Cần làm rõ trách nhiệm của lãnh đạo Bộ Y tế trong vụ thuốc giả VN Pharma

Theo kết quả kết luận Thanh tra Chính phủ cho thấy những sai phạm nghiêm trọng ở Bộ Y tế trong câu chuyện liên quan đến VN Pharma. Liên quan đến vụ việc này, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến lên tiếng “cứ theo pháp luật mà làm”. Vụ Công ty VN Pharma mua bán, nhập khẩu thuốc giả gây chú ý vì em ruột chồng Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến từng giữ vị trí phó TGĐ Công ty VN Pharma.

Thanh tra Chính phủ đã có kết luận về vụ thuốc giả VN Pharma

Sáng 20-9, Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra tại Cục Quản lý dược, Bộ Y tế, liên quan việc cục này cấp phép cho 10 thuốc nhập khẩu từ ‘công ty ma’ Helix.

Thanh tra Chính phủ kết luận Bộ trưởng Bộ Y tế chịu trách nhiệm với vai trò quản lý Nhà nước về lĩnh vực dược, Cục trưởng Cục QLD chịu trách nhiệm với vai trò là người tham mưu, giúp việc cho Bộ trưởng đã để xảy ra những thiếu sót, vi phạm qua các thời kỳ.

Cụ thể khi phát hiện vi phạm liên quan đến hồ sơ hành chính của thuốc H-Capita, Cục Quản lý dược – Bộ Y tế đã niêm phong lô thuốc, không cho lưu hành thuốc ra thị trường, thu hồi số đăng ký 7 thuốc, thu hồi giấy phép nhập khẩu 3 thuốc và thu hồi giấy phép hoạt động của Công ty Helix.

Thanh tra Chính phủ khẳng định: Thuốc chữa bệnh là một loại hàng hóa đặc biệt, nhưng thời gian qua ngành Y tế còn để xảy ra những thiếu sót, vi phạm trong khâu cấp số đăng ký thuốc; cấp phép nhập khẩu thuốc; cấp phép hoạt động về thuốc; nguyên liệu làm thuốc cho doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam… “Nếu không được phát hiện và ngăn chặn kịp thời sẽ có nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của nhân dân” – kết luận thanh tra nêu.

“Bộ Y tế ban hành Thông tư 22/2009TT-BYT còn bất cập, nội dung chưa đầy đủ. Đây là một trong những sơ hở thiếu sót trong công tác quản lý dẫn đến việc trong hồ sơ xin cấp số đăng ký có tài liệu bị làm giả nhưng không được phát hiện kịp thời. Trách nhiệm thuộc lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Quản lý dược (QLD) thời điểm năm 2009 trong việc tham mưu xây dựng và ban hành thông tư. Lãnh đạo Bộ Y tế, Cục QLD thời kỳ 2011 – 2014 cũng chịu trách nhiệm chính trong việc thiếu sự quan tâm, chỉ đạo để sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh nội dung thông tư… Việc chậm sửa đổi Quy chế hoạt động của Hội đồng tư vấn và chuyên gia thẩm định thuộc trách nhiệm của lãnh đạo Bộ Y tế, Cục QLD thời kỳ 2010 – 2014” – kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu.

Đối với 3 loại thuốc (H-Capita, H-Epra 40 và H- Lastapen 500mg), kết luận cho thấy trong 3 năm (2012, 2013, 2014), Bộ Y tế đã cấp 607 giấy phép nhập khẩu thuốc chưa có số đăng ký, cũng không yêu cầu doanh nghiệp nộp giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam, trong đó có 3 thuốc như đã nêu.

Kết luận Thanh tra Chính phủ cũng nêu rõ: Từ việc Bộ Y tế ban hành Thông tư số 47/2010/TT-BYT không đúng nội dung với Quyết định số 151/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng dẫn đến việc cấp giấy phép nhập khẩu 200.000 hộp thuốc H-Capita và cho phép nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita vào Việt Nam là vi phạm Quyết định số 151 của Thủ tướng Chính phủ. Trách nhiệm thuộc lãnh đạo Bộ Y tế, Cục QLD.

Trách nhiệm của Bộ Y tế ở đâu và Bộ đã hoàn thành trách nhiệm hay chưa?

Trao đổi với báo chí bên lề hội thảo thanh toán viện phí không dùng tiền mặt tổ chức sáng nay 20-9 tại Hà Nội, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết ý kiến của bà về vụ VN Pharma mua bán, nhập khẩu thuốc từ Công ty “ma” Helix.

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nói: “Cứ theo cơ quan điều tra, theo pháp luật đúng người đúng tội, đúng sự việc, không oan sai và không bỏ sót tội.”

Sau khi xảy ra những “lùm xùm” liên quan đến vụ VN Pharma, theo yêu cầu của Thủ tướng, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến lúc đó đã có Văn bản số 949 ngày 29.8.2017 báo cáo về trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ. Trong báo cáo này, Bộ trưởng khẳng định Bộ Y tế đã quyết liệt chủ động phát hiện, phối hợp chặt chẽ, hết sức trách nhiệm, kịp thời ngăn chặn không để một viên thuốc H-Capita nào được lưu thông ra thị trường và quyết liệt, nhanh chóng chuyển toàn bộ hồ sơ, thông tin cho cơ quan chức năng điều tra.

Báo cáo này cũng cho biết việc thẩm định, cấp phép nhập khẩu thuốc H-Capita được thực hiện theo đúng quy định, trình tự, thủ tục đúng quy chế hoạt động của tổ thẩm định với 10 chuyên gia từ Trường ĐH Dược Hà Nội, Viện Kiểm nghiệm thuốc T.Ư, Cục Quản lý dược. Việc để “lọt lưới” các giấy tờ giả là do các tài liệu này đã được làm giả một cách tinh vi nên các chuyên gia về dược không thể phát hiện bằng… mắt thường.

Về xử lý trách nhiệm, Bộ Y tế cho biết đã xử lý hành chính những người có liên quan bằng cách thực hiện việc luân chuyển lãnh đạo, chuyên viên phụ trách, thay thế và bổ sung các chuyên gia thẩm định; Hội đồng thi đua, khen thưởng của Cục Quản lý dược đã đề nghị lãnh đạo Bộ cắt tất cả các danh hiệu thi đua tập thể, cá nhân có liên quan đối với Phòng Quản lý kinh doanh dược.

Nói một cách công bằng thì người dân người bệnh chỉ biết đặt niềm tin vào Bộ Y tế, quản lý dược, chứ đau bệnh biết sử dụng thuốc ở đâu nữa? Nếu những câu trả lời của Bộ Y tế đối với vụ VN Pharma chỉ “đơn giản” như vậy thì liệu rằng đã thỏa đáng thuyết phục người dân?

Hiện vẫn còn nhiều góc khuất của vụ án mà cơ quan chức năng phải tiếp tục làm rõ để làm sáng tỏ bức xúc của dư luận. Vì thông tin về vụ việc chưa đầy đủ, khiến dư luận đặt ra nhiều câu hỏi: Thuốc giả hay buôn lậu? Trách nhiệm của Cục Quản lý dược và của Bộ trưởng Bộ Y tế đến đâu?

Chúng ta cần phải xử lý nghiêm những người liên quan đến việc cấp phép cho nhập lô thuốc này, từ thấp đến cao, chứ không thể rút kinh nghiệm, kiểm điểm chung chung. Vì đây là vấn đề rất nhạy cảm, liên quan đến sức khỏe, sinh mạng con người nên phải xử lý theo đúng pháp luật.

Nếu không, vụ việc sẽ càng ầm ĩ và gây mất lòng tin của người dân vào ngành Y tế, khiến nhiều người từ chối điều trị khi bị bệnh, dẫn đến chết oan. Không thể để vụ việc đó phủi sạch những vấn đề khoa học của ngành Y tế với bao nhiêu người tâm huyết, cống hiến nhiều năm nay.

Hiện nay, đang xuất hiện một số thông tin chưa chuẩn xác, khiến nhiều người hiểu chưa đúng khi cho rằng, lô thuốc H-Capita đã được sử dụng cho người bệnh, khiến dư luận càng bức xúc, hoang mang. Vì thế khi đánh giá sự việc cần bình tĩnh và công tâm.

Phạm Minh Hà