BS. Trương Hữu Khanh nói về hiệu quả khi rút ngắn khoảng cách tiêm 2 mũi AstraZeneca

Trả lời PV, bác sĩ Trương Hữu Khanh cho hay, người dân không nên lo lắng khi rút ngắn thời gian tiêm vaccine AstraZeneca mũi 2. Tại các vùng nguy cơ cao, nếu muốn nếu muốn có bảo vệ sớm hơn thì có thể chọn khoảng cách sớm hơn khuyến cáo.

Mới đây, TP.HCM đề xuất xin rút khoảng cách giữa 2 mũi tiêm AstraZeneca từ 8 đến 12 tuần xuống tối thiểu 6 tuần. Đề xuất này được Sở Y tế TP.HCM đưa ra nhằm đẩy nhanh tiến độ bao phủ mũi 2 vaccine Covid-19 trong bối cảnh dịch diễn biến phức tạp.

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế và theo các tài liệu hướng dẫn của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), khoảng cách giữa 2 mũi tiêm vaccine AstraZeneca là từ 8-12 tuần. Nhằm đẩy nhanh tiến độ bao phủ mũi 2 vaccine ngừa COVID-19, Sở Y tế TPHCM đề nghị lãnh đạo Bộ Y tế có ý kiến chỉ đạo về việc có thể rút ngắn khoảng cách giữa 2 mũi tiêm đối với vaccine AstraZeneca từ 8-12 tuần xuống tối thiểu 6 tuần.

Vào tháng 3, nghiên cứu của các nhà khoa học Anh công bố trước khi có sự xuất hiện của biến thể Delta, cho thấy hiệu quả bảo vệ khỏi nguy cơ mắc bệnh có triệu chứng của vaccine AstraZeneca giảm khi thời gian tiêm nhắc lại mũi 2 càng rút ngắn.

Thống kê cho thấy, hiệu quả này sau 14 ngày đối với trường hợp tiêm nhắc lại mũi 2 sau 12 tuần là 81,3%, 9-11 tuần giảm còn 63,7%, 6-8 tuần là 59,9% và dưới 6 tuần còn 55,1%.

Sáng 14/9, trao đổi với phóng viên, TS Phạm Quang Thái, Trưởng văn phòng Tiêm chủng mở rộng Khu vực miền Bắc cho rằng, nhà sản xuất khuyến cáo liều hai cách liều một của vaccine AstraZeneca là 4-12 tuần thay vì 8-12 tuần. Tuy nhiên, việc chọn khoảng cách giữa hai mũi tiêm từ 8-12 tuần bởi đây là khoảng thời gian vaccine sẽ cho hiệu quả bảo vệ tối ưu, tức là miễn dịch tạo ra trong khoảng thời gian 8-12 tuần sẽ ở mức độ cao hơn thời điểm trước 8 tuần. Vấn đề là phải cân đối giữa việc chọn sớm có bảo vệ hay muốn bảo vệ ở mức độ cao.

BS Thái nêu rõ, các nghiên cứu cho thấy, khoảng cách hai liều là 8-12 tuần thì hiệu quả vaccine phòng nhiễm bệnh cao hơn, còn việc phòng bệnh nặng và nhập viện thì hai phương án này không chênh nhau nhiều, vẫn trên 90%.

“Nếu tiêm hai liều với khoảng cách này, vaccine có thể đạt hiệu quả cao phòng nhiễm tới 83%, phòng thể nặng và nhập viện trên 90%, trong khi tiêm trước 8 tuần tỷ lệ bảo vệ phòng nhiễm chỉ khoảng 71%. Tuy nhiên, tỷ lệ phòng thể nặng và nhập viện không chênh nhiều, vẫn trên 90%”.

Theo BS Thái, tại vùng có dịch nên tiêm sớm, còn những vùng không có dịch thì nên cố gắng chờ đến 8 tuần thì tiêm.

Rút ngắn khoảng cách 2 mũi tiêm “lợi nhiều hơn hại”

Bác sĩ Trương Hữu Khanh, nguyên Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM, cho rằng rút ngắn khoảng cách 2 mũi tiêm AstraZeneca là điều nên làm trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp tại TP.HCM.

Theo bác sĩ Khanh, thông tin hướng dẫn của nhà sản xuất vaccine AstraZeneca có thể tiêm 2 liều với khoảng cách 4-12 tuần, đặc biệt trong mùa dịch nên chích sớm. Giữ khoảng cách tiêm giữ 2 mũi là 8-12 tuần, TP.HCM sẽ tốn nhiều thời gian để hoàn thành đủ cả hai liều cho người dân. Hơn thế, người dân phải mất ít nhất 2 tuần để cơ thể đạt được miễn dịch.

“Trong giai đoạn đầu, nhân viên y tế chỉ tiêm chủng với khoảng cách 2 mũi là 4-5 tuần. Vì vậy, người dân không nên quá lo lắng khi rút ngắn thời gian tiêm vaccine AstraZeneca mũi 2. Chúng ta cần tiêm phủ sớm để giảm các ca bệnh nặng và nhập viện”, bác sĩ Khanh nói.

Theo TS Trần Minh Trang, nghiên cứu sinh tại Đại học Ghent, Vương quốc Bỉ, thành viên Ban Khoa học Ruy Băng Tím, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), rút ngắn khoảng cách giữa liều đầu tiên và liều thứ hai với vaccine AstraZeneca sẽ mang lại hiệu quả bảo vệ ngắn hạn. Điều này được cho là có “lợi nhiều hơn hại” ở các vùng có nguy cơ bùng phát dịch mạnh, nhằm bảo vệ người dân trước biến thể Delta.

Theo racgp và abc, trong bối cảnh biến thể Delta đang lây lan mạnh và nguy cơ xuất hiện những biến thể nguy hiểm hơn trong tương lai, nhiều nước trên thế giới đang tính đến chuyện rút ngắn khoảng cách giữa các mũi tiêm để đảm bảo khả năng bảo vệ tốt nhất cho người dân. Trên thực tế, đây không phải là giải pháp mới.

Như tại Anh, nước này đã quyết định rút ngắn thời gian chờ giữa 2 mũi tiêm vaccine AstraZeneca từ 12 tuần xuống 8 tuần cho những người từ 40 tuổi trở lên để đối phó với làn sóng lây nhiễm mới do biến thể Delta. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khoảng cách 12 tuần giữa các liều vaccine AstraZeneca mang lại sự bảo vệ tối ưu. Tiêm liều thứ 2 sớm hơn mang lại ít sự bảo vệ hơn, nhưng lại là một giải pháp để nhiều người được tiêm chủng và được bảo vệ đầy đủ hơn.

Trong khi đó tại Australia, Nhóm Cố vấn Kỹ thuật quốc gia về Tiêm chủng (ATAGI) đã khuyến nghị rằng khoảng cách 12 tuần tiêu chuẩn giữa liều đầu tiên và thứ hai của AstraZeneca nên giảm xuống còn 4–8 tuần đối với những người sống ở các khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất.

Theo các chuyên gia dịch tễ, mối quan tâm lớn nhất lúc này là biến thể Delta có khả năng lây lan cao hơn và có thể nghiêm trọng hơn, dẫn đến khả năng nhập viện cao hơn. Việc rút ngắn khoảng cách giữa hai mũi tiêm xuống 8 tuần vẫn cung cấp mức độ bảo vệ khá tốt. Các nghiên cứu tại Australia cho thấy, một liều duy nhất của vaccine COVID-19 AstraZeneca giúp giảm 30% nguy cơ mắc bệnh có triệu chứng khoảng 30% và nhập viện là 71%. Tuy nhiên, hai liều vaccine COVID-19 AstraZeneca làm giảm nguy cơ nhiễm bệnh có triệu chứng hơn nữa, lần lượt 67% và 92%. Do đó, rút ngắn khoảng cách giữa liều thứ nhất và thứ hai sẽ mang lại hiệu quả bảo vệ ngắn hạn. Điều này được cho là có lợi trong các tình huống bùng phát mạnh dịch bệnh và bất kỳ quyết định nào để giảm khoảng thời gian khuyến nghị giữa các mũi vaccine đều nên dựa trên mục tiêu của mỗi quốc gia./.

Sơn Ca