, vị sôcôla là vị ruột của em.
“Đỉnh” ở đây là vape kiểu nào em cũng có. Mua xài, sau đó không thích thì pass (bán lại – PV) cho người khác. Cũng không thể cứ tà tà mãi một loại, mình phải lên cấp. Có lần đi dự tiệc sinh nhật, em đi cầm con xe để có chục chai (10 triệu đồng – PV) mua cây vape này”.
Về tác hại của thuốc lá điện tử, khi hỏi thì em H.T.H., lớp 11A3, xua tay: “Thuốc lá nào không có hại. Nơi bạn em mua là trên mạng. Những trang uy tín được hội mua bán trao đổi vape toàn quốc công nhận nên hàng tốt. Nhưng bọn em còn trẻ còn khỏe mà, chắc không sao!?”.
Hình bút bi, bút dạ quang…
Đi một vòng các trường THPT ở Q.3 (TP.HCM), ở cổng trường tôi chứng kiến rất nhiều học sinh hút thuốc lá điện tử sau giờ học.
V.T.H., lớp 12A Trường THPT L., ra khỏi cổng trên chiếc xe Honda “chất” ba học sinh, dừng trước quán cà phê cóc. H. lấy trong túi quần ra chiếc vape như cây bút, bấm nút và nhả khói trắng xóa.
“Lớp em bây giờ gần nửa lớp hút, con gái cũng hút. Giám thị kiểm tra nhưng tụi em lén hút vẫn được. Bạn em hút mọi nơi, quán cà phê có, quán nước vỉa hè có” – H. cười nói để lộ hàm răng ố đen.
Nói thêm, H. chia sẻ mình hút lần đầu là do bạn nói thử cho biết vì đang “hot” loại này. H. chỉ hút những loại giá thấp nhất, khoảng 120.000 – 150.000 đồng/vape.
Đưa vape hình cây bút nhỏ gọn màu xanh lá ra phía trước, H. dẫn chứng: “Đây. Như cây thuốc lá điện tử này có hơn 100.000 đồng, trước đây em được dùng ké. Nhưng giờ thèm mùi khói quá, xin bạn hoài cũng ngại nên phải mua. Em mang vào lớp để trên bàn bình thường.
Các bạn nam thì dùng loại có hình dáng bút bi, vuông vuông nho nhỏ như bút dạ quang, USB, còn các bạn nữ thường dùng các loại như thỏi son. Vị thì rất nhiều, chủ yếu là vị trái cây như cam, xoài, dưa hấu, mâm xôi, mận lạn, trà chanh… Em thì thích vị bưởi, thanh miệng”.
H. chỉ tay về quán nước dừa trên đường Pasteur (Q.3) nói: “Những bạn ngồi hút thuốc lá điếu kia từng hút thuốc lá điện tử. Nhưng các bạn đó nghiện hơn. Tiền không có để nâng cấp nên chuyển sang thuốc lá điếu mới “đã đô”.
Nếu bỏ thuốc lá điện tử, em cũng phải chuyển sang thuốc điếu vì nếu không có sẽ khó chịu trong người, cảm giác thiếu thiếu”.
Trên đường Trần Quốc Toản (Q.3, TP.HCM), học sinh dễ dàng mua thuốc lá điện tử. Tôi vào một tiệm bán thuốc lá đối diện Trường THPT Trần Quang Diệu hỏi mua số lượng lớn để bán cho học sinh.
Ông chủ cửa hàng mở nắp thùng thuốc đưa ra hai loại, chào mời: “Có hai loại này. Loại tròn nhỏ vừa bàn tay giá 120.000 đồng và dạng cây bút giá cao hơn xíu – 130.000 đồng. Ở đây không có bán tinh dầu. Nếu mua số lượng lớn cũng giá đó, không bớt được. Hàng về không đủ bán”.
Ông Nguyễn Nho Huy – phó vụ trưởng Vụ Giáo dục thể chất (Bộ GD-ĐT) – cho biết: “Chúng tôi có theo dõi và ghi nhận hiện nay hút thuốc lá điện tử có trong học sinh, sinh viên”. Tuy nhiên, ông Huy cũng thừa nhận vấn đề thuốc lá điện tử khá mới.
Hiện Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá đang đề xuất Chính phủ về những quy định liên quan tác hại của thuốc lá điện tử. Tới đây, Chính phủ ban hành những chỉ thị thì Bộ GD-ĐT đưa ra những tuyên truyền, quy định cụ thể để ngăn tình trạng hút thuốc lá điện tử trong học sinh, sinh viên…
Cảnh giác thuốc lá điện tử trá hình
Đoàn Trường THPT Trần Phú (TP Đà Nẵng) đăng tải trên fanpage của trường cảnh báo thuốc lá điện tử “xâm nhập” trường học với vẻ ngoài đặc biệt làm mọi người lầm tưởng là son môi, bình nước, hộp quẹt, cây bút…
“Nhằm ngăn chặn hiểm họa của thuốc lá điện tử, Đoàn trường tuyên truyền, phổ biến tác hại của thuốc lá nói chung và thuốc lá điện tử nói riêng cùng các biện pháp ngăn chặn như không mua bán, vận chuyển; không sử dụng thuốc lá điện tử; nắm rõ tác hại của thuốc lá, xây dựng lối sống lành mạnh; mỗi học sinh phải cảnh giác trước những hình thức trá hình của thuốc lá điện tử…” – Đoàn trường này nhấn mạnh.
TS.BS LÊ KHẮC BẢO (giám đốc Trung tâm giáo dục y học, ĐH Y dược TP.HCM):
Gây ung thư, viêm phế quản
Thuốc lá điện tử rất có hại. Thứ nhất là khiến người hút dễ thành người nghiện thuốc lá điện tử lẫn thuốc lá điếu thông thường vì thuốc lá điện tử có nicotine gây nghiện. Hút phải nicotine đó, khi đi vào cơ thể sẽ nghiện. Về sau nếu không có thuốc lá điện tử dễ chuyển qua thuốc lá thông thường.
Tiếp đến, thuốc lá điện tử có dung dịch pha nicotine và các chất do các hợp chất khác như chất hắc ín, có trong thành phần lá điếu thông thường, gây ra tình trạng ung thư về sau. Người trẻ, học sinh ít để ý tác hại về sau, chỉ để ý là sành điệu với các bạn nhưng ẩn hại những nguy hiểm khôn lường.
Hơn nữa, trong thuốc lá điện tử có một số thành phần để người trẻ nghiện nhanh: cocain, cần sa, vừa nghiện thuốc lá vừa nghiện cần sa.
Điều lo lắng khi dùng thuốc lá điện tử là nghiện thực thể với thuốc lá, nghiện kép thuốc lá và những chất gây nghiện khác tác hại như thuốc lá thông thường: ung thư, viêm phế quản.
Nguy hại của thuốc lá điện tử là việc quảng cáo rất hay, hình ảnh bắt mắt thời thượng giới trẻ. Chất gây hại hơn lá điếu thông thường làm người trẻ ít nhận thức hiểu biết dễ dàng rơi vào bẫy, nguy hại càng nhiều hơn.
Lứa tuổi học sinh thể chất đang phát triển, khả năng gây tác hại nhiều hơn so với người trưởng thành.
THẢO THƯƠNG/TTO
