Các nước EU chìm trong “bể nợ”
Theo báo cáo của hãng tin tài chính Bloomberg, Ba Lan, Romania và Hungary hiện nằm trong số những nước nợ nhiều nhất ở các thị trường mới nổi.
Theo thông tin từ Bloomberg, các quốc gia ở Đông Âu đã vay khoản tiền lên đến 32 tỉ USD trong năm nay, tăng gấp ba lần so với cùng kỳ năm trước.
Trong số các quốc gia này, Ba Lan đã vay được gần 9 tỉ USD, xếp thứ hai sau Saudi Arabia là nước kinh tế thị trường mới về việc vay nợ từ nước ngoài. Romania và Hungary lần lượt đứng thứ tư và thứ năm với số tiền vay lớn lần lượt là 6 tỉ USD và 5 tỉ USD.
Điều này là lần đầu tiên sau nhiều năm mà ba quốc gia Đông Âu nằm trong số năm quốc gia đi vay nhiều nhất ở thị trường mới nổi.
Theo Bloomberg, sự gia tăng trong việc vay nợ được giải thích bởi nhu cầu tăng của các khoản trợ cấp, đặc biệt là trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng vẫn đang diễn ra, cũng như các chi phí liên quan đến cuộc xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine. Các quốc gia Đông Âu đã tăng cường khả năng quân sự và giúp đỡ người tị nạn từ các quốc gia láng giềng.
Tuy nhiên, chính sách cứng rắn từ các ngân hàng trung ương đã khiến việc vay trên thị trường trái phiếu trở nên đắt đỏ hơn rất nhiều, ngay cả với các quốc gia được xếp hạng cao. Ba Lan hiện đang trả 5,5% tiền lãi hàng năm cho một trái phiếu mới 30 năm, cao hơn đáng kể so với lãi suất của các trái phiếu tương tự được bán vào năm 2021.
Theo ước tính của các chuyên gia phân tích tại Bloomberg, thâm hụt ngân sách của Đông Âu sẽ tăng lên 4,3% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của khu vực vào năm 2023, tăng từ mức 1,3% được ghi nhận hai năm trước.
Daniel Wood, nhà quản lý danh mục đầu tư thu nhập cố định tại William Blair International, nói với Bloomberg rằng cuộc xung đột ở Ukraine “gây ra thâm hụt tài chính từ cả hai bên, đồng thời làm giảm tăng trưởng, làm giảm nguồn thu cho chính phủ, và về mặt chi tiêu, chính phủ cần phải giúp đỡ những người bị ảnh hưởng nặng nề bởi chi phí sinh hoạt”.
Ủy ban châu Âu hôm 26/4 đã đề xuất rằng, theo cải cách các quy tắc tài khóa của Liên minh châu Âu, các chính phủ nên đảm bảo nợ công giảm xuống một mức được thương lượng riêng trong bốn năm và duy trì xu hướng giảm trong một thập kỷ sau đó.
Đề xuất này không đặt ra mục tiêu cụ thể về số tiền nợ sẽ giảm, ngay lập tức đã vấp phải sự chỉ trích từ Đức, quốc gia lớn nhất của EU, vốn muốn mục tiêu giảm nợ hàng năm tối thiểu 1% GDP cho tất cả 27 quốc gia của EU.
Ủy ban, cảnh giác với các quy mô nợ khác nhau trong khối, từ hơn 170% GDP ở Hy Lạp hoặc 145% ở Ý đến 19% ở Estonia hoặc 22% ở Bulgaria, muốn rời xa mô hình một kích cỡ phù hợp với tất cả các quy tắc, như quy tắc hiện tại kêu gọi cắt giảm nợ hàng năm bằng 1/20 của khoản vượt quá 60% GDP.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính Đức Christian Lindner cho biết đề xuất của EU không làm Đức hài lòng vì không có mục tiêu số lượng tối thiểu cho việc cắt giảm nợ sẽ ràng buộc đối với tất cả.
Theo đề xuất của Ủy ban, các quốc gia có nợ công trên mức trần 60% GDP của EU sẽ được phép tăng chi tiêu ròng hàng năm, loại trừ chi tiêu một lần, thất nghiệp theo chu kỳ và chi phí trả nợ, ít hơn so với sản lượng trung hạn. tăng trưởng, để đảm bảo giảm nợ.
Thâm hụt của chính phủ, như trong các quy tắc hiện hành, sẽ phải duy trì ở mức dưới 3% GDP. Nếu vượt quá mức trần đó, hàng năm sẽ phải cắt giảm 0,5% GDP cho đến khi xuống dưới mức giới hạn.
Để đảm bảo các chính phủ không trì hoãn việc cắt giảm thâm hụt và nợ cho đến cuối thời hạn đã thỏa thuận, đặc biệt nếu nó được kéo dài đến 7 năm, họ sẽ phải thực hiện 4/7 mức điều chỉnh đã thỏa thuận vào cuối 4 năm.
Việc giảm thâm hụt, giống như giảm nợ, sẽ phải đạt được trong khoảng thời gian 4 năm và các biện pháp được sử dụng để đạt được điều đó sẽ phải đảm bảo rằng thâm hụt vẫn ở mức dưới 3% trong 10 năm sau đó mà không cần thực hiện thêm bất kỳ bước nào.
Được biết, đề xuất của Ủy ban là bản sửa đổi thứ tư của các quy tắc tài chính của EU, được gọi là Hiệp ước Ổn định và Tăng trưởng, kể từ khi tạo ra đồng tiền chung châu Âu. Các quy tắc được thiết kế để củng cố giá trị của đồng euro bằng cách hạn chế vay mượn của chính phủ.
Các quy tắc mới nhằm thay thế các quy tắc hiện có đã bị đình chỉ từ năm 2020 do đại dịch COVID-19 và thách thức trong việc chống biến đổi khí hậu và chiến tranh ở Ukraine, nhưng sẽ được khôi phục từ đầu năm 2024.
Theo kế hoạch, đề xuất của Ủy ban hiện sẽ phải được các chính phủ EU thảo luận và đàm phán với Nghị viện châu Âu nhằm đạt được thỏa thuận vào cuối năm 2023.
Tuệ Ngô
